Nhà báo không được đưa thông tin chưa kiểm chứng lên mạng xã hội

Chiều nay, 25.12, tại buổi họp báo công bố Quy tắc sử dụng MXH của người làm báo Việt Nam, ông Hồ Quang Lợi, Phó chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam, cho biết sau khi Hội Nhà báo Việt Nam ban hành 10 điều Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, điều 5 quy định “chuẩn mực và trách nhiệm khi tham gia MXH và các phương tiện truyền thông khác” được rất nhiều người quan tâm.

Theo ông Lợi, trong thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0, thời kỳ của MXH và phổ biến là Facebook, ở diễn đàn tự do của hàng triệu con người, các thông tin được cập nhật đa chiều giúp chúng ta có một cái nhìn khách quan, toàn diện hơn. Tuy nhiên, MXH cũng có không ít ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống báo chí.

“Nhiều nhà báo, hội viên bị chi phối bởi áp lực tin bài, áp lực thời gian đã bỏ qua khâu quan trọng nhất là kiểm chứng độ xác thực của thông tin. Điều đó đã gây hệ lụy không nhỏ tới sự ổn định của xã hội, làm suy giảm lòng tin đối với báo chí và đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam”, ông Lợi chia sẻ. 

Ông Lợi bày tỏ: “Trước các hạn chế về đạo đức nghề nghiệp của một số nhà báo khi tham gia MXH, và từ yêu cầu trực tiếp, cụ thể đối với đạo đức nghề nghiệp của người làm báo, Hội Nhà báo Việt Nam đã tích cực và khẩn trương xây dựng Quy tắc sử dụng MXH của người làm báo Việt Nam với những quy định cụ thể về những nguyên tắc, chuẩn mực, những việc/điều cần làm và những việc/điều không được làm trong việc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam, bảo đảm phù hợp với các quy định của pháp luật và đạo đức”.

Quy tắc sử dụng MXH của người làm báo Việt Nam được công bố bao gồm 3 chương và 7 điều, có hiệu lực từ 1.1.2019. Theo đó, ngoài quy định 4 việc/điều người làm báo Việt Nam cần làm khi tham gia MXH, quy tắc còn quy định 8 việc/điều người làm báo Việt Nam không được làm khi tham gia MXH.

Cụ thể, theo quy định tại điều 3 của Quy tắc này, những việc/điều người làm báo Việt Nam cần làm khi tham gia mạng xã hội, gồm: sử dụng tài khoản mạng xã hội của cá nhân mình để tương tác, chia sẻ, đăng tải, cung cấp, định hướng thông tin có ích cho xã hội và đất nước. Đăng tải bình luận, ý kiến nhận xét đúng mực, có văn hóa, có trách nhiệm về những vấn đề mà dư luận xã hội quan tâm.

Thông báo cho cơ quan có thẩm quyền những thông tin sai sự thật bị phát tán trên mạng xã hội có ảnh hưởng xấu, gây tổn hại đến lợi ích của cộng đồng, đất nước, uy tín của tổ chức, cá nhân. Phát hiện, khai thác có kiểm chứng, có chọn lọc thông tin về những vấn đề mới của xã hội để phục vụ tác nghiệp báo chí.

Đáng chú ý, Quy tắc nêu rõ 8 việc/điều người làm báo Việt Nam không được làm khi tham gia MXH, đó là:

Vi phạm các quy định về quản lý, cung cấp, sử dụng thông tin trên mạng; các quy định về bảo mật dữ liệu, tài liệu; quy định về bảo vệ bí mật thông tin riêng, thông tin cá nhân của công dân và các quy định khác của pháp luật.

Đăng tải, gỡ bài viết, hình ảnh, âm thanh trên mạng xã hội vì mục đích tống tiền hoặc các mục đích không trong sáng khác.

Đăng tải các tin, bài, hình ảnh, âm thanh trên mạng xã hội, đưa ra các bình luận, chia sẻ quan điểm cá nhân hoặc trích đăng lại các bài phát biểu, ý kiến trái với đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước; trái với nội dung, quan điểm của tác phẩm báo chí mà bản thân người làm báo đó đã viết và đăng tải, trái với quan điểm của cơ quan báo chí nơi mình công tác.

Bình luận, nhận xét, chia sẻ các thông tin có mục đích kích động, lôi kéo người khác phản ứng tiêu cực về các vấn đề chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, đối ngoại… có yếu tố phức tạp, nhạy cảm đang cần tạo cách nhìn, thái độ tích cực mang tính xây dựng của cộng đồng và sự đồng thuận xã hội.

Sao chép, chia sẻ, phát tán tin, bài, tác phẩm, âm thanh, hình ảnh có được bằng những cách thức không hợp pháp, vi phạm bản quyền.

Thông tin vụ việc chưa được kiểm chứng, gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại cho các hoạt động kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan Nhà nước hoặc người thi hành công vụ; gây tổn hại về thể chất, danh dự, nhân phẩm của công dân; tuyên truyền, kích động bạo lực, cổ súy lối sống đồi trụy, hủ tục mê tín dị đoan, các hành vi tiêu cực, phân biệt đối xử về giới, vùng miền, dân tộc, chủng tộc.

Miêu tả thô thiển, phản cảm những hành động dâm ô, tội ác, thông tin không phù hợp với thuần phong mỹ tục, truyền thống văn hóa của dân tộc và đạo đức xã hội.

Sử dụng logo, hình ảnh, thông tin dữ liệu của tổ chức Hội Nhà báo Việt Nam; sử dụng danh nghĩa Hội Nhà báo Việt Nam khi tham gia các diễn đàn, trang mạng xã hội khi chưa được phép.

"Người làm báo Việt Nam vi phạm quy tắc, tuỳ mức độ sẽ bị nhắc nhở, phê bình công khai trong các cơ quan, đơn vị. Trường hợp vi phạm nghiêm trọng sẽ bị xem xét, xử lý theo Điều lệ Hội Nhà báo Việt Nam và các quy định của pháp luật", điều 6 Quy tắc sử dụng MXH của người làm báo Việt Nam quy định. Với việc ban hành Quy tắc sử dụng MXH của người làm báo Việt Nam, Hội Nhà báo Việt Nam cho rằng, đây sẽ là cơ sở quan trọng để Hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp ở các cấp căn cứ để xử lý những hành vi vi phạm đạo đức của người làm báo khi tham gia MXH, góp phần quan trọng trong công tác giữ gìn và bảo vệ đạo đức nghề nghiệp và uy tín của người làm báo Việt Nam.