Bộ GD-ĐT biên soạn sách giáo khoa, liệu có quay lại độc quyền?

Chiều 31.10, thảo luận về các nội dung kinh tế - xã hội, đại biểu Nguyễn Duy Thanh (đoàn Cà Mau) đề cập tới chương trình đổi mới sách giáo khoa.

Có quay lại tình trạng độc quyền?

Ông Nguyễn Duy Thanh dẫn nội dung báo cáo giám sát, cho thấy trong giai đoạn 2015 - 2022, Chính phủ đã bố trí 213.449 tỉ đồng cho việc đổi mới sách giáo khoa, trong đó chi thường xuyên 81.770 tỉ đồng, chi đầu tư 131.679 tỉ đồng.

QUỐC HỘI

Ông Thanh đề nghị các cơ quan cung cấp số liệu trên cho biết mức chi như vậy vượt bao nhiêu so với chi bình thường hàng năm cho giáo dục phổ thông; thực chi cho đổi mới sách giáo khoa là bao nhiêu, gồm những khoản nào.

"Nếu không tách bạch các khoản chi này sẽ gây hiểu nhầm về số tiền khổng lồ nêu trên, về cách Chính phủ chi tiêu ngân sách và kinh phí đổi mới sách giáo khoa", ông Thanh nói.

Vẫn theo ông Thanh, một trong những chủ trương lớn của Nghị quyết 88/2014 là xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa. Vậy đến nay đóng góp của doanh nghiệp là bao nhiêu, Nhà nước chi bao nhiêu, nhờ xã hội hóa ngân sách tiết kiệm được bao nhiêu?

Liên quan đến việc giao Bộ GD-ĐT biên soạn một bộ sách giáo khoa, ông Thanh không tán thành, vì việc này không phù hợp với Nghị quyết 122/2020 và luật Giáo dục năm 2019. Cả hai văn bản đều đã điều chỉnh Nghị quyết 88/2014.

Chưa kể, việc giao Bộ GD-ĐT biên soạn một bộ sách giáo khoa còn không phù hợp với thực tế, khi chủ trương xã hội hóa đã đạt được những kết quả và đang triển khai thuận lợi.

"Việc này dẫn đến không cho phép xã hội hóa, quay lại tình trạng độc quyền, trái với chủ trương khuyến khích xã hội hóa, đi ngược lại xu hướng của quốc tế", ông Thanh nhận định.

QUỐC HỘI

Chủ động trong mọi tình huống

Tham gia tranh luận, đại biểu Nguyễn Thị Mai Hoa (đoàn Đồng Tháp) cho biết số liệu về kinh phí thực hiện chương trình sách giáo khoa được đoàn giám sát dựa vào báo cáo của Chính phủ cũng như quá trình làm việc trực tiếp với Chính phủ, Bộ KH-ĐT và Bộ Tài chính.

Đối với đề nghị bóc tách kinh phí thực hiện cho chương trình sách giáo khoa là bao nhiêu, bà Hoa cho rằng đây là điều nên làm nhưng thực tế không thể làm được.

Lý do, chương trình sách giáo khoa mới triển khai theo lộ trình, có sự tiếp nối giữa thực hiện chương trình cũ và chương trình mới, vì thế chỉ có thể bóc tách một số kinh phí thực hiện riêng.

Với xã hội hóa biên soạn sách giáo khoa, bà Hoa khẳng định đây là một trong những điểm nhấn và thành công lớn khi triển khai đổi mới chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

Riêng về câu hỏi Bộ GD-ĐT có nên biên soạn một bộ sách giáo khoa hay không, có trái với Nghị quyết 122/2020 hay không, bà Hoa viện dẫn Nghị quyết 88/2014 và cho rằng đây là nghị quyết gốc, yêu cầu Bộ GD-ĐT làm một bộ sách giáo khoa.

Đến năm 2020, do vào năm học mới mà chưa có bộ sách của Bộ GD-ĐT, Nhà nước cho phép khi có một bộ sách giáo khoa cho một bộ môn bằng xã hội hóa thì không sử dụng nguồn ngân sách nữa.

Đoàn giám sát nhận thấy vẫn rất cần thực hiện trách nhiệm của Nhà nước đối với việc xây dựng những nội dung, chương trình, sách giáo khoa. Việc Bộ GD-ĐT biên soạn một bộ sách giáo khoa không có nghĩa là không tin tưởng vào những sách giáo khoa xã hội hóa.

"Tuy nhiên, cần phải có một bộ sách giáo khoa để chúng ta hoàn toàn chủ động trong mọi tình huống, khi cần thiết có thể đảm bảo được đến đầu năm học mới có sách giáo khoa", bà Hoa nói.