Reuters ngày 21.10 dẫn các nguồn tin cho biết Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe dự định có cuộc gặp kín với Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte tại Tokyo khi ông Duterte thăm Nhật Bản vào tuần tới. Các nguồn tin này cho rằng đây là nỗ lực của Nhật Bản nhằm níu kéo ông Duterte để Philippines tiếp tục ở cùng một phía với những nỗ lực do Mỹ dẫn đầu và kiềm chế tham vọng của Trung Quốc tại Biển Đông.
Theo Japan Times, ông Duterte sẽ có chuyến thăm 3 ngày tới Nhật Bản, từ ngày 25-27.10. Đây sẽ là chuyến thăm Nhật Bản đầu tiên kể từ khi ông Duterte lên làm Tổng thống Philippines.
Các nguồn tin tiết lộ Thủ tướng Abe sẽ gặp riêng ông Duterte tại dinh thự của mình ở Tokyo vào tối 26.10. Trước đó hai nhà lãnh đạo sẽ có cuộc hội đàm chính thức với phái đoàn gồm các quan chức cấp cao hai nước. Một nguồn tin nhấn mạnh Thủ tướng Abe hiếm khi nào sắp xếp một cuộc gặp riêng như vậy với một lãnh đạo nước khác sau khi đã gặp chính thức.
Tổng thống Duterte còn dự buổi chiêu đãi với Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida và diện kiến Nhật hoàng Akihito. Ngoài ra, ông Duterte sẽ gặp gỡ giới doanh nghiệp Nhật Bản để thúc đẩy đầu tư của các tập đoàn như Toyota hay Mitsubishi vào Philippines.
Những dự định của Thủ tướng Abe được cho là để ứng phó với tuyên bố chia tay Mỹ của Tổng thống Duterte trong chuyến thăm Trung Quốc ngày 20.10. Reuters nhận định Thủ tướng Abe giờ đây phải gánh thêm một trọng trách vô cùng “khó khăn”, đó là phải thúc đẩy các mục tiêu an ninh chung giữa Mỹ và Nhật, đồng thời không để Tổng thống Duterte ngày càng thân thiết hơn với Trung Quốc.
Việc ông Duterte tuyên bố chia tay Mỹ khiến cả Mỹ và Nhật Bản đều lo lắng
|
Trước thềm chuyến thăm Nhật Bản của Tổng thống Duterte, người phát ngôn chính phủ Philippines khẳng định ông Duterte “rất coi trọng quan hệ năng động và mạnh mẽ” giữa Philippines và Nhật Bản.
Còn Chánh văn phòng nội các Nhật Bản, ông Yoshihide Suga cho biết Tokyo đang xem xét những diễn biến gần đây trong quan hệ giữa Philippines, Mỹ và Trung Quốc sẽ ảnh hưởng thế nào đến Nhật Bản, nhưng ông từ chối bình luận thêm.
Một nguồn tin nói rằng: “Nhật Bản muốn giải thích lập trường của mình về các vấn đề khu vực, trong đó có quan điểm về vấn đề Biển Đông. Ông Abe muốn tạo sự kết nối với ông Duterte”. Cũng liên quan đến vấn đề Biển Đông, ông Suga phát biểu: "Chúng tôi đang nỗ lực để đạt được một giải pháp ngoại giao thông qua sự hợp tác giữa các bên liên quan".
Khi gặp ông Duterte ở Tokyo, ông Abe có thể sẽ ký thỏa thuận cung cấp hai tàu tuần tra mới cho Philippines. Đây là bước đi phù hợp với cam kết của cựu bộ trưởng quốc phòng Nhật Bản Gen Nakatani hồi tháng 6.2016 về việc tăng cường vai trò an ninh của Nhật Bản tại Đông Nam Á thông qua việc hỗ trợ các nước như Philippines và Việt Nam nhằm củng cố năng lực quốc phòng, đặc biệt là hải quân.
Reuters dẫn lời một quan chức chính phủ Nhật Bản tiết lộ Nhật Bản muốn khẳng định lại với ông Duterte về tầm quan trọng của pháp quyền và tự do hàng hải trên biển. Tuy nhiên khó có chuyện ông Abe nhắc đến phán quyết của Tòa trọng tài về vụ kiện Biển Đông trong cuộc gặp giữa hai người.
Tổng thống Duterte trong những ngày ở thăm Trung Quốc đã đưa ra nhiều tuyên bố gây mất lòng Mỹ và khiến các đồng minh của Mỹ trong khu vực như Nhật Bản phải lo ngại, đặc biệt về vấn đề Biển Đông.
Bình luận