Nỗi khổ quen xài hàng hiệu
Rủi ro đầu tiên đối với Tổng thống Duterte nằm ở tâm tư tình cảm của dân chúng: thăm dò dư luận ở Philippines cho thấy tỉ lệ người dân nước này tin Trung Quốc chỉ là 33%, bằng phân nửa so với con số 66% tin Mỹ.
Quân đội Philippines còn thân Mỹ và “né”Trung Quốc hơn thế. Trong một phiên họp quốc hội hôm 19.10, chính Bộ trưởng Quốc phòng Philippines, ông Delfin Lorenzana khi nói về tuyên bố mua vũ khí Trung Quốc mà Tổng thống Duterte đưa ra trước đó đã nhận định rằng xài "hàng" Trung Quốc "đầy thách thức". Rồi ông bảo sự tương thích, đồng bộ từ vũ khí Trung Quốc với vũ khí của quân đội Philippines "sẽ có vấn đề".
Ông Lorenzana còn bình luận thêm mấy món vũ khí nhỏ nhỏ còn đỡ, chứ cỡ máy bay không người lái hay tàu chiến mà xài hàng của "bạn mới" thì "chúng ta sẽ phải mất rất nhiều thời gian để tương thích được với các thiết bị này".
Cho tới giờ phút này, trên giấy tờ chính thức, các kế hoạch tập trận chung giữa Mỹ và Philippines hoặc các hợp tác quân sự khác vẫn như cũ. Tất cả mọi thay đổi chỉ mới nằm ở lời nói của ông Duterte.
|
Ai cũng biết vũ khí quân đội Philippines đang dùng đa số là hàng Mỹ. Với một anh đã quen xài hàng hiệu, sự chuyển đổi hẳn sẽ rất khó chịu. Rồi ông Bộ trưởng Quốc phòng diễn giải: "Mà ông ấy (Duterte) chỉ mới nói là chúng ta sẽ xem những gì chúng ta cần rồi tính. Ông ấy có nói là "đi mua đi" đâu!".
Muốn "dứt áo" đâu dễ!
Giáo sư chính trị tại Đại học De La Salle ở Manila (Philippines), ông Richard Heydarian nhận xét: “Tổng thống Duterte đang gánh lấy rủi ro trước một phản ứng dữ dội nếu ông thực sự liên minh với Trung Quốc”.
Chính vì thế, có lẽ ông Duterte sẽ không dễ gì “dứt áo ra đi” mà rời xa Mỹ hoàn toàn như những gì ông ám chỉ suốt thời gian qua.
tin liên quan
Nước Mỹ trước tình bạn mới Duterte - Trung Quốc- Kỳ 2: Khi Trung Quốc 'chơi đẹp'Nếu Tổng thống Philippines Duterte từ Trung Quốc mà mang về được món quà cho ngư dân nước nhà: thỏa thuận để cho ngư dân Philippines được quay lại ngư trường truyền thống của họ quanh bãi cạn Scarborough, Mỹ sẽ tạm thời thở phào.
Khi cảm giác “say nắng” ban đầu trong mối tình mới đã qua đi, Tổng thống Duterte sẽ phải bình tĩnh ngồi lại với nội các của mình mà tham vấn ý kiến. Một con đường khả dĩ ông có thể dẫn dắt Philippines đi là con đường Thổ Nhĩ Kỳ đã chọn. Là một đồng minh của Mỹ nhưng Thổ Nhĩ Kỳ lúc rẽ sang “chơi” với Nga, lúc quật lại các đồng minh khác của Mỹ. Nhưng trong bối cảnh Mỹ vẫn rất cần Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc chiến chống khủng bố, nước này vẫn cứ là đồng minh của Mỹ.
Mà cũng chẳng cần phải đợi tới lúc ông Duterte bớt hồ hởi, hãng tin Reuters dẫn lời một loạt quan chức dưới quyền ông, từ phát ngôn viên tổng thống tới Bộ trưởng Thương mại, Bộ trưởng Ngân sách... mấy ngày qua đã phải vất vả "cân bằng" lại thế đứng của Philippines, phải "nói lại cho rõ" theo kiểu không có chia tay Mỹ thật đâu, chỉ là có thêm bạn mới, bớt phụ thuộc vào một bên mà thôi.
Rồi ông Duterte sẽ phải suy nghĩ lại?
|
Theo nhận định của giáo sư Heydarian thì dẫu ông Duterte có thực sự hủy bỏ một số cuộc tập trận chung với Mỹ đi chăng nữa thì sẽ vẫn phải duy trì quan hệ chặt chẽ với Mỹ. Chỉ có điều Mỹ từ nay sẽ không còn có thể an tâm mà “xoay trục” như trước nữa. Mỹ sẽ phải học những cách mới khi “chơi” với một nhà lãnh đạo “màu mè” (tổng thống Obama đã nhận xét thế) như ông Duterte.
Một chi tiết cuối: sự chia tay, cú quay lưng, việc chấm dứt quan hệ... mà ông Duterte tuyên bố đối với Mỹ cho tới giờ phút này hoàn toàn chỉ mới nằm ở đầu môi chót lưỡi. Các quan chức Mỹ tiết lộ họ chưa nhận được bất kỳ một văn bản nào từ phía Philippines liên quan đến việc hủy bỏ những thỏa thuận giữa liên minh Mỹ-Philippines.
|
Ông Duterte không hỏi ý kiến nội các khi nói "chia tay" Mỹ
Bộ trưởng Lorenzana trong phiên họp quốc hội hôm 19.10 buột miệng nói ra một câu khiến người ta có thể hiểu rõ hơn bản chất của "cú chia tay Mỹ" từ miệng Tổng thống Duterte.
Số là Chủ tịch Thượng viện Philippines, ông Franklin Drilon đã "vặn" ngài Bộ trưởng Quốc phòng là chẳng lẽ Philippines "chấm dứt tập trận chung với Mỹ thật à?". Bộ trưởng Lorenzana buột miệng: "Ông chủ tịch à, tôi thực sự không biết vì ngài tổng thống khi đưa ra các tuyên bố của ngài ấy chẳng hề hỏi ý kiến nội các".
Còn khi được hỏi là liệu ông Duterte có sẽ hủy bỏ hết các thỏa thuận đã ký kết với Mỹ hay không - bao gồm cả Thỏa thuận hợp tác quân sự nâng cao (EDCA) cho phép Mỹ luân chuyển quân, sử dụng các căn cứ ở Philippines - ông Bộ trưởng Quốc phòng bảo mọi chuyện vẫn như cũ. Báo Inquirer dẫn lời ông: "Tôi sẽ yêu cầu tổng thống đưa ra các hướng dẫn về điều này, về VFA (Thỏa thuận lực lượng thăm viếng), việc triển khai quân đội Mỹ ở Mindanao, về cuộc tập trận chung vào năm tới và EDCA... Còn cho tới giờ phút này thì không hề có một quyết định nào được đưa ra để ngưng tập trận vào năm tới, VFA cũng vẫn như cũ, mọi chuyện vẫn cứ vận hành như thường lệ".
|
Bình luận