Năm 1862, Phó đô đốc Bonard cho lập một bệnh viện được tạo nên từ các doanh trại bằng gỗ ở phía đông nam Sài Gòn, đặt tên là Hôpital de la Marine de Saïgon (Bệnh viện Hải quân Sài Gòn) nằm trên khu đất bây giờ ứng với khuôn viên Bệnh viện Nhi đồng 2 (Q.1, TP.HCM).
Trước đó, năm 1860 đầu tiên người Pháp lập nên một bệnh viện quân sự, rất nổi tiếng vì sự trong lành, ở gần thành Gia Định cũ. Khi Phó đô đốc Charner tới Nam kỳ đầu tháng 2.1861 thì Sài Gòn “đã có một bệnh viện với những phòng lớn thoáng khí được xây dựng”.
Bản đồ Sài Gòn 1863 cho thấy rõ vị trí “Hôpital” (bệnh viện) nằm cuối con đường Hôpital (nay là Thái Văn Lung, Q.1, TP.HCM) Nguồn: Saigoneer.com |
Cũng trong năm 1860, hai nữ tu đầu tiên của Dòng thánh Phao-lô thành Chartres (Saint Paul de Chartres, S.P.C) từ Hồng Kông đến Sài Gòn theo yêu cầu của Đức cha Dominique Lefèbvre - Đại diện Tông tòa Giáo phận Tây Đàng Trong, các sơ được giao chăm sóc trẻ mồ côi, tiếp đó chăm sóc các binh lính trong bệnh viện này.
Trong cuốn sách Les missions catholiques françaises au XIXe siècle (tome 2, Paris, 1900) có đoạn miêu tả như sau: “... bệnh viện quân sự đầu tiên này [nguyên văn: premier hôpital militaire] không như bất kỳ cơ sở tuyệt vời nào còn tồn tại ngày nay: có ba phòng nhỏ dành cho bệnh nhân, một căn phòng chật chội cho các sơ [sœurs], một căn phòng khác cùng kích thước dành cho người điều hành và các bác sĩ; đó là tất cả. Đồ nội thất không khá hơn, một thùng bánh làm ghế ngồi, một chai rỗng làm chân nến…” (tr.492).
Nữ tu Dòng thánh Phao-lô thành Chartres chăm sóc bệnh nhân trong Bệnh viện Quân sự, cuối thế kỷ 19 Nguồn: Les missions catholiques françaises au XIXe siècle, tome 2, 1900, tr.449 |
Các bản đồ Sài Gòn năm 1863 và năm 1864 cho thấy rõ vị trí của bệnh viện lúc bấy giờ. Nghị định ngày 4.3.1864 nêu rõ kiến trúc tạm thời của Bệnh viện Hải quân Sài Gòn gồm “500 giường bệnh dựng bằng lán gỗ, trên những đồn lũy đất” (dẫn theo Louis Reymondon, De l’hôpital de la Marine de Saïgon (1864)… À Bênh Viên Nhi Dông 2 Grall de Hô Chi Minh Ville).
Bệnh viện tại Sài Gòn được điều hành bởi các bác sĩ và y tá hải quân Pháp nhằm chăm sóc sức khỏe, chữa bệnh cho binh lính, công chức Pháp - Việt và kiều dân Pháp. Sâu xa là phục vụ cho quá trình khai thác thuộc địa của người Pháp ở Đông Dương.
Bình luận