Sóng gió bủa vây Tổng thống Trump

Ủy ban Tình báo hạ viện Mỹ vừa công bố đơn tố giác của một quan chức Mỹ, trình bày về việc Tổng thống Donald Trump có thể đã lạm dụng quyền lực để làm suy yếu cựu Phó tổng thống Joe Biden, đối thủ tranh cử trong cuộc bầu cử năm 2020.

Theo đơn tố giác gửi Tổng thanh tra cộng đồng tình báo Michael Atkinson ngày 12.8, người tố giác nói Tổng thống Trump đang lạm dụng quyền lực để thúc ép lãnh đạo nước ngoài can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020. Cụ thể, trong cuộc điện đàm ngày 25.7, Tổng thống Trump yêu cầu Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky điều tra ông Joe Biden và con trai Hunter, thành viên ban quản trị công ty khí đốt ở Ukraine. Ông Rudolph Giuliani, luật sư riêng của Tổng thống Trump “là nhân vật chính” trong vụ việc này và Bộ trưởng Tư pháp William Barr “cũng có liên quan”. Đơn tố giác sau đó được chuyển cho quyền Giám đốc Tình báo quốc gia (DNI) Joseph Maguire, theo CNN.

Bên cạnh đó, Tổng thống Trump còn nhắc đến vụ thôi việc của Trưởng công tố viên Ukraine Viktor Shokin hồi năm 2016 và cáo buộc Phó tổng thống Biden khi đó đã gây sức ép để Ukraine cách chức ông Shokin nhằm ngăn chặn cuộc điều tra nhắm vào công ty của con trai. Trái lại, truyền thông Mỹ đưa tin ông Biden và giới chức phương Tây yêu cầu ông Shokin ra đi vì cho rằng vị quan chức này không quyết liệt chống tham nhũng. Theo BBC, người kế nhiệm ông Shokin, ông Yuriy Lutsenko tiếp tục cuộc điều tra thêm nhiều tháng và còn cáo buộc một số quan chức Ukraine phối hợp với đảng Dân chủ Mỹ để can thiệp vào cuộc bầu cử năm 2016. Trong cuộc gọi điện hôm 25.7, Tổng thống Trump khen ngợi Trưởng công tố viên Lutsenko và gợi ý với Tổng thống đắc cử Zelensky về việc giữ quan chức này lại.

Vị quan chức tố giác nói rằng đội luật sư Nhà Trắng hiểu mức độ nghiêm trọng của vụ việc và đã cố che đậy bằng cách đưa bản ghi chép cuộc gọi ngày 25.7 vào hệ thống chuyên lưu trữ thông tin mật. Tuy nhiên, trước sức ép dư luận, Nhà Trắng hôm 25.9 đã công bố nội dung cuộc gọi, còn Tổng thống Trump phủ nhận chuyện gây sức ép.

Hiện chưa rõ danh tính của người tố giác nhưng hàng loạt tờ báo lớn của Mỹ hôm qua loan tin đó là một sĩ quan của Cục Tình báo trung ương (CIA). Theo AFP, Tổng thống Trump đã giận dữ công kích người tố giác “gần như là gián điệp” và ra lệnh tìm danh tính người này trong cuộc trao đổi với các trợ lý tại LHQ mới đây.

Nhà Trắng hôm qua chưa bình luận về thông tin này, nhưng lãnh đạo 3 ủy ban hạ viện Mỹ đang điều tra luận tội Tổng thống Trump ra tuyên bố chung gọi đây là hành động “hăm dọa nhân chứng” và “cố tình cản trở cuộc điều tra của quốc hội”. Trong phiên điều trần tại hạ viện hôm qua, quyền Giám đốc DNI Maguire tuyên bố sẽ bảo vệ cho sự an toàn của người tố giác trước nguy cơ bị trả đũa. Ông Maguire cũng cho hay đã hỏi ý kiến Nhà Trắng trước khi công bố đơn tố giác cho quốc hội vì “đây là vấn đề chưa từng có tiền lệ” và cần kiểm tra thận trọng tránh để lộ thông tin được bảo vệ theo đặc quyền của tổng thống, theo BBC.

Về cuộc điều tra luận tội Tổng thống Trump, Chủ tịch Ủy ban Tình báo hạ viện Adam Schiff hôm qua kêu gọi những ai có thông tin về vụ liên lạc giữa Nhà Trắng và Ukraine ra làm chứng. Chủ tịch hạ viện Nancy Pelosi hôm 24.9 khởi động tiến trình luận tội, nhưng khả năng Tổng thống Trump bị phế truất được cho là rất nhỏ vì đảng Cộng hòa hiện kiểm soát thượng viện, nơi phiên luận tội sẽ diễn ra.