Thượng đỉnh Mỹ - Nga kết thúc trong bế tắc

Rạng sáng 8.12 (theo giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Nga là ông Vladimir Putin đã có cuộc gặp thượng đỉnh dưới hình thức trực tuyến. Kéo dài trong 2 giờ, cuộc gặp được cho là “trực tiếp và thẳng thắn”, nhưng thực tế thì kết quả cuối cùng vẫn chưa thể hiện sự đồng thuận rõ ràng nào về vấn đề Ukraine - bất đồng lớn nhất hiện nay giữa hai bên.

Mỹ đe dọa trừng phạt

Hãng tin AP dẫn lời Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan cho biết Tổng thống Biden đã “nói thẳng với Tổng thống Putin rằng nếu Nga xâm chiếm thêm Ukraine, Mỹ và các đồng minh châu Âu sẽ đáp trả bằng các biện pháp kinh tế mạnh mẽ”.

Tổng thống Biden và Tổng thống Putin trong cuộc gặp trực tiếp vào tháng 6

Điện Kremlin

Bên cạnh đó, chủ nhân Nhà Trắng còn tuyên bố sẽ cung cấp thêm phương tiện phòng thủ cho Kiev, đồng thời phối hợp cùng các đồng minh NATO củng cố sức mạnh quân sự ở khu vực phía Đông châu Âu để sẵn sàng ứng phó trong trường hợp căng thẳng ở Ukraine leo thang.

Washington cũng cáo buộc Moscow đã điều động khoảng 70.000 binh sĩ cùng nhiều khí tài quân sự áp sát biên giới với Ukraine để chuẩn bị tiến hành tấn công quân sự vào đầu năm sau. Ngay trước cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Putin, Tổng thống Biden đã nói chuyện với các lãnh đạo của Anh, Pháp, Đức và Ý để phối hợp phản ứng cũng như lên kế hoạch cho các biện pháp trừng phạt nếu Nga tăng cường áp chế hay tấn công Ukraine.

Sau hội nghị thượng đỉnh, ông Biden đã thông báo kết quả cuộc gặp đến các đồng minh trên.

Nga đáp trả cứng rắn

Ở phía ngược lại, liên quan diễn biến hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Nga, AP dẫn lời ông Yuri Ushakov, Cố vấn Đối ngoại của Tổng thống Putin, cho biết: “Trong khi Tổng thống Mỹ nói về các lệnh trừng phạt có thể xảy ra, tổng thống của chúng tôi nhấn mạnh những gì Nga cần”. Cố vấn Ushakov tuyên bố “các lệnh trừng phạt chẳng phải là hành động gì mới, vì đã xảy ra từ lâu mà chẳng có bất kỳ tác dụng nào”.

Cũng phản ứng sau cuộc gặp, Điện Kremlin phát đi thông tin rằng: “Tổng thống Putin nhấn mạnh rằng thật sai lầm khi đổ trách nhiệm cho Nga, vì NATO đã và đang tiến hành các động thái nguy hiểm nhằm mở rộng sự hiện diện trên lãnh thổ Ukraine và đang mở rộng tiềm lực quân sự gần biên giới với Nga”.

Bên cạnh đó, Tổng thống Putin cũng đề xuất dỡ bỏ tất cả các hạn chế mà Washington và Moscow đưa ra đối với cơ quan ngoại giao hai bên, để hướng đến bình thường hóa quan hệ song phương. Liên quan vấn đề này, Cố vấn An ninh quốc gia Sullivan cho biết ông Biden và người đồng cấp Putin đã chỉ đạo cho cấp dưới thực hiện. Tuy nhiên, hai bên lại chưa công bố kế hoạch hành động để thực thi.

Ngoài ra, hai lãnh đạo cũng đã trao đổi về một số vấn đề khác như tin tặc, tấn công mạng, chương trình hạt nhân của Iran… nhưng tất cả đều chỉ dừng lại ở mức “giữ cầu” ngoại giao để tiếp tục đàm phán.

Thế khó cho ông Biden

Như vậy, kết quả hội nghị thượng đỉnh lần này cũng không khác so với cuộc gặp trực tiếp giữa Tổng thống Biden và Tổng thống Putin hồi tháng 6 tại Thụy Sĩ.

Tuy nhiên, kết quả cuộc gặp trực tuyến lần này cũng không hề gây bất ngờ. Bởi như giới ngoại giao châu Âu đã dự báo trước là một cuộc hội đàm như vậy không đủ để giải quyết bất đồng giữa Washington với Moscow, đồng thời chưa đủ để gây áp lực để Nga phải giảm bớt căng thẳng trong vấn đề Ukraine.

Trong khi đó, về phía Washington thì ông Biden cũng khó lòng “xuống thang”. Thời gian qua, trong một số cuộc bầu cử cấp tiểu bang tại Mỹ, phía đảng Dân chủ đang chịu thất bại nặng nề. Chính vì thế, ông Biden cần cải thiện hình ảnh cho bản thân lẫn phía đảng Dân chủ, nhất là sau khi Nhà Trắng hứng chịu không ít chỉ trích trong việc rút quân khỏi Afghanistan.

Thêm vào đó, bất chấp việc Mỹ không ngừng phản ứng, chỉ trích thì Trung Quốc vẫn liên tục gia tăng sức ép quân sự ở eo biển Đài Loan. Bắc Kinh không ngừng đẩy mạnh tần suất điều động máy bay quân sự hoạt động nhằm răn đe Đài Bắc. Tương tự, Trung Quốc cũng có thêm nhiều động thái đáng lo ngại ở Biển Đông, biển Hoa Đông và thậm chí còn hợp tác cùng Nga để tiến hành hoạt động quân sự ở vùng Đông Bắc Á.

Chính vì thế, bất cứ sự “xuống thang” nào của Tổng thống Biden trước Nga hay Trung Quốc, thì đều có thể khiến cho ông lẫn đảng Dân chủ gặp nhiều khó khăn trong cuộc bầu cử giữa kỳ của Mỹ diễn ra vào năm sau. Giữa thực tế như vậy, chẳng có lý do gì mà Moscow lại chịu nhún nhường.