'Siêu vũ trụ ảo’ của Meta đã được đưa ra trong một tài liệu năm 2018

Giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg đấu kiếm trong “Metaverse” với một vận động viên trong một hội nghị thực tế ảo được phát trực tiếp để công bố tên mới Meta

chụp màn hình

“Chúng tôi tin rằng cách đúng đắn để vượt qua sự thờ ơ của người tiêu dùng đối với VR (Virtual Reality - thực tế ảo) là cung cấp những gì người ta mong đợi và muốn trải nghiệm từ THE METAVERSE”, trích nội dung trang đầu tiên của tài liệu dài 50 trang phác thảo chiến lược xây dựng siêu vũ trụ ảo.

Tài liệu 3 năm tuổi do CNBC có được đã đặt nền móng cho những tham vọng tương lai của Meta, tên mới của Facebook. Bản phác thảo “metaverse” được thiết kế để miêu tả một thế giới rất khác so với thế giới mà chúng ta đang sống, ngay tại thời điểm Facebook không ngừng phải đối mặt với hàng loạt vấn đề liên quan đến tính chất gây nghiện của các sản phẩm truyền thông xã hội do công ty này tạo ra.

Trong buổi công bố tên mới hôm 28.10, Mark Zuckerberg nói rằng công ty coi “metaverse”, ước tính sẽ mất 5 đến 10 năm để trở thành xu hướng chủ đạo, là biên giới tiếp theo trong công nghệ, nơi mọi người sẽ sống, làm việc và giải trí. Sự kiện này diễn ra chỉ vài ngày sau khi công ty công bố trong báo cáo thu nhập rằng bộ phận phần cứng của phòng thí nghiệm thực tế sẽ có mảng báo cáo tài chính riêng kể từ quý 4/2021.

Tài liệu được ông Rubin gửi cho ông Andreessen vào năm 2018 giờ đây giống như “bản thảo đầu tiên của lịch sử”. Nó tưởng tượng người dùng đang trôi qua một vũ trụ quảng cáo ảo kỹ thuật số, chứa đầy hàng hóa ảo mà mọi người mua. Sẽ có những người ảo mà người dùng lựa chọn kết hôn, trong khi dành ít thời gian nhất có thể cho thế giới thực với những con người là bằng xương bằng thịt. Ông Rubin đã sử dụng cụm từ “sốc và kinh hoàng” 12 lần để mô tả trải nghiệm mong muốn.

Ông Andreessen là người tiếp nhận nhiều ý kiến ​​quan trọng, không chỉ vì ông tham gia hội đồng quản trị của Facebook từ năm 2008, mà còn do ảnh hưởng của ông trong không gian ảo này. Ông Andreessen là người ủng hộ ban đầu của Oculus và cũng đầu tư tiền vào Roblox, nền tảng trò chơi dành cho trẻ em tập trung vào việc xây dựng metaverse của riêng mình.

Tài liệu cũng được gửi tới Andrew “Boz” Bosworth, người đứng đầu bộ phận phần cứng của Facebook, đã được thăng chức hồi tháng 7.2021 lên vị trí giám đốc công nghệ bắt đầu từ năm sau, và Hugo Barra, phó chủ tịch mảng thực tế ảo của công ty. Người chia sẻ tài liệu này với CNBC không được phép nói về nó, nhưng ông Rubin đã xác nhận tính hợp lệ của nó trong một cuộc phỏng vấn hôm 29.10.

Ông Rubin cho biết Facebook bắt đầu nghĩ về khái niệm “metaverse” như một cách để thu hút người dùng nói chung, bởi vì VR không phổ biến rộng rãi. Facebook mua lại Oculus với giá 2 tỉ USD vào năm 2014. Tính đến tháng 6.2018, kính VR của công ty đã thu hút được 250.000 người dùng hoạt động hằng tháng. Tuy nhiên, dù đã đổ hàng trăm triệu USD đầu tư vào nội dung cho “những người đi đầu và những người tiên phong”, các thiết bị này vẫn chưa bắt kịp với những game thủ không chuyên nghiệp và “người tiêu dùng trung bình đang chờ đợi ngày VR được hoàn thiện”.

“Chúng ta phải hành động trước”

Trong tài liệu, ông Rubin ước tính dự án có thể được xây dựng trong 4 năm và Facebook có thể thực hiện nó một mình. Nhưng giờ đây ông nhận ra sẽ mất nhiều thời gian hơn, Meta cũng sẽ phải hợp tác với nhiều công ty hơn là sở hữu và kiểm soát toàn bộ hệ thống. Khi viết tài liệu, Rubin cho biết ông không chắc Facebook sẽ có bao nhiêu thời gian. Ông chỉ biết điều quan trọng là phải “tiêu diệt” và vượt lên trên đối thủ. “Chúng ta phải hành động trước, và đi những bước lớn, nếu không chúng ta có nguy cơ trở thành một trong những người bắt chước theo sau”.

Facebook có tiềm năng loại bỏ các đối thủ cạnh tranh như Google, Apple, Sony, HTC và Valve ra khỏi thị trường VR một cách hiệu quả. Nguyên nhân là do Sony chỉ tập trung vào PlayStation 5, HTC không hài lòng với các đối tác phần cứng tiềm năng và Facebook đang đầu tư nhiều hơn hơn Valve, nhà sản xuất Steam. Trong khi đó, “Google và Apple chưa thực sự tồn tại trong VR theo bất kỳ cách thực sự nào. Daydream là một trò đùa”, ông Rubin đề cập đến nền tảng VR mà Google đã ngừng cung cấp.

