'Tướng quân': Phim truyền hình chuyển thể từ 'hiện tượng xuất bản' thập niên 1980

Tướng quân là series hư cấu lịch sử (historical fiction) gồm 8 tập dựa trên những nhân vật, sự kiện có thật diễn ra ở Nhật thế kỷ 16. Phim khai thác sự tranh giành quyền bính đẫm máu ở xứ sở mặt trời mọc giai đoạn này và cuộc đụng độ văn hóa phương Tây - phương Đông khi một thủy thủ người Anh trôi dạt đến Nhật Bản. 

FX

Phim chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn James Clavell ra mắt độc giả năm 1975. Song giới phê bình phương Tây nhìn nhận bản chuyển thể của nhà đài FX "hay hơn" nguyên tác. Mức chấm của giới phê bình lẫn khán giả đại chúng dành cho series này trên Rotten Tomatoes cũng nói lên điều đó: giới phê bình phim chấm 99% (đạt chứng nhận "tươi") còn khán giả đại chúng chấm 92%. 

Phim kể về thủy thủ người Anh John Blackthorne (Cosmo Jarvis đóng) trôi dạt đến vùng biển Nhật Bản và được chính quyền Nhật tiếp quản. Tuy nhiên, John không biết rằng thế giới vô cùng mới mẻ mà anh vừa đặt chân tới đã chờ đón anh với những sự kiện nằm ngoài những dự tính của John. 

Điểm rơi câu chuyện nằm ở lãnh chúa Yoshii Toranaga (do tài tử Nhật Bản Hiroyuki Sanada hóa thân) - nhân vật quyền lực có ảnh hưởng rất lớn ở Nhật Bản giai đoạn này. Ngoài các diễn viên trên, phim quy tụ dàn diễn viên Nhật Bản như Anna Sawai, Tadanobu Asano, Takehiro Hira, Fumi Nikaido...

FX

FX 

Do tác phẩm thể hiện trực diện những xung đột về chính trị cùng với những xung đột về văn hóa giữa Nhật Bản và phương Tây nên chứa đựng nhiều tình tiết giật gân, bạo lực. Dẫu vậy, Tướng quân được chăm chút về hình thức, nhất là yếu tố văn hóa Nhật Bản thời kỳ tiền Tokugawa (diễn ra vào đầu thế kỷ 16) nên "ghi điểm" với khán giả.  

"Hiện tượng xuất bản" thập niên 1980  

Do là tác phẩm hư cấu lịch sử nên nguyên tác của nhà văn quá cố James Clavell (1921-1944) thay đổi nhiều yếu tố lịch sử. Đơn cử, nhân vật John Blackthorne trong truyện được lấy cảm hứng từ William Adams, người Anh đầu tiên đặt chân đến Nhật Bản vào năm 1600. 

Cho đến khi phim truyền hình Tướng quân của FX lên sóng, nguyên tác của James Clavell một lần nữa được nhắc lại. Bởi trước đó vào thập niên 1980, không lâu sau khi xuất bản, tác phẩm của nhà văn đã được chuyển thể thành phim truyền hình. 

LONDON HODDER/ABEBOOKS

Mặc dù là tiểu thuyết viết bằng tiếng Anh, mắc nhiều lỗi về tiếng Nhật trong văn bản cũng như miêu tả không chính xác của tác giả về văn hóa Nhật nhưng tác phẩm là "best seller" (sách bán chạy) thập niên 1980 với lượng bản in lên đến 6 triệu bản thời gian đó (tính cả bìa cứng lẫn bìa mềm). 

Về phương diện văn hóa, sáng tác của James Clavell - xuất phát thuần túy từ tình yêu, lòng ngưỡng mộ mà tác giả dành cho văn hóa, con người đất nước mặt trời mọc, đã có những đóng góp quan trọng trong việc giúp phương Tây am hiểu hơn về đất nước Nhật Bản. 

Tiểu thuyết Tướng quân là tác phẩm nằm trong bộ tiểu thuyết gồm 6 cuốn của James Clavell mang tên Asian Saga (tạm dịch: Trường thiên về châu Á), mô tả sự giao nhau của văn minh phương Đông và phương Tây, mà điểm rơi cụ thể đa phần ở các nước phương Đông, trong đó là Nhật Bản. Trong số 6 quyển Asian Saga, Tướng quân là tiểu thuyết "nặng đô" nhất của ông, lên đến 1.152 trang (bản thảo ban đầu lên đến 2.300 trang). Tính đến hiện tại, sách đã bán hơn 15 triệu bản trên toàn cầu.