Nỗ lực gỡ 'thẻ vàng'

Sáng 31.10, đoàn công tác của Ủy ban nghề cá Nghị viện châu Âu gồm 22 thành viên (trong đó có 8 nghị sĩ), do nghị sĩ Gabriel Mato Adrover làm trưởng đoàn, đã làm việc với tỉnh Bình Định về tình hình chống khai thác IUU (khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định) và các khuyến nghị của Ủy ban châu Âu (EC) tại địa phương.

Tại buổi làm việc giữa UBND tỉnh Bình Định và đoàn kiểm tra, ông Phan Trọng Hổ, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh này cho biết Bình Định có đội tàu hơn 6.130 chiếc (trong đó có 2.923 tàu đánh bắt xa bờ, 1.481 tàu đánh bắt vùng lộng và 1.724 tàu đánh bắt ven bờ) với 44.350 lao động. Sản lượng thủy sản khai thác được năm 2017 là 223.000 tấn, kim ngạch xuất khẩu thủy sản hằng năm đạt bình quân 77,3 triệu USD.

Để triển khai chống khai thác IUU và các khuyến nghị của EC, UBND tỉnh Bình Định đã ban hành 13 văn bản, Sở NN-PTNT ban hành 16 văn bản tổ chức chỉ đạo, triển khai thực hiện các giải pháp cấp bách nhằm tháo gỡ “thẻ vàng” của EC.

Tỉnh Bình Định đã thu hồi giấy phép khai thác thủy sản, xóa đăng ký tàu cá, công bố danh sách tàu cá vi phạm khai thác IUU lên trang thông tin điện tử của Bộ NN-PTNT, tổ chức kiểm điểm và công bố danh sách tàu cá, chủ tàu và thuyền viên vi phạm trên đài phát thanh địa phương, chuyển hồ sơ tàu cá vi phạm cho cơ quan chức năng để thu thập chứng cứ và xử lý hành vi vi phạm của chủ tàu, thuyền trưởng… UBND tỉnh Bình Định đã kiểm điểm trách nhiệm 7 lãnh đạo UBND xã và 2 huyện Hoài Nhơn, Phù Cát để tàu cá xảy ra vi phạm.

Trong thời gian qua, tỉnh Bình Định đã lắp đặt máy MOVIMAR cho 70 tàu có chiều dài trên 24 m, đang nâng cấp 4 trạm bờ để giám sát tự động 2 giờ/lần. Đồng thời, tỉnh Bình Định cũng nâng cao năng lực quản lý, kiểm tra, kiểm soát tàu cá xuất nhập bến tại các cảng cá, tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên biển về chống khai thác IUU. Kết quả, trong 9 tháng đầu năm 2018 đã xử lý 69 tàu cá vi phạm.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Trần Châu đã trả lời cụ thể những vấn đề mà các nghị sĩ EC đặt ra tại buổi làm việc. Ông Trần Châu khẳng định sau khi EC phạt "thẻ vàng" đối với thủy sản Việt Nam, tỉnh Bình Định đã có nhiều nỗ lực để thực hiện các khuyến nghị của EC, chống đánh bắt IUU. "Chúng tôi hy vọng đến 1.1.2019, EC sẽ gỡ "thẻ vàng" đối với thủy sản Việt Nam", ông Châu nói.

Nghị sĩ Gabriel Mato Adrover đánh giá cao những cố gắng của tỉnh Bình Định trong việc triển khai thực hiện chống khai thác IUU và các khuyến nghị của EC, đồng thời cho biết sẽ tuyên truyền những nỗ lực của tỉnh để EC sớm gỡ “thẻ vàng” đối với thủy sản Việt Nam. “Chúng tôi hy vọng những nỗ lực của tỉnh sẽ giúp đưa đến kết quả là EC sớm gỡ "thẻ vàng" cho thủy sản Việt Nam”, nghị sĩ Gabriel nói.

Nghị sĩ Gabriel cũng cho rằng cuộc chiến chống khai thác IUU đòi hỏi phải có sự tham gia của tất cả các bên, cần sự cam kết mạnh mẽ từ cơ quan quản lý tới ngư dân. Để thực thi các hoạt động chống đánh bắt IUU thì cái hoạt động về giám sát, kiểm tra, kiểm soát tàu thuyền rất quan trọng.

Sau khi làm việc với UBND tỉnh Bình Định, đoàn công tác của EC đã đi kiểm tra, giám sát việc thực hiện chống đánh bắt IUU và các khuyến nghị của EC tại Cảng cá Quy Nhơn (Bình Định). Ban quản lý Cảng cá Quy Nhơn đã giới thiệu sơ lược về quá trình hình thành, quy mô, chức năng, công tác quản lý, kiểm soát tàu cá và truy xuất nguồn gốc theo IUU tại đơn vị.

Thay mặt đoàn, nghị sĩ Gabriel Mato Adrover cho rằng việc tổ chức kiểm sát, giám sát tàu thuyền ra vào Cảng cá Quy Nhơn tương đối tốt. Việc kiểm tra, giám sát tàu thuyền, số người trên tàu, điều kiện an toàn của tàu cũng như số lượng về đánh bắt, cấp chứng nhận cho sản phẩn xuất khẩu… là cần thiết để chống đánh bắt IUU. Ông Gabriel cũng đánh giá cao việc Ban quản lý cảng cá Quy Nhơn phối hợp với các lực lượng khác trong việc chống đánh bắt IUU.

“Chính phủ Việt Nam và UBND tỉnh Bình Định đưa ra những quy định pháp luật trong đánh bắt IUU, kiểm soát tàu thuyền nhưng cảng cá mới là nơi thực thi những chính sách pháp luật đó. Nếu không có thực thi tại những hiện trường như thế này hoặc thực thi không có hiệu quả thì những quy định pháp luật đó chỉ nằm trên giấy tờ”, ông Gabriel nói.

Tại cảng cá Quy Nhơn, đoàn công tác của EC cũng đã kiểm tra trực tiếp việc đăng ký, nộp hồ sơ, xác nhận nguồn gốc thủy sản… Sau đó, đoàn còn kiểm tra thực tế trên 1 tàu đánh bắt xa bờ, trao đổi với chủ tàu về quá trình đánh bắt, vị trí đánh bắt, bảo quản, xuất bán sản phẩm…

Trưa 31.10, đoàn công tác của EC đi kiểm tra tại Công ty CP Thủy sản Bình Định để tìm hiểu hoạt động kinh doanh của công ty, công tác truy xuất nguồn gốc, quản lý nguyên liệu khai thác thủy sản từ công ty… Nghị sĩ Gabriel Mato Adrover đánh giá cao cam kết thực hiện chống đánh bắt IUU của công ty.

“Tôi nghĩ, không có cam kết nào tốt hơn cam kết mà công ty và phía Hiệp hội chế biến xuất khẩu thủy sản Việt Nam đã đưa ra là cam kết không tham gia, không mua, chế biến sản phẩm có nguồn gốc từ IUU. Đây là những cam kết rất mạnh mẽ, thể quyết tâm chống IUU. Tuy nhiên, quyết tâm đó của các doanh nghiệp không thì chưa đủ, cần phải có sự chỉ đạo và quản lý chặt chẽ của các cơ quan quản lý, của nhà nước”, nghị sĩ Gabriel Mato Adrover đề nghị.

Chiều 31.10, đoàn công tác của EC sẽ làm việc với Hiệp hội cá ngừ Bình Định để tìm hiểu về các hoạt động của hiệp hội liên quan đến cá ngừ, đặc biệt là các hoạt động liên quan đến quản lý và bảo vệ nguồn lợi cá ngừ.