Ung thư thường là một mối đe dọa đến từ bên trong, các tế bào đột biến có thể nhân lên ngoài tầm kiểm soát, đồng thời tránh được các cơ chế bảo vệ tự nhiên của cơ thể. Khi điều này xảy ra sẽ hình thành khối u và thường gây tử vong nếu không được điều trị.
Rất may, các khối u thường không thể lây lan ra ngoài vật chủ của chúng, giống như vi khuẩn hoặc virus.
Nhưng có một số loại ung thư, dù không lây sang người, nhưng lại có thể lây nhiễm ở một số động vật. Và một số loại virus có thể dẫn đến ung thư, khiến chúng trở thành cơ chế lây truyền ung thư gián tiếp.
Bản thân các tế bào ung thư ở người thường không nhảy từ vật chủ này sang vật chủ khác. Mặc dù vậy, vẫn có những trường hợp hiếm hoi phá vỡ quy tắc này. Thông thường trong y học, đó là những trường hợp bí ẩn còn nhiều điều để khám phá.
Một số loại ung thư có thể lây nhiễm ở động vật Ảnh Shutterstock |
Lây nhiễm ung thư?
Một bác sĩ khi đang phẫu thuật cho một người đàn ông có khối ung thư ở bụng đã làm tay mình bị thương. Nhiều tháng sau, vị bác sĩ này nhận thấy một cục cứng ở tay gần vị trí bị thương, theo Discovermagazine.
Một chuyên gia về tay đã chẩn đoán cục cứng này là một khối u và các nghiên cứu tiếp theo cho thấy nó được nhân lên từ cùng một dòng tế bào của bệnh nhân mà anh đã phẫu thuật vài tháng trước đó.
Khối u của bác sĩ phẫu thuật đã được loại bỏ và anh đã bình phục mà không gặp vấn đề gì.
Nhưng trường hợp này đã được lưu ý trong các tài liệu y khoa về tính khả thi của nó. Ghép khối u là điều không thể xảy ra được.
Nghiên cứu được thực hiện nhiều thập kỷ trước bởi nhà nghiên cứu ung thư Chester Milton Southam, là chủ tịch Hiệp hội Nghiên cứu Ung thư Mỹ lúc bấy giờ, cũng đã xác nhận điều này.
Khi ông cố gắng ghép các khối u từ bệnh nhân ung thư vào người khỏe mạnh, các tế bào ung thư thường bị tiêu diệt bởi hệ thống miễn dịch của người nhận, theo Discovermagazine.
Kết luận của Southam cho thấy rằng các tế bào ung thư thường không thể di chuyển từ vật chủ này sang vật chủ khác.
Hệ thống miễn dịch của con người liên tục theo dõi các tế bào đến từ bên ngoài cơ thể. Khi phát hiện bất cứ thứ gì có vẻ khả nghi, hệ thống miễn dịch sẽ nhanh chóng tiêu diệt nó.
Phản ứng này là lý do tại sao những người được cấy ghép nội tạng luôn phải dùng thuốc ức chế miễn dịch sau khi được ghép một bộ phận mới, nhằm làm cho cơ thể họ không đào thải bộ phận mới này.
Trong trường hợp của bác sĩ phẫu thuật, có vẻ như khối u của anh chứa các yếu tố di truyền từ cả cơ thể của anh và của bệnh nhân mà anh đã phẫu thuật.
Mặc dù cơ chế chính xác chưa rõ ràng, nhưng có khả năng sự hiện diện của ADN của chính anh trong các tế bào khối u đã đủ để khiến hệ miễn dịch của anh bị suy giảm, theo Discovermagazine.
Các trường hợp ung thư có thể lây truyền ở người khác còn xảy ra ở một nhân viên phòng thí nghiệm tự chọc mình bằng kim có chứa tế bào ung thư và các tế bào u ác tính được cấy ghép từ con gái sang mẹ.
Một số ca cấy ghép nội tạng - ít hơn một phần ngàn - cũng có thể truyền ung thư từ người cho sang người nhận, theo Discovermagazine.
Lý do tại sao những bệnh ung thư này có thể lây truyền từ người này sang người khác hầu như vẫn là điều bí ẩn. Nhưng tình trạng ngoại lệ của họ cũng đã chứng minh rằng dù rất hiếm gặp, nhưng các trường hợp này vẫn có thể xảy ra.
Sự lây lan của các khối u
Mặc dù sự lây nhiễm ung thư hiếm gặp ở người, nhưng điều này không đúng với mọi loài.
Một số loại ung thư ở động vật có thể lây truyền dễ dàng. Các bệnh ung thư có thể lây truyền ở động vật bao gồm một dạng khối u trên mặt hung hãn đang lan rộng trong các loài Quỷ Tasmania.
Quỷ Tasmania là loài động vật chỉ ở đảo Tasmania thuộc Úc, có tai tròn như gấu. Chủ yếu ăn thịt những loài động vật nhỏ, bò sát, côn trùng...
Căn bệnh ung thư, được gọi là bệnh khối u ở mặt quỷ, lây lan qua tiếp xúc với da và thường lây truyền giữa những con đực trong các cuộc giao tranh bạo lực.
Các khối u ung thư phát triển nhanh chóng và thường giết chết loài thú này khi khối u đủ lớn chặn đường hô hấp hoặc ăn uống.
Tính đến năm 2014, căn bệnh ung thư này đã làm giảm 80% quần thể Quỷ Tasmania, gây ra lo ngại về nguy cơ tuyệt chủng, theo Discovermagazine.
Một ví dụ khác về bệnh ung thư có thể truyền nhiễm được tìm thấy ở chó. Khối u hoa liễu có thể truyền qua da xuất hiện ở bộ phận sinh dục của chó và thường lây nhiễm khi giao phối. Tuy nhiên, bệnh này thường không gây chết và các khối u thường tự biến mất.
Một số loài động vật khác cũng mang bệnh ung thư có thể lây truyền, nhưng còn rất ít nghiên cứu về chúng.
Một nghiên cứu năm 1964 đã báo cáo về bệnh ung thư có thể truyền ở chuột đồng Syria. Và một số loài động vật có vỏ cũng đã được chứng minh là có khả năng lây truyền bệnh ung thư cho nhau.
Nhiều ví dụ về ung thư lây truyền có thể đang chờ được khám phá. Nhưng hiện tại, các nhà khoa học đang tập trung vào việc chống lại căn bệnh chết người này ở người, theo Discovermagazine.
Bình luận