Năm nay cuộc tranh tài diễn ra giữa hai ứng viên ngoài 70 tuổi. Dù ai đắc cử thì cũng sẽ là tổng thống lớn tuổi nhất trong lịch sử Mỹ.
Người thắng cử dựa trên số phiếu đại cử tri, không dựa trên số phiếu phổ thông toàn quốc. Số cử tri đoàn của Mỹ là 538, ứng viên cần 270 phiếu đại cử tri để trở thành tổng thống.
Mỗi tiểu bang có số phiếu đại cử tri khác nhau, tiểu bang càng đông dân thì số cử tri đoàn càng cao. 48/50 bang và quận Columbia theo nguyên tắc “winner takes all” (người thắng được tất cả) - tức tất cả phiếu đại cử tri sẽ dành cho người chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu phổ thông ở bang đó. Maine và Nebraska phân bổ phiếu đại cử tri theo tỷ lệ.
Phần lớn số bang nghiêng hẳn về đảng Dân chủ hoặc đảng Cộng hòa. Có khoảng 10-12 bang “nghiêng ngả” dẫn tới những kết quả khó lường. Những bang này được gọi là bang chiến địa, mang tính quyết định cho kết quả cuộc bầu cử.
Công dân Mỹ từ 18 tuổi trở lên là đủ điều kiện bỏ phiếu trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Cử tri có thể bầu cử sớm trực tiếp, bỏ phiếu bầu qua thư hoặc bầu trực tiếp đúng ngày 3.11 năm nay.
Cách thức mọi người bỏ phiếu là vấn đề gây tranh cãi trong năm nay vì đại dịch Covid-19. Đảng Dân chủ ủng hộ việc cử tri bỏ phiếu qua đường bưu điện để tránh lây nhiễm Covid-19. Tuy nhiên, Tổng thống Trump chỉ trích hình thức này vì cho rằng có thể dẫn đến gian lận dù các chuyên gia nói không có bằng chứng cho thấy điều này.
Ngoài việc chọn tổng thống mới, cử tri Mỹ còn có nhiệm vụ bỏ phiếu bầu cho các ứng cử viên nghị sĩ tranh cử vào Hạ viện, Thượng viện và các chức thống đốc bang, nghị sĩ bang.
Đảng Dân chủ hiện nắm quyền kiểm soát Hạ viện, vì vậy họ sẽ tìm cách giữ quyền đó đồng thời giành quyền kiểm soát Thượng viện. Nếu đảng Dân chủ chiếm đa số trong cả hai viện, họ có thể chặn hoặc trì hoãn kế hoạch của Tổng thống Donald Trump nếu ông tái đắc cử.
Quy trình đếm phiếu có thể mất vài ngày song kết quả chung cuộc thường khá rõ ràng vào đầu giờ sáng hôm sau ngày bầu cử.
Vào năm 2016, Tổng thống Donald Trump đã xuất hiện ở sân khấu tại New York lúc 3 giờ sáng của ngày kế tiếp ngày bầu cử để đọc bài phát biểu chiến thắng của mình trước đám đông những người ủng hộ.
Tuy nhiên, giới chức cảnh báo kết quả bầu cử năm nay có thể phải chờ lâu hơn, có thể là vài ngày, thậm chí vài tuần, vì có sự gia tăng đáng kể số phiếu bầu gửi bằng đường bưu điện .
Nếu ứng viên Joe Biden thắng cử, ông ấy sẽ không thay thế Tổng thống Trump ngay lập tức vì có một giai đoạn chuyển tiếp. Tổng thống mới thường chính thức tuyên thệ vào ngày 20.1 trong buổi lễ nhậm chức diễn ra ở tiền sảnh tòa nhà quốc hội ở thủ đô Washington D.C. Sau buổi lễ này, tân tổng thống lên đường tới Nhà Trắng để bắt đầu 4 năm nhiệm kỳ của mình.
