Đâu là mẫu hình thanh niên thời đại mới - Kỳ 8: Phải tự biết đào tạo mình

18/05/2013 04:55 GMT+7

PGS Trịnh Hòa Bình (ảnh), Giám đốc Trung tâm điều tra dư luận xã hội, Viện Xã hội học, không đưa ra những tiêu chí cụ thể của mẫu hình thanh niên nhưng có những phân tích để qua đó thấy rằng xã hội đang cần gì ở lớp trẻ.

 
Thưa ông, hiện nay người ta hay nói về lối sống của giới trẻ kèm theo tiếng thở dài, so sánh, tiếc nuối thế hệ trẻ của thời cha ông. Tình hình có đáng lo ngại đến thế?

Tôi cho rằng có những điều đáng băn khoăn, nhưng nếu nói về nó bằng giọng điệu thở hắt ra đầy tuyệt vọng đối với giới trẻ thì đó là thái độ không đúng. Tuy nhiên, điều người ta hay lo ngại là hiện nay thanh niên phai nhạt lý tưởng sống, phai nhạt niềm tin. Hệ thống giá trị thay đổi, thanh niên hiện nay có xu hướng sống nhanh hơn.

Hiện nay các phong trào, các cuộc vận động dành cho thanh niên không thiếu. Thế nhưng tại sao sự trì trệ, sức ỳ, thái độ thờ ơ… vẫn có “đất” phát triển trong một bộ phận không nhỏ thanh niên. Đến nỗi có người đặt câu hỏi, thanh niên có thực sự cần những phong trào đó nữa hay không?

Những phong trào luôn luôn có ý nghĩa và vai trò của nó, đặc thù của công tác thanh niên vẫn luôn gắn liền với các cuộc vận động chứ không phải các hình thức tổ chức theo kiểu hành chính. Phong trào sẽ là hình thức để đưa thanh niên trực tiếp tham gia những vấn đề được xem là sống còn của vận mệnh đất nước như: giữ gìn chủ quyền đất nước; cải cách hành chính; ổn định kinh tế vĩ mô, an sinh xã hội…


Thanh niên có lợi thế là tuổi trẻ, là sự giàu có về quỹ thời gian để được trải nghiệm - Ảnh: Đào Ngọc Thạch
 

Thế nhưng, muốn có những phong trào thực sự sôi nổi như nước triều dâng, thu hút được giới trẻ một cách thực sự thì không thể thiếu những điểm nút, những mẫu hình thực sự lý tưởng. Hình mẫu hiện nay rất dễ bị nhạt nhòa, chìm lấp trong công cuộc mưu sinh, mải mê làm kinh tế, mải mê với những công việc an sinh xã hội. Phải vậy chăng mà chúng ta đang thiếu những “thủ lĩnh” để hút thanh niên như ngày trước.

Giới trẻ vẫn nói họ chưa được tin tưởng, chưa được giao trọng trách…

Khi thanh niên nói rằng họ không được tin cậy, có thể họ nghĩ theo hướng được tin cậy, giao nhiệm vụ phải là trở thành những “quan thanh niên” mà quên rằng phải làm được thật tốt việc “nhỏ” thì mới tạo được sự tin cậy. Người trẻ cũng phải tự biết đào tạo mình một cách nghiêm túc chứ không phải bằng lòng với một quá trình đào tạo theo kiểu đến hẹn lại lên, nước chảy bèo trôi. Thiết chế xã hội phải thay đổi, việc sử dụng nhân lực, bên cạnh thiết chế giáo dục chính thống, phải coi rất trọng, đề rất cao nỗ lực tự thân.

Nếu nói ngắn gọn về mẫu hình thanh niên, ông kỳ vọng điều gì?

Mục tiêu cần hướng đến thời nào cũng vẫn là cái đẹp, cái tốt phải được tôn vinh một cách tuyệt đối… Thanh niên thời nào cũng có những lợi thế bất biến, đó là tuổi trẻ, đó là sự giàu có về quỹ thời gian để người ta được phép trải nghiệm. Trong giai đoạn hiện nay có thêm lợi thế đặc biệt mà các thời cha ông không có, đó là phương tiện, là điều kiện, là những giá trị vật chất mới. Đó là xã hội tri thức, bùng nổ công nghệ thông tin, công nghệ sinh học, khoa học kỹ thuật, gia tài của đất nước mà thế hệ đi trước chuyển giao lại… Những lợi thế đó giai đoạn trước không thể có được.

