Sau 3 năm Thủ tướng chỉ đạo gỡ khó, dự án chống ngập 10.000 tỉ vẫn 'tắc'

Phải chờ nghị quyết mới

Sở Xây dựng TP.HCM cho biết dự án giải quyết ngập do triều khu vực TP.HCM có xét đến yếu tố biến đổi khí hậu giai đoạn 1 (dự án chống ngập 10.000 tỉ) đã thi công hoàn thành đạt 93,33% tổng khối lượng. Hiện nay, công trình còn vướng lập phương án thanh toán cho nhà đầu tư và phương án huy động nguồn vốn cho nhà đầu tư vay để tiếp tục thi công hoàn thành dự án

UBND TP đã có thông báo giao Sở Tài chính, Sở KHĐT, các thành viên Tổ Công tác của UBND TP rà soát cơ sở pháp lý, đánh giá quá trình thực hiện Nghị quyết 40 để đề xuất tham mưu UBND TP trình Chính phủ nghị quyết thay thế, giải quyết dứt điểm các khó khăn vướng mắc của dự án.

"Tuy nhiên, để giải quyết các khó khăn, vướng mắc của dự án thì phải trình Chính phủ thay thế Nghị quyết 40 nên khó có thể triển khai thi công theo tiến độ" - báo cáo của Sở Xây dựng TP nêu.

Từ tháng 8.2020, dự án ngăn triều 10.000 tỉ đồng đã tạm ngưng thi công do vướng mắc về vốn. Ngày 1.4.2021, Chính phủ ban hành Nghị quyết 40 về việc tiếp tục triển khai dự án giải quyết ngập do triều khu vực TP.HCM, giai đoạn 1.

Theo đó, Chính phủ chấp thuận về nguyên tắc theo đề nghị của UBND TP.HCM, cho phép tiếp tục triển khai thực hiện dự án theo cơ chế đặc thù và các thủ tục đã được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận. Tới tháng 3.2023, dự án được tái khởi động. Tại thời điểm đó, chủ đầu tư cho rằng nếu các vướng mắc về vốn được giải quyết thì dự án sẽ hoàn thành vào năm 2024.

Đáng chú ý, Chính phủ chỉ đạo tháo gỡ khó khăn của dự án nhưng yêu cầu phải thực hiện việc thanh toán, quyết toán, kiểm toán theo đúng quy định của pháp luật. Theo đó, UBND TP.HCM, chủ đầu tư dự án (Công ty Trung Nam BT 1547), các đơn vị thiết kế, thi công, tư vấn giám sát theo chức năng, nhiệm vụ phải chịu trách nhiệm về hiệu quả chống ngập của dự án, an toàn của công trình, chống tiêu cực, thất thoát, lãng phí tài sản, ngân sách nhà nước trong quá trình thực hiện.

Đã hơn 3 năm kể từ khi có nghị quyết gỡ khó của Thủ tướng chính phủ, việc giải quyết khó khăn cho dự án vẫn chưa có tiến triển.

Lo đội vốn, vượt 10.000 tỉ

Phương án hai là Quỹ đầu tư phát triển TP (HFIC) cho vay từ nguồn vốn hoạt động. Phương án này có thuận lợi khi HFIC có thể chủ động cho vay để nhà đầu tư thi công hoàn thành công trình.

Phương án ba là HFIC sẽ nhận ủy thác cho vay công trình dự án từ ngân sách TP theo quy định của Nghị định số 147/2020 của Chính phủ. Cụ thể là thành phố sẽ ủy thác ngân sách (khoảng 1.800 tỉ đồng) cho HFIC để HFIC cho nhà đầu tư vay hoàn thành công trình. Sau khi công trình được nghiệm thu, TP sẽ thanh toán cho nhà đầu tư theo đúng hợp đồng BT, các phụ lục hợp đồng BT đã ký. Từ đó nhà đầu tư sẽ thanh toán nợ với HFIC. HFIC sẽ hoàn trả lại ngân sách TP đối với khoản vốn đã nhận ủy thác.

Qua phân tích 3 phương án, TP.HCM nhận thấy phương án 3 là khả thi nhất, có cơ sở thực hiện. Tuy nhiên, đến đầu năm nay, Sở KHĐT TP lại đề nghị Quỹ đầu tư phát triển TP làm rõ pháp lý và quy trình giải ngân đối với phương án gỡ vướng cho dự án ngăn triều 10.000 tỉ đồng vì còn nhiều điểm chưa rõ.

Trong văn bản gửi Phó thủ tướng Trần Lưu Quang ngày 26.2, Công ty CP đầu tư xây dựng Trung Nam (chủ đầu tư) nêu ngày 5.11.2023, Văn phòng Chính phủ có thông báo kết luận của Phó thủ tướng Trần Lưu Quang chỉ đạo rà soát, tháo gỡ vướng mắc trong thực hiện dự án chống ngập khu vực TP.HCM.

Kể từ khi tổ công tác Chính phủ họp và có thông báo kết luận, dù đã hơn 3 tháng nhưng dự án vẫn chưa thể khởi động lại mặc dù nhà đầu tư đã có nhiều văn bản kiến nghị gửi đến Thành ủy, UBND TP để có chỉ đạo sớm triển khai các công việc thuộc thẩm quyền UBND TP.

Trong khi đó, nhà đầu tư vẫn đang phải chịu lãi quá hạn và lãi phát sinh theo từng ngày. Số tiền lãi này đang rất cao và chắc chắn sẽ còn tiếp tục tăng cao hơn nữa nếu như dự án vẫn còn tiếp tục kéo dài. "Khi đó, nguy cơ tổng mức đầu tư vượt trên 10.000 tỉ đồng là không thể kiểm soát được" - phía Trung Nam lo ngại.

Vì vậy, doanh nghiệp kiến nghị Phó thủ tướng quan tâm hỗ trợ, chỉ đạo cho dự án sớm thi công trở lại, hoàn thành đưa vào vận hành, phát huy hiệu quả đầu tư, tránh thiệt hại phát sinh lãi vay rất lớn mỗi ngày như hiện nay.