Đài Channel News Asia ngày 3.4 dẫn báo cáo của Ủy ban Bộ trưởng Singapore về việc dàn xếp mâu thuẫn liên quan đến số phận ngôi nhà nằm ở số 38 đường Oxley. Trước đó, theo di chúc viết sẵn và ký ngày 17.12.2013 của ông Lý, ngôi nhà phải bị dỡ bỏ ngay sau khi ông qua đời hoặc sau khi bà Lý Vỹ Linh, người con thứ hai của ông, dọn đi. Ông Lý Quang Diệu còn nói thêm: “Nếu việc tháo dỡ không thể tiến hành do có thay đổi về luật pháp hay quy định, ngôi nhà không được mở cửa công khai cho bất cứ ai ngoại trừ con cháu nhà họ Lý”.
Tuy nhiên, sau khi ông Lý qua đời năm 2015, con trai cả của ông là đương kim Thủ tướng Lý Hiển Long tỏ ý muốn giữ lại căn nhà và có thể sử dụng làm viện bảo tàng. Thủ tướng Lý còn cho rằng điều khoản phá dỡ ngôi nhà đã được thêm vội vào di chúc của cha mình trong hoàn cảnh không rõ ràng, sau khi từng bị xóa bỏ trong 2 phiên bản trước đó, theo AFP. Tháng 6.2016, chính phủ Singapore lập ra ủy ban nói trên do Phó thủ tướng Teo Chee Hean làm chủ tịch để xem xét về tương lai ngôi nhà.
Chuyện nhà ra quốc hội
Tháng 6.2017, mâu thuẫn bùng phát khi bà Lý Vỹ Linh và người em út Lý Hiển Dương đăng tâm thư trên Facebook cáo buộc ông Lý Hiển Long muốn giữ ngôi nhà lại để “lợi dụng di sản của cha vì mục đích chính trị và dọn đường cho con trai lên làm lãnh đạo”. Hai người này cũng chỉ trích anh trai “lạm quyền” khi lập ra ủy ban bộ trưởng trong khi bà Linh vẫn còn sống tại đó, đồng thời yêu cầu phải tháo dỡ ngôi nhà ngay lập tức như ý nguyện của cha. Ông Lý Hiển Dương, Chủ tịch Cơ quan Hàng không dân dụng Singapore, thậm chí còn tuyên bố muốn rời khỏi đất nước vì “phải sống trong cảnh bị theo dõi gắt gao và không được chào đón”.
Sau đó, Thủ tướng Lý phản pháo rằng ông không liên quan đến việc thành lập ủy ban nói trên và không đưa ra bất kỳ chỉ thị nào. Ông cũng lên tiếng xin lỗi vì để tranh chấp gia đình ảnh hưởng đến lòng tin của người dân với chính phủ. Ngoài ra, nhà lãnh đạo cũng bác bỏ những cáo buộc “vô căn cứ và mang tính bôi nhọ” của 2 em nhưng tuyên bố sẽ không kiện ra tòa vì “không muốn thanh danh cha mẹ bị bôi xấu thêm”.
Tình hình gay gắt đến mức vào ngày 3.7.2017, quốc hội Singapore mở phiên họp đặc biệt theo kêu gọi của Thủ tướng Lý để ông trả lời chất vấn về vấn đề này. Phiên họp kết luận không có bằng chứng cho thấy ông Lý lạm quyền. Theo Ủy ban Bộ trưởng, Thủ tướng Lý đã cung cấp những “bằng chứng khách quan” thể hiện quan điểm của cha lúc còn sống về việc giữ lại ngôi nhà. Cụ thể, trong bức thư gửi nội các ngày 27.12.2011, ông Lý Quang Diệu viết: “Các thành viên nội các đã nhất trí không phá dỡ ngôi nhà số 38 đường Oxley theo ý tôi. Tôi đã suy nghĩ lại và quyết định rằng nếu căn nhà được giữ lại, nó cần được gia cố phần nền và tân trang lại toàn bộ. Sau đó phải có người ở vì nhà trống sẽ sớm xuống cấp”. Năm 2012, ông Lý cũng chấp thuận sửa nhà theo đề nghị của bà Hồ Tinh, vợ ông Lý Hiển Long. Thư trao đổi và kế hoạch tu sửa được Cơ quan Tái phát triển đô thị thông qua đều có sự đồng ý của ông Lý Quang Diệu.
Bất đồng chưa nguôi
Trong báo cáo mới, Ủy ban Bộ trưởng kết luận “dù ông Lý Quang Diệu ưu tiên tháo dỡ ngôi nhà nhưng cũng đã chuẩn bị cho việc chấp nhận những lựa chọn khác”. Ủy ban nhấn mạnh kết luận được đưa ra dựa trên cơ sở “ngôi nhà sở hữu ý nghĩa quan trọng về kiến trúc, di sản và lịch sử”.
Theo Reuters, 3 lựa chọn cho số phận của ngôi nhà bao gồm: giữ lại toàn bộ để bảo tồn như di tích quốc gia; chỉ giữ lại phòng ăn (nơi có ý nghĩa lịch sử vì được xem là trụ sở đầu tiên của đảng PAP cầm quyền) và dỡ bỏ những phần còn lại; hoặc tháo dỡ hoàn toàn và dùng phần đất để tái xây dựng cho mục đích khác. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn là chuyện trong tương lai vì hiện bà Lý Vỹ Linh vẫn sống trong ngôi nhà. Phó thủ tướng Teo tuyên bố giải pháp này giúp khép lại tranh cãi để chính quyền có thể tập trung giải quyết các vấn đề quan trọng của đất nước.
Bản thân Thủ tướng Lý bày tỏ ủng hộ kết luận nói trên và viết trên Facebook: “Là một người con, tôi chấp nhận kết luận của ủy ban về điều mà cha tôi mong muốn liên quan đến ngôi nhà số 38 Oxley và những lựa chọn được đưa ra”. Tuy nhiên, có vẻ như bất đồng vẫn chưa được giải quyết ổn thỏa khi vào chiều 3.4, bà Lý Vỹ Linh và ông Lý Hiển Dương tiếp tục ra tuyên bố nói báo cáo của ủy ban không đại diện chính xác cho ý muốn của ông Lý Quang Diệu. “Rõ ràng là cha chúng tôi không ủng hộ những giải pháp khác ngoài việc phá dỡ”, Channel News Asia dẫn tuyên bố của 2 người viết.
Bình luận