Mỹ: Hết thuốc độc cho án tử, quay lại với... ghế điện?

(TNO) Thiếu thuốc độc để hành quyết các tử tù, nhiều tiểu bang ở Mỹ đang cân nhắc quay lại với 3 phương pháp xử tử trước đây, gồm: ngồi ghế điện, phòng hơi ngạt và xử bắn.

Vì thiếu thuốc, các tiểu bang Mỹ đang xem xét quay lại dùng các phương pháp tử hình lâu đời, chẳng hạn như ghế điện, để thay thế cho cách tiêm thuốc độc - Ảnh minh họa Reuters

Theo AFP, một số quan chức tại các bang Virginia, Wyoming và Missouri đang đề nghị sử dụng lại các phương pháp hành hình lâu đời do tình trạng khan hiếm thuốc độc.

Tranh cãi việc tiêm thuốc độc

Kể từ năm 1982, hành hình tử tù bằng cách tiêm thuốc độc đã dần trở thành phương thức phổ biến tại Mỹ, được chính quyền tại 32 tiểu bang áp dụng.

Do thiếu nguồn cung các loại thuốc tiêm, Mỹ đã tử hình các tử tù bằng một loại thuốc gây mê cho động vật, theo AFP. Vì lý do nhân đạo, nhiều hãng dược châu u đã ngừng xuất khẩu thuốc độc dạng tiêm cho những bang của Mỹ áp dụng án tử hình, bao gồm các bang Ohio, Missouri, Texas, Georgia, Florida và Arizona. Do đó, các bang thiếu thuốc tiêm đành phải chuyển qua dùng thuốc pentobarbital, một loại thuốc gây mê cho động vật nhưng dùng lượng lớn sẽ gây tử vong, ông Richard Dieter, Giám đốc Trung tâm thông tin án tử hình của Mỹ, cho AFP biết. Các tù nhân, nhà hoạt động nhân quyền và nhà hoạt động phản đối tử hình bằng thuốc độc ở Mỹ đã lên tiếng phản đối việc dùng pentobarbital để tử hình tù nhân, cho rằng đây là một biện pháp vô nhân đạo. (D.Phúc)

Tuy nhiên, do các nhà cung cấp châu u đã ngừng bán thuốc cho các bang của Mỹ vì phản đối việc dùng thuốc để giết người, các quan chức Mỹ buộc phải tìm kiếm nguồn cung từ các trung tâm bào chế dược phẩm không thuộc sự quản lý của liên bang Mỹ.

Điều này dẫn đến số lượng ngày càng tăng các vụ kiện tụng tố cáo loại thuốc độc mới chẳng khác gì là “hình phạt tàn bạo và bất thường” cho những ai bị kết án tử hình và là một sự vi phạm Hiến pháp Mỹ.

Mới đây, ngày 22.1, các nhà làm luật tại 3 bang Virginia, Wyoming và Missouri đã thông qua một dự luật cho phép sử dụng ghế điện nếu không có các loại thuốc độc tiêm cho tử tù.

Còn tại bang Missouri, nơi chính quyền địa phương chật vật giải quyết các vụ kiện tụng tranh cãi về nguồn gốc của các loại thuốc độc tiêm cho tử tù, nên Chánh công tố viên Chris Koster đã lên tiếng đề xuất dùng lại phòng hơi ngạt.

Ông Koster biện luận rằng các vụ kiện tụng pháp lý chống việc xử tử bằng hình thức tiêm thuốc độc đã tạo ra một “rào cản nhân tạo” gây khó cho việc thi hành các bản án tử hình.

Nghị sĩ Rick Brattin thuộc bang Missouri cũng đang đề xuất chuyển sang dùng lại phương pháp xử tử bằng đội xử bắn, cách hành hình được sử dụng lần cuối cùng tại bang Utah hồi năm 2010.

Ông Bruce Burns, một nhà làm luật thuộc bang Wyoming, cũng đang vận động chính quyền quay lại dùng đội xử bắn cho các bản án tử hình.

Tiểu bang miền tây nước Mỹ này hiện chỉ có một trường hợp bị kết án tử hình và có quy định cho phép dùng phòng hơi ngạt thay thế cho tiêm thuốc độc ở nơi cần thiết.

