Quốc hội thông qua Nghị quyết mở rộng Hà Nội

Thủ tướng cho biết: "Từ năm 1961 đến nay, thủ đô Hà Nội đã qua ba lần điều chỉnh địa giới hành chính, đó là các năm 1961 và 1978 điều chỉnh mở rộng, năm 1991 điều chỉnh thu hẹp, nhưng đây là lần đầu tiên việc nghiên cứu mở rộng địa giới hành chính thủ đô Hà Nội được tiến hành trên cơ sở Đồ án quy hoạch chung thủ đô Hà Nội và quy hoạch xây dựng Vùng Thủ đô. Đây cũng chính là quá trình phân tích, đánh giá có tính tổng kết những ưu nhược điểm của các phương án mở rộng, thu hẹp trước đây, qua đó rút ra những kinh nghiệm và những đề xuất cần thiết cho việc xây dựng phương án mở rộng địa giới hành chính thủ đô Hà Nội lần này". Thủ tướng khẳng định: "Mở rộng địa giới hành chính thủ đô Hà Nội là công việc rất hệ trọng. Quá trình nghiên cứu chuẩn bị phương án mở rộng địa giới hành chính thủ đô Hà Nội đã được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, đúng quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước". 

Có 5 phương án mở rộng địa giới hành chính thủ đô Hà Nội đã được nghiên cứu đề xuất, bao quát mọi khả năng mở rộng có thể. Tại Hội nghị lần thứ 6 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X, tháng 1.2008, Ban Chấp hành Trung ương đã thảo luận, ra Nghị quyết, kết luận: "Đồng ý chủ trương mở rộng địa giới hành chính thủ đô Hà Nội trên cơ sở hợp nhất toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của tỉnh Hà Tây; điều chỉnh toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của huyện Mê Linh, tỉnh Vĩnh Phúc; toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số 4 xã: Đông Xuân, Tiến Xuân, Yên Bình, Yên Trung thuộc huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình vào Thủ đô Hà Nội. Giao cho Đảng đoàn Quốc hội, Ban cán sự Đảng Chính phủ, Thành ủy Hà Nội, Tỉnh ủy Hà Tây, Tỉnh ủy Vĩnh Phúc, Tỉnh ủy Hòa Bình chỉ đạo, tổ chức thực hiện theo trình tự, đúng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước".

Có ý kiến đề nghị chọn phương án 2, hoặc 4, Thủ tướng giải thích: "Phương án 1 đáp ứng được 6 mục tiêu xây dựng, phát triển thủ đô mà Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị và Điều 3 của Pháp lệnh thủ đô đã chỉ rõ. Phương án 1 hội tụ được nhiều ưu điểm nổi trội, có số điểm cao nhất trong 5 phương án đề xuất mở rộng. Với phương án 1, thủ đô Hà Nội mở rộng mới có một không gian đủ lớn, đủ quỹ đất thuận lợi để xây dựng thủ đô của cả nước với một không gian đô thị hiện đại bên cạnh một đô thị lịch sử, cổ kính, không chỉ trong thời gian 20 - 30 năm mà còn cả trong tương lai xa, nơi có môi trường trong lành, cảnh quan đẹp, quỹ đất để phát triển đô thị có nền địa chất thuận lợi cho việc xây dựng các công trình lớn và không ảnh hưởng nhiều đến đất nông nghiệp vì chủ yếu là đất gò, đồi chưa có nhiều công trình xây dựng.

Phương án này cũng có điều kiện thuận lợi để xây dựng thế trận vững chắc về quốc phòng, an ninh cho thủ đô Hà Nội và còn có ưu điểm là không làm xáo trộn nhiều về địa giới hành chính đối với các tỉnh khác. Với phương án này, khi nước ta đạt mức dân số ổn định khoảng 120 triệu người thì thủ đô có khoảng 10% dân số cả nước, đạt mật độ từ 3.500 đến 4.000 người/km2, tương đương với mật độ dân số ở thủ đô của một số nước phát triển hiện nay như Paris (Pháp) 3.500 người/km2, Luân Đôn (Anh) 5.100 người/km2, Berlin (Đức) 3.740 người/km2, Mát-xcơ-va (Nga) 3.629 người/km2, Tokyo (Nhật Bản) 4.400 người/km2, Bắc Kinh (Trung Quốc) 4.000 người/km2, Kuala Lumpur (Malaysia) 3.120 người/km2. Mở rộng theo phương án 1, địa thế của Hà Nội tựa vào dãy núi Ba Vì và hướng ra dòng sông Hồng, Hà Nội sẽ luôn giữ được thế rồng cuộn hổ ngồi tiện hướng nhìn sông dựa núi; tiếp nối được giá trị khoa học và nghệ thuật trong lịch sử hình thành và phát triển đô thị Việt Nam". 

Xung quanh ý kiến đề nghị cân nhắc về thời điểm mở rộng, Thủ tướng nói: "Hiện nay, trong phạm vi dự kiến mở rộng thủ đô Hà Nội có hơn 300 đồ án quy hoạch, dự án khu đô thị, khu du lịch và khu công nghiệp đang được trình phê duyệt để triển khai. Nếu việc mở rộng địa giới hành chính thủ đô Hà Nội để chậm lại thì các dự án này hoặc sẽ phải dừng lại chờ đợi tiếp, hoặc  nếu cho phép tiếp tục triển khai theo thẩm quyền của địa phương thì có thể sẽ không phù hợp với định hướng quy hoạch phát triển thủ đô trong tương lai và sau này phải điều chỉnh lại theo quy hoạch chung xây dựng của thủ đô Hà Nội mở rộng, sẽ gây lãng phí lớn cho xã hội".

Theo quy định của Luật Xây dựng, đồ án quy hoạch chung xây dựng của từng địa phương phải được lập trên địa giới hành chính đã được xác định và do chính quyền cấp đó chịu trách nhiệm tiến hành. Trên thực tế, khi chưa có địa giới cụ thể thì cũng chưa thể lập được quy hoạch xây dựng.

Thủ tướng cam kết: "Sau khi có Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ sẽ chỉ đạo việc lập Đồ án quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội mở rộng theo đúng trình tự quy định của pháp luật, chỉ đạo các cơ quan chức năng, đồng thời sẽ mời các chuyên gia tư vấn quốc tế phối hợp với các chuyên gia trong nước nghiên cứu lập Đồ án quy hoạch chung xây dựng thủ đô Hà Nội, chỉ đạo việc lấy ý kiến rộng rãi trong nhân dân, các nhà khoa học và xin ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội để bảo đảm Đồ án quy hoạch chung xây dựng của thủ đô Hà Nội có chất lượng cao. Chính phủ sẽ khẩn trương làm việc với các cơ quan có thẩm quyền của Đảng và Nhà nước để chỉ đạo việc sắp xếp bộ máy tổ chức và cán bộ của thành phố Hà Nội bảo đảm sự đồng bộ, hợp lý và nhanh chóng ổn định, đáp ứng yêu cầu xây dựng và phát triển thủ đô"...

Sau khi nghe báo cáo giải trình của Thủ tướng, 458 trên tổng số 475 ĐB có mặt, chiếm 92,9%, đồng ý bấm nút thông qua Nghị quyết điều chỉnh địa giới hành chính thủ đô Hà Nội.

Xuân Toàn