Theo Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, trong số những người nhập viện, có người từng phải vào khu cách ly tập trung do có yếu tố dịch tễ, có người có sẵn tiền sử rối loạn tâm thần cư trú tại các ổ dịch Covid-19, có người bị rối loạn sức khỏe tâm thần do các yếu tố liên quan dịch bệnh…
Các cuộc gọi cần điều trị tâm lý tăng cao
Th.S-BS Trần Quyết Thắng, Phó giám đốc Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, chia sẻ trong những tác động tiêu cực về mặt tâm lý do dịch bệnh, có những yếu tố có thể là chất xúc tác thúc đẩy quá trình bệnh lý tâm thần diễn ra nhanh hơn.
BS Thắng nêu ví dụ, khi giãn cách xã hội để phòng dịch, các học sinh học online dài ngày không được ra bên ngoài giao tiếp, vui chơi với bạn bè. Ở nhà dài ngày trong không gian hẹp, bó buộc ảnh hưởng đến cân bằng tâm lý của trẻ, khiến trẻ dễ cáu giận, bực tức, căng thẳng. Tiếp xúc với máy tính nhiều, hầu như không có các vận động thể chất tích cực, trẻ cũng dễ mệt mỏi, buồn ngủ hơn. Tuy nhiên, khi ngủ lại chập chờn, không ngủ sâu, ảnh hưởng rất xấu đến sức khỏe tâm thần.
 |
Giãn cách xã hội trong dịch Covid-19 đã tác động lớn đến sức khỏe tâm thần của nhiều người |
shutterstock |
“Số lượng các cuộc gọi đến đường dây nóng, đến số máy phòng khám của bệnh viện, các cuộc gọi và trực tiếp đến các bác sĩ điều trị đề nghị được tư vấn về sức khỏe tâm thần tăng 2 - 3 lần trong các tháng gần đây. Ở thời điểm bình thường có khoảng 50 - 100 cuộc gọi/ngày thì trong giai đoạn có dịch và giãn cách, số cuộc gọi lên đến 200 cuộc/ngày. Trong đó, khoảng 40 - 50% các cuộc gọi cần hỗ trợ về tâm lý, sức khỏe tâm thần cho lứa tuổi học sinh các cấp”, BS Thắng cho biết.
Các chuyên gia về sức khỏe tâm thần cho biết người trưởng thành cũng đang chịu các tác động lớn từ đại dịch Covid-19. Qua trao đổi với BS, nhiều người cho biết họ bị ám ảnh, lo âu về việc có thể mắc Covid-19 bất cứ lúc nào, hoặc tình trạng mất việc làm dẫn đến giảm sút thu nhập dài ngày khiến cuộc sống thêm nặng nề…
“Tùy trường hợp, nếu kiểm soát, cân bằng được thì sẽ dần vượt qua, nhưng cũng có nhiều trường hợp lo lắng kéo dài, mất ngủ, thậm chí trầm cảm”, BS Thắng nói và đưa ra lời khuyên: Người có tiền sử bị tâm thần cần dự trù thuốc theo hướng dẫn của BS chuyên khoa. Người lo lắng, mất ngủ thường xuyên từ 2 tuần trở lên, cảm giác buồn chán, lo âu, mất tập trung trong công việc…, cần đến cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời.
Sức khỏe tâm thần sau mắc Covid-19
Theo thông tin từ Bệnh viện Tâm thần Hà Nội, các nghiên cứu quốc tế gần đây cho thấy, có khoảng 50 triệu chứng gặp phải sau khi mắc Covid-19. Một số triệu chứng về tâm thần - thần kinh là: đau đầu (44%), rối loạn chú ý (27%), rối loạn giấc ngủ (21%), mất khả năng nhớ (16%), lo âu (13%), trầm cảm (12%). Đáng lưu ý, có cả các trường hợp mắc hội chứng Paranoid. Dù chỉ chiếm khoảng 0,3% nhưng hội chứng Paranoid là một rối loạn nhân cách khá đặc biệt, vì các triệu chứng gần với đời thường nên nhiều khi không được chú ý đến.
Theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), cách ly phòng dịch Covid-19 có thể gây ra sự cô đơn, đặc biệt đối với người cao tuổi hoặc người sống một mình. Sự cô đơn có thể khiến một người suy sụp về thể chất và tinh thần, do đó hãy kết nối với những người thân thiết thông qua các cuộc gọi video, mạng xã hội… Hãy cố gắng nói ra những cảm xúc của bản thân, sẽ giúp giảm bớt lo âu, căng thẳng. Bên cạnh đó, tình cảnh khó khăn, áp lực do đại dịch Covid-19 gây ra cho mỗi cá nhân có thể làm gia tăng nguy cơ trầm cảm. Bất cứ khi nào có suy nghĩ tiêu cực và muốn làm hại bản thân, hãy nói chuyện với chuyên gia sức khỏe tâm thần hoặc người mà bạn tin tưởng.
Rối loạn trầm cảm tăng hơn 31%
Theo TS-BS Nguyễn Thị Mai Hiên, Tổng thư ký Hội Tâm lý trị liệu Việt Nam, ngày Sức khỏe tâm thần thế giới (10.10) năm nay có chủ đề “Chăm sóc sức khỏe tâm thần cho mọi người - Hãy biến điều đó thành hiện thực”, kêu gọi tất cả các nước thành viên và công chúng chung tay để hành động cụ thể và thiết thực nhằm đảm bảo mọi người có nhu cầu được chăm sóc sức khỏe tâm thần một cách chất lượng, hiệu quả và toàn diện.
Ngày Sức khỏe tâm thần thế giới năm nay diễn ra trong bối cảnh đại dịch Covid-19 làm gia tăng đáng kể các rối loạn tâm thần. Kết quả phân tích 66 nghiên cứu trên toàn thế giới về tỷ lệ mắc các rối loạn tâm thần trong đại dịch Covid-19 cho thấy tỷ lệ mắc rối loạn trầm cảm, rối loạn lo âu, căng thẳng, rối loạn giấc ngủ tăng hơn với tỷ lệ tương ứng là 31,4%, 31,9%, 41,1% và 37,9%.
Đại dịch Covid-19 gây tác động đặc biệt tới một số nhóm dễ bị tổn thương như: nhân viên y tế, những người làm việc ở tuyến đầu phòng chống dịch, người có bệnh lý nền, những người sống một mình. Ngoài ra, Covid-19 cũng khiến việc cung cấp các dịch vụ khám chữa bệnh và điều trị các rối loạn tâm thần bị gián đoạn.
Hưởng ứng chủ đề của ngày Sức khỏe tâm thần thế giới năm nay, Bệnh viện Tâm thần T.Ư 1 (Bộ Y tế) và Hội Tâm thần học Việt Nam, Hội Tâm lý trị liệu Việt Nam và tất cả tổ chức, cá nhân liên quan đến công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần tổ chức lễ kỷ niệm trực tuyến ngày 10.10 nhằm nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của sức khỏe tâm thần bên cạnh sức khỏe thể chất, sức khỏe xã hội của từng cá thể cũng như của cả cộng đồng.
Bình luận