Ông cũng không muốn hợp tác vào thời điểm đó. Tài liệu cho biết không có ích lợi gì khi hợp tác chặt chẽ với các đối thủ tiềm năng khác, bởi vì Facebook nên là nơi tất cả người dùng tìm đến để được trải nghiệm ảo. “Đừng xây dựng metaverse để giúp các nền tảng khác tích lũy và giữ chân người dùng. Hãy xây dựng metaverse để ngăn họ tham gia vào lĩnh vực kinh doanh VR một cách có ý nghĩa”. Tuy nhiên, ông Rubin hôm 29.10 nhấn mạnh Meta đã bỏ cách tiếp cận đó để có thể tương tác và cởi mở, không “hạn chế đối với một công ty”.

Doanh thu hàng tỉ USD

Trong vòng hai thập niên tới, thời gian người ta dành cho “metaverse” có thể sánh ngang với “TV những năm 1990 và Facebook trong những năm gần đây”. Quan trọng nhất đối với Facebook là “doanh thu ròng sau khi các nhà phát triển thanh toán có thể đạt được hàng tỉ USD mỗi năm”, ông Rubin viết. Điều đó sẽ đến từ việc bán bất động sản ảo, mũ ảo, vũ khí ảo và biểu tượng trạng thái ảo.

Doanh thu cũng sẽ đến từ quảng cáo, thị trường mà Facebook hiểu biết rõ nhất. Ông Rubin tưởng tượng Coca-Cola sẽ trả tiền cho vị trí chính của một gian hàng ảo, Ford trả tiền cho những chiếc xe ảo có thể sử dụng được, và Procter & Gamble (P&G) sẽ quảng cáo thương hiệu trên các bảng quảng cáo kỹ thuật số. “Nếu Metaverse là nơi mọi người dành thời gian, thì đó cũng là nơi mà nền kinh tế thực sẽ mong muốn xuất hiện. Mục tiêu của chúng tôi là đưa Metaverse đi đến giai đoạn này. Bất cứ thứ gì ngắn hạn đều có vẻ như không phải là sản phẩm của Facebook”.

Với mức độ đắm chìm sâu sắc đó, ông Rubin ước tính 100 triệu người dùng “metaverse” có thể tạo ra doanh thu nhiều hơn một vũ trụ thực với một tỉ người dùng thật. “Tôi có thể đăng nhập Facebook nhiều lần mỗi ngày như một người thật, nhưng tôi sẽ sống trong Metaverse, làm việc trong Metaverse và có khả năng sẽ thích thời gian của tôi ở Metaverse hơn là thời gian hằng ngày trong cuộc sống thực của tôi”, trích tài liệu.

Theo ông Rubin, để đạt được thành công, “metaverse” phải thật đáng sợ, phải thật tham vọng, phải thật táo bạo. Nó có khả năng thay đổi cuộc sống mạnh đến mức các kỹ sư của Facebook phải khiếp sợ về những gì họ đang chống lại. “Nếu việc cung cấp Metaverse mà chúng tôi đặt ra để xây dựng không làm chúng tôi sợ hãi, thì đó không phải là Metaverse mà chúng tôi nên xây dựng. Nó không phải là những gì khách hàng muốn và do đó, nó vô nghĩa”.

Việc xây dựng tất cả những điều đó và tiếp cận khách hàng cần thiết sẽ đòi hỏi nhiều hơn nguồn lực bên trong. Tài liệu gợi ý, Facebook sẽ cần một studio chơi game với đội ngũ hơn 100 người có thể tạo ra một trò chơi trực tuyến nhiều người chơi. “Một điều hoàn toàn rõ ràng là không có đội ngũ nào bên trong Facebook có sự gắn kết và kinh nghiệm vận chuyển sản phẩm trò chơi tương tác lớn, đầy thử thách về mặt kỹ thuật. Vì lý do này, chúng tôi sẽ cần phải thực hiện một số vụ mua lại”, ông Rubin nói.

Sắp đặt sân khấu

Theo ông Rubin, ngoài những thành tựu công nghệ để xây dựng siêu vũ trụ ảo, việc ra mắt sản phẩm rất quan trọng, cần phải “tạo ra cú sốc và sự kinh ngạc”. Do vậy, Mark Zuckerberg nên tránh lên sân khấu tại một hội nghị nếu công ty chưa sẵn sàng trong thời điểm này. Tuy nhiên, giám đốc điều hành Facebook đã không hoàn toàn chú ý đến lưu ý đó. Bài giới thiệu tên mới của ông hôm 28.10 là rất táo bạo, nhưng thế giới vũ trụ ảo mà ông mô tả vẫn chưa sẵn sàng cho việc điều hướng người dùng. Chính Zuckerberg cũng thừa nhận rằng công nghệ này còn một chặng đường dài, có thể là một thập niên trong tương lai.

Một số ý kiến ​​cho rằng Facebook cần thay đổi cuộc trò chuyện và đánh lạc hướng công chúng sau khi thương hiệu bị gây tổn hại bởi các tài liệu rò rỉ. Tuy nhiên, ông Rubin lại có một cách giải thích khác, nói rằng để đạt được sứ mệnh to lớn, công ty cần phải cho những người khác đi cùng trong chuyến đi, tạm biệt với cách tiếp cận chật hẹp. “Đây là một hành trình dài mà chúng tôi sẽ phải phối hợp với rất nhiều công ty khác nhau. Và bạn không thể giữ kín kế hoạch lâu như vậy”.