Tranh cãi 'tour xem cá voi khổng lồ' và vấn đề môi trường

Như Thanh Niên đã thông tin, những ngày qua, hiện tượng cá voi bất ngờ xuất hiện ở Hòn Trâu (thuộc vùng biển Đề Gi, xã Cát Khánh, H.Phù Cát, Bình Định) đang “gây sốt” trên các trang thông tin và mạng xã hội.

Đề Gi vốn là một cảng cá nhỏ thuộc huyện Phù Cát, Bình Định. Trong khoảng một tháng qua, nơi này trở thành điểm chú ý đặc biệt khi xuất hiện cá voi

HOÀNG ĐỨC NGỌC

Chớp cơ hội, một số công ty du lịch đã nhanh chóng xây dựng chương trình du lịch ngắm cá voi, thu hút nhiều “tín đồ du lịch”. Một số đoàn khách tham quan cung đường biển Hòn Trâu - Vũng Bồi may mắn bắt gặp cá voi đang kiếm ăn gần bờ tỏ ra vô cùng thích thú bởi đây là hiện tượng hiếm gặp, loài cá này thường sống ngoài khơi xa.

Thế nhưng, dòng tour này vừa hình thành đã vấp phải phản ứng trái chiều của các nhà bảo vệ môi trường với quan điểm: Cá voi cũng như các loài động vật hoang dã khác không có thói quen tiếp xúc với con người như thú cưng. Chúng thường hoảng sợ khi gặp con người. Việc kéo đông người đi xem cá voi hoặc các loài động vật hoang dã khác một cách tự phát là điều nên tránh.

Trước các ý kiến trên, TS Lương Hoài Nam, thành viên Hội đồng tư vấn Du lịch Việt Nam (TAB), khẳng định tour xem cá voi không có gì sai trái và ở châu Âu cũng có nhiều tour xem cá voi. Cũng theo vị này, cá voi ở dưới biển vốn đã quá quen với tàu thuyền. Việc e sợ con người có thể chỉ là do chúng ta tự hình dung.

Hơn nữa, các tàu ngắm cá voi cũng chỉ chở khách quan sát, không có tác động nào trực tiếp đến chúng. Những quan điểm quá khắt khe về môi trường có thể sẽ hạn chế sự sáng tạo về sản phẩm - vốn đang là điểm yếu của ngành du lịch Việt Nam.

Cơ hội cho du lịch

Phấn khởi trước thông tin về cá voi xuất hiện, bạn đọc (BĐ) Minh L. cho rằng: “Đây là cơ hội để ngắm và tất nhiên là... doanh thu. Tôi thấy nên tận dụng cơ hội. Còn việc phá hoại môi trường là việc khác, nghiêm cấm hoặc phạt tù luôn. Như việc phá rừng có phải là do du khách... vào rừng đâu nhỉ?”. Nhiều BĐ khác cũng ủng hộ việc tổ chức các tour du lịch phục vụ du khách đi xem cá voi.

Ủng hộ nhưng có phần dè dặt, BĐ Tongphuong chia sẻ: “Việc du lịch ngắm cá voi là việc tốt, giúp đánh thức trách nhiệm của mọi người cần có ý thức hơn đối với môi trường sống, giúp khai thác tốt những tiềm năng của ngành du lịch... Nhưng cần có nghiên cứu, định hướng rõ từ các nhà nghiên cứu khoa học biển để không làm cho cá voi có cảm giác bị quấy rầy hoặc làm mất đi môi trường thuận lợi để cá voi cư trú, khiến chúng có thể sẽ bỏ đi”.

BĐ Tien Toi cho rằng: “Đây là cơ hội rất tốt cho du lịch. Nhưng phải phối hợp để tổ chức an toàn, chuyên nghiệp, cần tính đến cả sự cân đối du khách trên vùng biển để không làm ồn ào khiến cá voi bỏ đi. Tuyệt đối tránh các tour tự phát, bát nháo, chụp giật, vừa không an toàn cho du khách, vừa làm ảnh hưởng đến môi trường và du lịch”.

An toàn cho du khách và cho cá voi

“Sự kiện này rất kỳ thú nhưng thiết nghĩ mọi người nên kiềm chế lại, chỉ nên xem thông tin hình ảnh qua những người có chuyên môn như nhà khoa học và báo chí. Đi du lịch trên biển như vậy rất nguy hiểm. Hơn nữa, chúng ta yêu quý tự nhiên nên phải hết lòng tôn trọng thiên nhiên, hãy để cho cá voi thoải mái trong ngôi nhà của mình. Thử nghĩ xem, nếu có cùng lúc vài chục người kéo vào nhà bạn, nhìn bạn rồi chụp ảnh thì sẽ như thế nào?”, BĐ Ngọc Tài cho biết.

Đồng ý kiến, BĐ Vuminh Tuyen viết: “Ở nơi khác, nước khác thì cá voi sinh sống thường xuyên, còn ở nước ta thì có thể đây là lần hiếm hoi cá voi xuất hiện. Cho nên chúng ta cẩn trọng cũng không thừa”. BĐ Đai Xuyen khuyến nghị: “Cá voi có thể coi là loài dự báo môi trường. Khi môi trường tốt và có thức ăn thì chúng đến. Khi con người xuất hiện quá nhiều thì chúng sẽ bỏ đi, mọi thứ sẽ không còn. Du lịch có ý thức là điều bạn nên biết”.

Còn BĐ Hà Hữu Tài cảnh báo: “Coi chừng quá nhiều người đến coi, lợi bất cập hại cho mẹ con cá voi...”.

“Cơ quan chức năng phải can thiệp, ngăn chặn ngay những trường hợp tranh thủ tự phát kiếm tiền, mất an toàn cho du khách và ảnh hưởng môi trường. Phát triển du lịch nhưng đừng gây hoảng sợ khiến cá voi sẽ không bao giờ trở lại nữa”, BĐ Thai Khuong Nguyen đề nghị.