Tuy nhiên, Wyoming lại không có phòng hơi ngạt đúng quy chuẩn và ông Burns đang đề xuất trong một dự thảo luật về việc dùng đội xử bắn như một hình thức thay thế có chi phí thấp hơn cho phòng hơi ngạt.

Loay hoay với tử tù

Giới phân tích luật cho rằng việc hấp tấp áp dụng các phương pháp xử tử thay thế cho phương pháp tiêm thuốc độc có thể đem lại kết quả trái với mong đợi cho các chính trị gia đề xuất chuyện này.

Bà Deborah Denno, một giáo sư luật tại Trường đại học Fordham (Mỹ), cho rằng việc quay trở lại dùng các phương pháp hành hình cũ sẽ rất rắc rối.

Giường tiêm thuốc độc - Ảnh: Guardian

“Bạn có thể thay đổi bao nhiêu lần đây? Làm sao để chuyển qua một phương pháp xử tử mà không gây chú ý của dư luận vào thực tế rằng chúng ta không biết chúng ta đang làm gì”, nữ giáo sư này đặt vấn đề.

Ngoài ra, những người muốn xóa bỏ án tử hình tin rằng tăng cường sử dụng các phương pháp hành hình, chẳng hạn như dùng đội xử bắn và ghế điện, sẽ làm gia tăng khả năng những vụ án oan sai.
 
“Nếu chúng ta bắt đầu dùng lại những phương pháp tử hình ngày xưa, thì chúng ta sẽ tạo ra những câu chuyện khủng khiếp”, ông Richard Dieter, Giám đốc Trung tâm thông tin án tử hình ở Mỹ, cho hay.

Ông Dieter còn dự đoán rằng dư luận và tòa án sẽ theo dõi sát sao hơn đối với việc áp dụng các phương pháp xử tử vì chúng được cho là đã gây ra “quá nhiều các vụ hành hình được tiến hành cẩu thả”.

Ông Ron McAndrew, một cựu quản ngục tại nhà tù Bang Florida, có một hồi ức rùng rợn về một vụ hành hình bằng ghế điện mà chính ông tận mắt chứng kiến hồi tháng 3.1997.

Phòng hơi ngạt - Ảnh: Reuters

“Một chùm khói bốc lên từ bên dưới nón trùm đầu tử tù, rồi sau đó là lửa bùng cháy”, McAndrew nhớ lại.

“Sau đó chúng tôi thấy khói và lửa tiếp tục bốc ra từ cái nón trùm. Trong 11 phút tiếp theo, căn phòng đầy khói, đỉnh đầu của tử tù bị thiêu rụi. Đó là cái mùi khủng khiếp nhất mà tôi từng ngửi thấy trong đời mình”, cựu quản ngục cho hay.

Theo hãng tin AP (Mỹ), kể từ thập niên 1980, các bang ở Mỹ bắt đầu chuyển qua hình thức xử tử bằng thuốc độc vì tin rằng nó giúp tử tù ra đi “thanh thản” không đau đớn và bạo lực như các hình thức xử bắn, phòng hơi ngạt và ghế điện.   Tổng số vụ tử hình ở Mỹ đã giảm trong những năm gần đây, từ 98 trong năm 1999 xuống còn 39 vào năm 2013. Một số bang đã hủy bỏ hoặc tạm hoãn thi hành án tử hình. AFP cho hay có 18 bang ở Mỹ đã hủy bỏ án tử hình và 7 bang khác tuyên bố tạm ngừng thi hành án tử hình. Mới nhất là bang Washington cũng tuyên bố tạm ngừng thi hành án tử. AP cho hay một số bang ở Mỹ như Alabama, Arkansas, Florida, Kentucky, Oklahoma, South Carolina, Tennessee và Virginia hiện cho phép tù nhân chọn tử hình bằng ghế điện hoặc tử hình bằng tiêm thuốc độc. (D.Phúc)

Hoàng Uy

>> Mỹ: Xem xét tính hợp pháp của việc tiêm thuốc độc để tử hình
>> Hết thuốc tiêm, Mỹ dùng thuốc dành cho động vật hành quyết tử tù