Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phan Thoan, tác giả bức ảnh đen trắng nổi tiếng O du kích nhỏ, vừa qua đời tại Hà Nội sáng 8.12, hưởng thọ 97 tuổi.
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phan Thoan, bút danh Phan Tuất, sinh ngày 11.11.1924 tại H.Đức Thọ, Hà Tĩnh. Ông nguyên là cán bộ Ty Văn hóa tỉnh Hà Tĩnh; Hội viên Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam; Hội viên Hội Liên hiệp văn học nghệ thuật Hà Tĩnh.
Ông đến với nhiếp ảnh do được giao nhiệm vụ phụ trách mảng bảo tàng, nhiếp ảnh, hội họa của ngành văn hóa. Các kiến thức nhiếp ảnh đều do ông tự mày mò học.
Nghệ sĩ nhiếp ảnh Phan Thoan Ảnh: Tư liệu Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Hà Tĩnh |
O du kích nhỏ được chụp vào ngày 21.9.1965. Đây là thời kỳ không quân Mỹ oanh tạc dữ dội miền Bắc Việt Nam. Ông Thoan ghi lại hình ảnh nữ dân quân nhỏ bé đang áp giải viên phi công Mỹ to lớn đang cúi đầu.
Hai nhân vật trong ảnh là nữ du kích Nguyễn Thị Kim Lai, khi đó mới 17 tuổi và phi công Mỹ William Andrew Robinson lúc đó 22 tuổi. Hình ảnh này có tác động động viên tinh thần rất lớn với quân dân Việt Nam lúc bấy giờ đấu tranh với chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ.
Sau này, ông chia sẻ về tác phẩm O du kích nhỏ: “Khi đó tôi cứ giơ máy lên chụp, cũng không biết là người nào, tên gì, giặc lái Mỹ tên gì. Chỉ biết chụp được ảnh thôi”.
Bức ảnh này khi mới ra đời có tên Uy thế không lực Hoa Kỳ. Sau này, nó còn được gọi bằng nhiều tên khác như O du kích nhỏ, Giải giặc lái Mỹ hoặc O du kích nhỏ và tên giặc lái Mỹ. Năm 1966, bức ảnh được bày tại triển lãm ảnh toàn quốc. Năm 1967, tác phẩm được in trên tem thư Bưu điện Việt Nam. Con tem này đã được gửi đi 167 nước.
Ông Chu Chí Thành, nguyên Chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam, nói về tác phẩm O du kích nhỏ: “Bức ảnh làm mọi người nức lòng. Phan Thoan chụp rất thực. Ông cũng chụp được khoảnh khắc rất đẹp ca ngợi vị trí của người phụ nữ Việt Nam trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước”.
Tác phẩm O du kích nhỏ Ảnh Phan Thoan |
Ông Phan Thoan được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật năm 2007. Trước đó, ông từng nhận huy chương vàng ảnh quốc tế tại Bungari năm 1968.
Lễ viếng nghệ sĩ nhiếp ảnh Phan Thoan, tác giả O du kích nhỏ, diễn ra từ 6 giờ 30 - 8 giờ 30 ngày 12.12 tại Nhà tang lễ Bệnh viện 354, Hà Nội.
Lễ hỏa táng cùng ngày tại Đài hóa thân Hoàn Vũ, Văn Điển, Hà Nội. An táng tại nghĩa trang xã Lâm Trung Thủy, H.Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh.
Bình luận (0)