Cú bắt tay VinMart - Masan: ‘Phương trình’ người Việt dùng hàng Việt

Cả 2 doanh nghiệp (DN), người chuyển giao và người nhận đều là những DN Việt hàng đầu cả nước. Với quy mô ấy, đây là thương vụ trong ngành bán lẻ có thể làm lợi nhiều nhất cho người tiêu dùng Việt. Vậy thì người tiêu dùng được lợi gì?

Nhận xét về cuộc chuyển giao này, nhiều chuyên gia thị trường, kinh tế cho rằng đó là “sự lạ”. Vì thông thường, trên thế giới, hiếm có DN sản xuất hàng tiêu dùng nào lại “kiêm nhiệm” luôn cả lĩnh vực bán lẻ. Sản xuất và thương mại bán lẻ luôn là hai lĩnh vực khác biệt hoàn toàn về tính chất hoạt động. Do đó mà các DN nên tập trung vào một lĩnh vực để có thể phát triển tốt nhất. Nhìn từ những ý kiến chuyên nghiệp và kinh nghiệm ấy, việc Masan nhận chuyển giao VinCommerce (chuỗi siêu thị VinMart, cửa hàng VinMart+) và Công ty VinEco có thể là một lựa chọn bất ngờ, đặc biệt với tham vọng trở thành nhà sản xuất hàng tiêu dùng thiết yếu tầm cỡ khu vực của tập đoàn này.

Điều này là có lý, nếu nhìn vào hệ thống khổng lồ, với hơn 2.600 siêu thị và cửa hàng VinMart và VinMart+ của VinCommerce tại 50 tỉnh thành, và hệ thống 14 nông trường công nghệ cao từ VinEco mà Masan tiếp nhận. Đây là hệ thống bán lẻ hàng tiêu dùng thiết yếu hiện là lớn nhất Việt Nam, và vẫn đang phát triển tiếp. Việc tiếp nhận hệ thống 2.600 siêu thị và cửa hàng lập tức khiến quy mô lao động của Masan tăng lên thêm trên 20.000 người. Số lượng lao động của Masan gần như tăng gấp 3 sau thương vụ sáp nhập này. Đó là thách thức thực sự.

Năm 2018, doanh thu mảng bán lẻ của Vingroup (do hệ thống VinMart và VinMart+ là nòng cốt) đạt 21.257 tỉ đồng. Trong 9 tháng đầu năm 2019, doanh thu mảng bán lẻ này đạt 23.571 tỉ đồng. Trong khi đó, lũy kế cả năm 2018, toàn Tập đoàn Masan ghi nhận hơn 38.188 tỉ đồng doanh thu thuần. Doanh thu từ hàng tiêu dùng, thực phẩm của Masan cũng chênh lệch không lớn với doanh thu từ khối bán lẻ vừa tiếp nhận. Như vậy, sẽ không quá lời khi nói, với việc tiếp nhận VinCommerce, quy mô của Masan đã gần như tăng gấp đôi. Nói cách khác, việc tiếp nhận này vẫn là một thách thức với tập đoàn, bên cạnh những cơ hội kinh doanh. Vậy thì tại sao cả Masan và Vingroup đều hồ hởi với thương vụ này?

Như mọi nước trên thế giới, hệ thống bán lẻ của VN có 4 kênh chính: tại siêu thị hoặc trung tâm thương mại; bán tại các cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini, bán hàng online của các cá nhân, và bán qua website thương mại điện tử của DN.

Tại Việt Nam, các loại hàng thực phẩm, hàng tiêu dùng thiết yếu lại là thế mạnh và được bán chủ yếu trong các cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini ngay trong các khu dân cư. Đó cũng chính là dải sản phẩm chủ chốt của Masan, và của cả hệ thống VinMart & VinMart+. Nói cách khác, đây là sự tương đồng về cơ cấu sản phẩm do Masan sản xuất với sản phẩm bán tại hệ thống bán lẻ mà vừa nhận lại. Masan cũng là DN chịu đầu tư cho hoạt động R&D, có nhà máy hiện đại để cho ra sản phẩm tiên tiến, chất lượng đảm bảo và đặc biệt hợp “gu” của đa số người tiêu dùng. Nhờ vậy, Masan hiện đã là nhà sản xuất lớn nhất cả nước trong lĩnh vực gia vị, thực phẩm, đặc biệt là nước mắm, nước tương chiếm khoảng 70% thị trường cả nước. Tập đoàn này đang trên đường trở thành nhà sản xuất lớn nhất nước về đồ ăn nhanh như mì tôm, phở, cà phê… hay trong lĩnh vực thực phẩm với sản phẩm tiên tiến là thịt mát.

Trong khi nhiều chuyên gia, DN tập trung vào yếu tố sản phẩm giá cả phù hợp với tất cả các nhóm khách hàng nhưng không nhiều ý kiến chú ý tới thực tế, tệp khách hàng tiêu thụ sản phẩm của Masan luôn có độ tuổi khá trẻ: mẫu người hay chọn sản phẩm có sẵn, tiện lợi, dễ sử dụng, chất lượng đảm bảo và gắn với thương hiệu của nhà sản xuất lớn, sau đó mới chú ý tới giá tiền. Tệp khách hàng trẻ cũng tương đồng với hệ thống khách hàng và triết lý kinh doanh được VinCommerce xây dựng ngay từ đầu cho hệ thống VinMart và VinMart+. Từ góc độ ấy, không khó để thấy, dù sản phẩm của Masan đang được bán tại hơn 200.000 điểm bán hàng tiêu dùng trên cả nước, thì việc khai thác hệ thống VinMart và VinMart+ vẫn là bước đi chiến lược để Masan tái khẳng định vị thế hàng Việt chất lượng cao trong hệ thống chuỗi cửa hàng tiện lợi tin cậy.

Cần nhấn mạnh, cam kết chất lượng và chỉ sử dụng nhãn hàng tin cậy (chứ không phải giá bán) là lý do chính khiến VinMart và VinMart+ giành được lợi thế kinh doanh so với chợ, cửa hàng truyền thống. Khi tiếp nhận lại, chắc chắn Masan sẽ tiếp tục duy trì triết lý này. Thậm chí phải hoàn thiện chiến lược biến VinMart và VinMart+ trở thành “thánh đường” của hàng Việt chất lượng cao. Đó không phải khẩu hiệu suông cho vui. Trong nhiều năm gần đây, khẩu hiệu Người Việt ưu tiên dùng hàng Việt luôn được người tiêu dùng lựa chọn tất nhiên phải gắn với các thương hiệu Việt tin cậy, chất lượng. Điều này giải thích cho quyết định của Masan khi tiếp nhận hệ thống VinMart và VinMart+ từ Vingroup. Vì như trên đã dẫn, với 200.000 điểm bán và hệ thống vài chục sản phẩm, tiếp nhận VinMart+ từ Vingroup không có nhiều tác động tới doanh thu từ sản phẩm truyền thống của Masan. Điều lớn nhất Masan trực tiếp quản lý và góp phần hỗ trợ, giám sát để nâng cao chất lượng hàng Việt bán trong hệ thống của mình. Đó là một mục tiêu khiến DN được lợi và trên hết là người tiêu dùng Việt được lợi.