Những điều cần biết về hậu môn nhân tạo

24/06/2016 10:00 GMT+7

Trên thế giới hiện nay có hơn 1,3 triệu người có hậu môn nhân tạo hay còn gọi là lỗ mở thông ra da. Hằng năm tại Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM có thêm khoảng 100 người mang hậu môn nhân tạo tạm thời hay vĩnh viễn.

Mở hậu môn nhân tạo (HMNT) là tạo một lỗ mở thông ra da của đại tràng nhằm mục đích dẫn lưu bộ phận ra ngoài thay thế hậu môn thật. Phân sẽ đi trực tiếp qua lỗ mổ thông này và đổ vào một túi chứa phân (túi HMNT).
Theo các bác sĩ Khoa Ngoại tiêu hóa, Bệnh viện Đại học Y Dược, HMNT thường bắt đầu ra phân vào ngày thứ 2 - 3 sau mổ, đầu tiên là hơi và dịch nhầy lẫn ít máu, sau đó là phân lỏng rồi phân đặc ra túi hậu môn nhân tạo. HMNT bình thường có màu đỏ nhạt hay màu hồng và ánh nước, không đau khi sờ hay chạm vào. HMNT có thể phù nề trong 3 - 5 ngày đầu. Bệnh nhân sẽ được xuất viện sau 5 - 7 ngày hoặc khi tình trạng sức khỏe tạm ổn định, hay khi người bệnh có thể tự chăm sóc.

Những ai cần?
Các bác sĩ Khoa Ngoại tiêu hóa, Bệnh viện Đại học Y Dược cho biết các trường hợp cần gắn HMNT gồm: bảo vệ thương tổn (tạo điều kiện để một sang thương bệnh lý phía dưới được nghỉ ngơi, để giữ sạch sẽ một đường khâu, một miệng nối tránh xì bục gây viêm phúc mạc); Ung thư đại tràng trong giai đoạn trễ không còn khả năng cắt bỏ; Viêm loét nặng đại trực tràng chảy máu nhiều; Rò trực tràng - âm đạo hay trực tràng - bàng quang; Vết thương trực tràng ngoài phúc mạc; Vết thương ở đoạn đại tràng cố định; Thoát phân khi có tắc; Dị dạng hậu môn trực tràng; Phình to đại tràng tiên thiên; Tắc ruột do ung thư đại trực tràng; Trít hẹp đại tràng; Làm sạch đại tràng (cho trường hợp bệnh lý như trít hẹp hậu môn, hay phình to đại tràng tiên thiên… chế độ ăn không có bã, tẩy ruột, thụt tháo đại tràng không đủ để làm sạch ruột)...
Sau khi đặt sẽ ra sao?
Dinh dưỡng rất quan trọng đối với sức khỏe và quá trình lành bệnh sau khi được gắn HMNT. Trong 2 tuần đầu sau mổ, cần hạn chế ăn chất xơ do chỗ đặt hậu môn nhân tạo vẫn còn sưng và đau. Sau khi được phép của thầy thuốc, dần dần có thể ăn trở lại mọi thức ăn. Những người có HMNT vẫn ăn được chế độ ăn thông thường, tuy nhiên, mức độ chấp nhận của cơ thể có thể khác nhau tùy cơ địa mỗi người.
Chế độ ăn cụ thể như sau: Ăn nhiều bữa trong ngày (3 bữa trở lên), ăn các bữa ăn nhỏ thường xuyên tốt cho cơ thể và ít tạo khí hơn, nhai kỹ thức ăn để việc tiêu hóa được dễ dàng, ăn điều độ và chậm rãi, ăn quá nhiều một loại thức ăn nào cũng không tốt. Nếu một loại thức ăn mới nào đó khiến cơ thể khó chịu, hãy ngưng ăn trong vài tuần và thử lại sau đó, uống nhiều nước trong ngày (bạn có thể bị mất nước kể từ khi đặt HMNT). Luôn nhớ rằng mỗi người sẽ có phản ứng khác nhau với cùng một loại thức ăn.

tin liên quan

Làm gì để tốt cho hệ tiêu hóa?
Một hệ tiêu hóa khỏe mạnh có hơn 100.000 tỉ vi khuẩn gọi là các lợi khuẩn (probiotic) sinh sống từ miệng đến ruột. 

