Chủ tịch Quốc hội: 'T.Ư chưa bật đèn xanh để điều chỉnh tăng trưởng kinh tế'

Báo cáo Chính phủ về tình hình triển khai Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2020 do Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng trình bày tại phiên họp 45 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 15.5, đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng kinh tế năm 2020.

Theo đó, kịch bản 1, khi thời gian Việt Nam đã cơ bản khống chế và kiểm soát dịch từ nửa cuối tháng 4 và các quốc gia là đối tác thương mại, đầu tư quan trọng với Việt Nam khống chế, kiểm soát được dịch trong quý 3/2020, dự kiến GDP tăng khoảng 4,4 - 5,2% so với năm 2019 (thấp hơn 1,6 - 2,4 điểm phần trăm so với mục tiêu đề ra). Trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản ước tăng 2,5 - 2,8%, khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 6,7 - 7,9%, khu vực dịch vụ ước tăng 2,8 - 3,6%.

Kịch bản 2, khi thời gian Việt Nam đã cơ bản khống chế và kiểm soát dịch từ nửa cuối tháng 4 và các quốc gia là đối tác thương mại, đầu tư quan trọng với Việt Nam khống chế, kiểm soát được dịch trong quý 4/2020, dự kiến GDP tăng khoảng 3,6 - 4,4% so với năm 2019 (thấp hơn 2,4 - 3,2 điểm phần trăm so với mục tiêu đề ra). Trong đó, khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản ước tăng 2,1 - 2,5%, khu vực công nghiệp và xây dựng tăng 5,8 - 6,7%, khu vực dịch vụ ước tăng 1,8 - 2,8%.

Từ đó, Chính phủ cho rằng, “yêu cầu điều chỉnh mục tiêu của năm 2020 là cần thiết và phù hợp với tình hình thực tế khách quan”.

Cụ thể, Chính phủ muốn điều chỉnh các chỉ tiêu tổng sản phẩm trong nước (GDP) tăng khoảng 4,5% (trước đây là 6,8%), trường hợp tình hình thế giới thuận lợi, dịch bệnh được kiểm soát tốt, thị trường quốc tế phục hồi, phấn đấu đạt mức tăng 5,4%, nhằm bảo đảm mục tiêu tăng trưởng GDP bình quân 5 năm giai đoạn 2016 - 2020 là 6,5%.

Ngoài ra, Chính phủ đề nghị điều chỉnh tốc độ tăng giá tiêu dùng bình quân năm 2020 khoảng 4% (trước đây là dưới 4%); tổng kim ngạch xuất khẩu tăng khoảng 4% (trước đây là khoảng 7%); tổng số thu ngân sách nhà nước giảm 163.000 tỉ đồng so với dự toán được giao; bội chi ngân sách nhà nước bằng khoảng 4,75% GDP (tăng 1,31% so với mục tiêu đề ra); tỷ lệ nợ công bằng khoảng 55,5% GDP (tăng 3,2% so với mục tiêu đề ra).

Nêu vấn đề thảo luận, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển đề nghị các đại biểu dành nhiều thời gian thảo luận đánh giá lại 4 tháng đầu năm 2020, giải pháp thực hiện các nhiệm vụ 2020. 

Theo ông Hiển, Việt Nam dập dịch trong nước tốt nhưng tình hình nước ngoài vẫn phức tạp, chưa cải thiện. Với quy mô kinh tế mở của Việt Nam hiện nay thì sẽ rất khó khăn. “Lúc này, kịch bản đưa ra phải thế nào? Các giải pháp về kinh tế, tín dụng, ngân sách, thuế… đã thực tế chưa? Hai kịch bản tăng trưởng Chính phủ đưa ra hôm nay đã đủ chưa, hay cần thêm kịch bản cho tình huống xấu hơn nữa?”, ông Hiển nêu.

Về việc điều chỉnh chỉ tiêu kinh tế - xã hội năm 2020, ông Hiển cho rằng, Chính phủ phải có tờ trình gửi Quốc hội, cấp có thẩm quyền lý giải tại sao điều chỉnh. Trên cơ sở này các uỷ ban sẽ thẩm tra cụ thể, bởi điều chỉnh một chỉ số sẽ làm thay đổi toàn bộ dự toán ngân sách.

Từ đó, ông Hiển đề nghị trước tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu quan điểm có thay đổi chỉ tiêu hay không? Điều chỉnh thì điều chỉnh gì? Nhiệm vụ cụ thể ra sao?

Cho ý kiến gợi ý, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng đề nghị các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có ý kiến về việc Chính phủ xin điều chỉnh chỉ tiêu kinh tế - xã hội vì theo bà Ngân, chỉ tiêu trong nghị quyết của Quốc hội là cụ thể hóa từ nghị quyết của T.Ư. Vì vậy, muốn điều chỉnh thì phải xin ý kiến cấp có thẩm quyền.

“Nghị quyết T.Ư vừa rồi nói phấn đấu, nỗ lực để đạt mức cao nhất chứ chưa bật đèn xanh cho chúng ta điều chỉnh. Nếu muốn điều chỉnh phải làm quy trình, xin cấp có thẩm quyền, phải xin T.Ư. Mặt khác, thời gian có mấy ngày họp Quốc hội, mà chưa báo cáo, chưa thẩm định, qua mấy tháng cũng chưa có cơ sở”, bà Ngân nêu ý kiến.

Theo Chủ tịch Quốc hội, kịch bản tăng trưởng mà Chính phủ đưa ra khá lạc quan dựa trên kết quả phòng, chống dịch khá tốt trong thời gian vừa qua. Tuy nhiên, các đối tác kinh tế, thương mại lớn của Việt Nam thì vẫn còn lao đao. “Thế chúng ta mua bán với ai? xuất khẩu, nhập khẩu với ai? Du lịch thì vẫn chưa cho người vào”, bà Ngân nói.

Theo bà Ngân, không phải không đồng ý với Chính phủ điều chỉnh các chỉ tiêu kinh tế xã hội. “Tôi bàn với anh Phúc (Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc - phóng viên) rất nhiều về chuyện này”, bà Ngân nói, song cho rằng, những tháng chúng ta chưa có cơ sở để đánh giá tình hình tăng trưởng như thế nào. Bây giờ nỗ lực cao nhất để hạn chế việc sụt giảm. Lạc quan có mức độ nhưng nỗ lực phấn đấu là phải tột độ”, bà Ngân nói và lưu ý trong bối cảnh hiện nay, cái gì từ nguy thành cơ được thì phải tận dụng.

“Không có chuyện Quốc hội không chịu điều chỉnh chỉ tiêu. Quốc hội sẵn sàng nhưng phải có cấp thẩm quyền bật đèn xanh chứ và phải có thời gian để thẩm định, đánh giá. Chúng ta mới bước qua tháng 5 nửa tháng, đánh giá chưa kỹ. Việc bây giờ phải cố gắng hết sức”, bà Ngân nói.