Belarus gặp họa sau vụ 'không tặc'

Tối 23.5 (theo giờ Việt Nam), chiếc máy bay Boeing 737 (số hiệu FR4978) của Hãng hàng không Ryanair (Ireland) chở theo 171 hành khách từ Athens (thủ đô Hy Lạp) đến Vilnius (thủ đô của Lithuania) đã bị chiến đấu cơ Belarus “ép” hạ cánh khẩn cấp xuống sân bay Minsk (Belarus) sau khi nhận được cảnh báo có bom.

Kết quả kiểm tra cho thấy không hề có bom như cảnh báo. Chiếc máy bay được cho phép cất cánh sau vài giờ, nhưng chính quyền Belarus bắt giữ một hành khách là nhà báo Roman Protasevich (26 tuổi), đồng thời là nhà hoạt động đối lập người Belarus sống lưu vong ở Ba Lan và đang bị truy nã.

Theo AFP, ông Protasevich giữ vị trí biên tập viên của kênh truyền thông Nexta, bị chính quyền Belarus coi là tổ chức cực đoan và cấm hoạt động. Ông Protasevich cũng đã bị truy tố tội gây bất ổn và đối diện cáo buộc liên quan đến việc kích động biểu tình chống nhà nước Belarus.

Đại học Nhân văn châu Âu tại Vilnius thông báo nữ sinh Sofia Sapega (23 tuổi, quốc tịch Nga) của trường này cũng bị bắt trong vụ việc. Cô Sapega được cho là đi nghỉ cùng ông Protasevich tại Hy Lạp và quay lại Vilnius để bảo vệ luận án thạc sĩ.

Nhà báo Roman Protasevich, người bị Belarus bắt giữ ẢNH: REUTERS

Hôm qua, cơ quan hàng không Belarus bác bỏ thông tin đe dọa để buộc máy bay hạ cánh và cho biết nhân viên kiểm soát không lưu chỉ đưa ra những “khuyến cáo” cho tổ bay của Ryanair.

Tuy nhiên ông Michael O’Leary, Tổng giám đốc điều hành Ryanair, gọi hành động “chưa từng có tiền lệ” của giới chức Belarus là vụ “không tặc do nhà nước bảo trợ”. AFP dẫn lời ông O’Leary cho rằng mật vụ Belarus đã có mặt trên chuyến bay FR4978.

Mỹ và hàng loạt nước châu Âu lên án mạnh mẽ và kêu gọi gia tăng cấm vận Belarus. Chủ tịch Ủy ban Châu Âu Ursula von der Leyen tuyên bố chính quyền Belarus sẽ phải chịu trách nhiệm về hành vi không thể chấp nhận này, đồng thời kêu gọi thả ông Protasevich ngay lập tức. Lithuania và Ba Lan đã mở cuộc điều tra hình sự về vụ việc, trong khi EU nhấn mạnh phải tổ chức một cuộc điều tra quốc tế. Đến tối qua, Lithuania tuyên bố không cho phép bất cứ chuyến bay nào cất hay hạ cánh nước này có bay qua không phận Belarus.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Belarus Anatoly Glaz chỉ trích phương Tây “chính trị hóa” sự việc khi đưa ra những cáo buộc vô căn cứ. Bộ Ngoại giao Nga cũng đứng về phía Belarus khi cho rằng phản ứng của phương Tây đối với vụ việc là gây sốc.

Hàng không né không phận Belarus Hãng hàng không AirBaltic của Latvia hôm qua thông báo ngừng sử dụng không phận Belarus cho đến khi vụ máy bay Ryanair hạ cánh khẩn xuống Belarus được làm rõ. Lãnh đạo đối lập Belarus Sviatlana Tsikhanouskaya kêu gọi Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) loại Belarus khỏi tổ chức này, trong khi các nước Lithuania và Latvia kêu gọi các hãng hàng không quốc tế ngừng bay qua không phận Belarus.