Người trẻ hiện nay được xuất phát từ mặt bằng tri thức, tiền bạc của cải cũng đều khá hơn. Đặc biệt, có cơ hội giao thương quốc tế, hội nhập giao lưu văn hóa... Tất nhiên mở cánh cửa hội nhập, có nghĩa là chúng ta đón cả “hoa thơm” nhưng có “gió độc”. Vì vậy đòi hỏi phải có sự kiên định, bản lĩnh văn hóa để tiếp nhận và loại bỏ.

Từ chỗ đó, người ta đang kỳ vọng nhiều hơn ở lớp trẻ có tri thức, được đào tạo bài bản, biết coi trọng giá trị lịch sử. Đến với hiện đại bằng truyền thống chứ không phải bằng cách phủ nhận giá trị truyền thống.

Ý kiến

Khát vọng vươn tới đỉnh cao

Tuổi trẻ phải luôn có khát vọng vươn tới đỉnh cao vì nó là yếu tố quan trọng, là động lực chủ yếu thúc đẩy bạn không ngừng phát triển. Chính khát vọng trong tâm hồn sẽ lèo lái, đưa bạn tiến nhanh hơn tới thành quả mà bạn muốn gặt hái, giúp bạn vượt qua những giới hạn chật hẹp, những trở ngại trong cuộc sống để vững vàng tiến về phía trước. Lê Huy Bình (Du học sinh tại Anh)

Đột phá trong cách nghĩ và cách làm

Một xã hội muốn phát triển đòi hỏi phải có một lớp thanh niên dám đột phá cũng như dám chịu trách nhiệm trong cách nghĩ và cách làm. Đây là yếu tố cực kỳ quan trọng đối với người thanh niên trong thời đại mới. Vì chúng ta làm bất cứ điều gì nếu không có sự đổi mới thì dễ rơi vào lối mòn, dẫn đến tình trạng trì trệ là điều khó tránh khỏi. Nhưng muốn đột phá thì đòi hỏi người thanh niên phải có kiến thức, trình độ tay nghề vững vàng, đặc biệt phải biết đón đầu xu hướng và điểm rơi của mục tiêu. Nguyễn Hồng Phúc (Kỹ sư xuất khẩu lao động tại Nhật Bản)

Phát huy tối đa năng lực bản thân

Bên cạnh khẳng định được trình độ chuyên môn nghiệp vụ giỏi, người thanh niên trong thời đại mới cần đáp ứng thêm nhiều yếu tố để bắt kịp xu thế phát triển của xã hội. Không chỉ năng động, nhiệt tình trong công việc, có lối sống lành mạnh mà họ phải biết đặt mình vào xu thế chung để phát huy tối đa năng lực của bản thân, luôn tự làm mới mình, phải sáng tạo, tự tin và bản lĩnh. Lê Văn Thông (Sinh viên Trường ĐH Kiến trúc TP.HCM)

Dám đối diện với mọi thử thách

Một xã hội phát triển thì sự tự do cạnh tranh trên thương trường sẽ rất cao. Chính vì vậy, người thanh niên trong thời đại mới phải chuẩn bị cho mình tâm thế vững vàng trước khi bước vào cuộc cạnh tranh ấy. Ngoài việc có tài năng, bạn phải dám chịu thất bại và đối diện với mọi thử thách để tìm cách vượt qua. Một khi vượt qua được thử thách thì bạn sẽ được trui rèn và trở nên cứng cỏi hơn. Lúc đó, thành quả mà bạn đạt được sẽ có giá trị rất lớn đối với bản thân, gia đình và góp phần cho sự phát triển chung của xã hội. Trần Thị Ngọc Thúy (ngụ tại P.19, Q.Bình Thạnh, TP.HCM)

Lê Thanh
(ghi)

Tuệ Nguyễn
(thực hiện)

>> Đào tạo nghề cho thanh niên người dân tộc thiểu số
>> Thanh niên tham gia bảo đảm an toàn giao thông
>> Năng lượng thiết yếu cho tuổi thành niên
>> Khát vọng thanh niên vươn ra biển lớn

Top

Bạn không thể gửi bình luận liên tục. Xin hãy đợi
60 giây nữa.