Sức mạnh của IS đang teo tóp?

Vụ tấn công khủng bố tại thủ đô Paris (Pháp) tối 13.11 đã gây ra những tác động thật sự. Ít nhất 129 người thiệt mạng không phải là con số nhỏ. Tổng thống Francois Hollande ngày 16.11 phát biểu trước Quốc hội Pháp rằng nước Pháp đang trong tình trạng chiến tranh. Le Monde cho hay Bộ trưởng Nội vụ Pháp, ông Bernard Cazeneuve ngày 17.11 thông báo triển khai 115.000 cảnh sát, hiến binh và binh lính trên toàn lãnh thổ để bảo vệ người dân.

Về đối ngoại, trong 2 ngày 16 và 17.11, Pháp tăng cường không kích các căn cứ của IS tại nhiều thành phố ở Syria. Tàu sân bay Charles de Gaulle ngày hôm nay 19.11 cũng lên đường tham gia chiến dịch chống tổ chức cực đoan này.

Phạm vi ảnh hưởng của vụ khủng bố Paris còn lan sang cả châu Âu. Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh các tàu chiến Nga tại Địa Trung Hải phải liên lạc trực tiếp và phối hợp cùng tàu sân bay Charles de Gaulle. Tổng thống Hollande sẽ có cuộc họp với Tổng thống Mỹ Barack Obama tại thủ đô Washington vào ngày 24.11 nhằm xây dựng một liên quân lớn mạnh và độc nhất. Ông Hollande sau đó sẽ hội đàm cùng ông Putin vào ngày 26.11 tại Moscow bàn thảo về việc hợp tác hành động chống IS tại Syria, theo Tass.

Chiến đấu cơ Rafale trên tàu sân bay Charles de Gaulle của Pháp sắp tham gia chống IS - Ảnh: Reuters

Ngoài ra, trong cuộc họp cấp bộ trưởng các nước EU tại Brussels (Bỉ) ngày 17.11, Bộ trưởng Quốc phòng Pháp Jean-Yves Le Drian đã chính thức yêu cầu các nước thành viên EU hỗ trợ chiến dịch quân sự của nước này ở nước ngoài, ủng hộ cuộc chiến của Pháp chống khủng bố IS tại Syria và Iraq. Phía EU cũng bày tỏ sự ủng hộ, và chi tiết việc giúp đỡ có thể sẽ được bàn thảo trong vài ngày tới.

Những ảnh hưởng từ vụ tấn công không thể che mờ thực tế rằng khả năng của IS vẫn còn hạn chế và tổ chức cực đoan này khó có thể giành được những kết quả to lớn.

Về khả năng quân sự, IS vẫn còn nhiều hạn chế. Theo ước tính, tổ chức này có từ 20.000-30.000 tay súng và có thể huy động đến hàng chục ngàn lính dự bị.

Sau khi chiếm được thành phố Mosul (Iraq) hồi tháng 6.2014, IS đã thu được hàng trăm xe địa hình Hummer, hơn 50 xe tăng, 150 xe bọc thép hạng nhẹ và khoảng 60.000 món vũ khí. Đó được cho là một kho vũ khí chiến thuật, nhưng lại được sử dụng cho các kế hoạch chiến lược. Những chiếc xe tăng được bảo dưỡng kém khó có thể di chuyển mà không bị lực lượng không quân phát hiện và tấn công.

Dù vụ khủng bố Paris tạo được ảnh hưởng nhưng không thể giấu đi sự hạn chế của IS - Ảnh: Reuters

Về khả năng tài chính, IS chủ yếu dựa vào nguồn thu từ việc bán dầu thô và thu thuế. Năm 2014, ước tính IS sản xuất 70.000 thùng dầu mỗi ngày. Tuy nhiên con số này đã giảm xuống vì các giếng dầu bị không kích, nhất là tại Syria, và một số giếng bị lực lượng người Kurd ở Iraq giành lại. Hơn nữa, giá bán của IS lại quá thấp, chỉ bằng 1/4 giá thị trường, tức khoảng 10 USD mỗi thùng, theo Le Point.

Mặt khác, IS bị giới hạn về mặt địa lý. Dù IS hiện kiểm soát 1/3 lãnh thổ Iraq và 1/3 Syria với 12 triệu dân nhưng việc bành trướng của tổ chức này chỉ hiệu quả tại những vùng người Ả rập Sunni. Việc IS tiến đến Baghdad, thành phố với đa số dân là người Shiite cũng như tiến về phía nam Iraq hoặc về phía lực lượng người Kurd dường như là không thể, theo Le Point. Hơn nữa, IS cũng vừa bị người Kurd chiếm lại thành phố Sinjar, nằm trên một tuyến đường quan trọng.

Ở Syria, IS bị cộng đồng thiểu số Alawit, người Công giáo và người Druze tấn công. Tại Lebanon, IS điều hành một số vùng nhưng không thể hy vọng vào lực lượng người Sunni thiểu số so với số đông người Shiite và Công giáo.

IS cũng có mặt ở vùng Sahara, châu Phi nhưng không đủ lớn mạnh để kiểm soát vùng lãnh thổ rộng lớn. Chỉ có một trường hợp ngoại lệ tại Libya, khi nước này đang trong tình trạng khủng hoảng do thiếu một chính phủ vững mạnh.

Cuối cùng, IS bị mắc kẹt trong hệ tư tưởng thời trung cổ của Hồi giáo. IS bị một quá khứ xa xưa, thần thoại thu hút. IS có thể dụ dỗ một số người có tinh thần yếu đuối, những người gốc Hồi giáo hoặc muốn cải đạo để gieo rắc cái chết. Tuy nhiên có một thực tế là người Hồi giáo Pháp không mơ về một cuộc sống trong thế giới Ả Rập của thế kỷ thứ 7 mà chỉ muốn cải thiện vị thế của mình ở nước Pháp trong thế kỷ 21.