Để giảm khí và mùi: Hãy ăn điều độ, tránh bỏ bữa, không nuốt khí khi ăn, thư giãn và ăn chậm rãi, tránh nhai kẹo cao su hoặc uống bằng ống hút, uống 8 - 10 ly nước/ ngày. Khí sinh ra trong ruột là bình thường, nhưng nếu sinh ra quá nhiều khí thì bạn có thể cần thay đổi chế độ ăn để giảm hình thành khí.
Chế độ ăn: Không nên ăn nhiều các loại thức ăn có thể gây mùi hôi như măng, các loại cải bắp, cải bruxen, bông cải, hành, pho mát, trứng, cá, và một vài thức ăn cay. 
Ngăn ngừa tắc nghẽn ruột: Một số loại thức ăn nếu ăn với số lượng nhiều và không nhai kỹ có thể gây tắc nghẽn. Cần kiêng ăn các thức ăn (bắp, đặc biệt là bắp nướng, trái cây khô, dứa, nấm, các loại đậu, dồi thịt, các loại hạt giống cần tây).
Thức ăn giúp phân mềm/lỏng: Thức uống có cồn, nước ép táo, nước ép nho, nước ép mận, sô cô la, cà phê, sữa và các sản phẩm từ sữa, rau lá xanh, cam thảo, cà chua, thức ăn nhiều gia vị.
Sử dụng thuốc: Sau phẫu thuật mở HMNT, việc hấp thu một số loại thuốc có thể bị thay đổi. Bệnh nhân có thể tham khảo ý kiến của thầy thuốc, điều dưỡng chăm sóc HMNT và dược sĩ khi cần thiết. Một số thuốc không cần kê toa bệnh nhân có thể sử dụng như: thuốc kháng a xít, thuốc chống tiêu chảy, thuốc kháng viêm, aspirin, thuốc xổ, vitamin và các loại thay thế muối hay đường.

Hoạt động bình thường: Thời gian hồi phục sau phẫu thuật trung bình từ 6 - 8 tuần. Người mang HMNT nên đến tái khám trước khi trở lại hoạt động bình thường. Sau thời gian cần thiết để hồi phục, người mang HMNT có thể trở lại làm việc và đi du lịch bất cứ nơi đâu.
Hoạt động tình dục và sinh con: Quan hệ tình dục không gây thương tổn hay làm đau HMNT. Vấn đề ở chỗ vợ hay chồng hoặc người bạn tình của bệnh nhân phải hiểu rõ được bệnh tật và cảm thông với người bệnh. Người nữ mang HMNT sau thời gian hồi phục hoàn toàn vẫn có thể mang thai và sinh con. Nhiều bệnh nhân nam vẫn có thể làm cha sau khi được phẫu thuật mở HMNT, nhưng một số có thể bị suy giảm chức năng tình dục.
Nhập viện ngay, nếu: có vết rách sâu ở miệng HMNT, chảy máu nhiều ở HMNT, chảy máu kéo dài (ở chỗ tiếp xúc ở da và HMNT), kích thích da dữ dội hay vết loét da sâu quanh HMNT, kích thước và màu sắc ở miệng HMNT thay đổi bất thường, phân lỏng kéo dài từ 5 - 6 giờ, buồn nôn và nôn liên tục, HMNT không ra phân từ 4 - 6 giờ, đau quặn bụng, buồn nôn.

tin liên quan

Những cách giúp tiêu hóa tốt
Vấn đề về tiêu hóa có ảnh hưởng không nhỏ đến tâm trạng và sức khỏe của bạn. Thông thường nếu hệ tiêu hóa không xử lý thực phẩm hợp lý, bạn có cảm giác bị yếu đi.

Có bao nhiêu loại?
HMNT tạm thời. Chỉ sử dụng trong thời gian nhất định giúp thoát phân ra ngoài trong thời gian tạm thời (khoảng 3 - 6 tháng) do bệnh hay do chấn thương để đoạn ruột phía dưới được nghỉ ngơi, lành chỗ khâu nối ruột. Sau đó HMNT sẽ được đóng và tái lập lại lưu thông phân bình thường qua hậu môn thật.
HMNT vĩnh viễn. Thường sử dụng trong bệnh lý ung thư đại - trực tràng, đưa đại tràng ra da và người bệnh đại tiện qua HMNT suốt đời.
Lưu ý HMNT đặt tại hỗng tràng (là đoạn giữa của ruột non, sau tá tràng và trước hồi tràng) đưa đến mất nhiều muối, kali và nước trong dịch phân. Nếu phân lỏng quá sẽ dẫn đến mất nhiều nước. Chế độ ăn hằng ngày cần bổ sung thêm natri và kali. Uống nước hoặc thức uống không gas, không đường dàn trải khắp ngày sẽ có ích. Có thể uống các loại thức uống dành dùng trong thể thao vì chứa chất điện giải. Đồng thời, cũng nên quan sát màu nước tiểu.
Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.