Ung thư biểu mô tế bào đáy và tế bào gai, còn gọi là ung thư da không phải u hắc tố, chiếm tỉ lệ khoảng 97% và đang gia tăng trên toàn thế giới với khoảng 2-3 triệu ca mới mắc mỗi năm. Dạng ung thư da này phát triển chậm, khả năng chữa khỏi cao. 3% ung thư da còn lại là ung thư tế bào hắc tố, ảnh hưởng đến các lớp sâu của da, có nguy cơ di căn cao nhất trong ba loại và có tiên lượng nặng hơn.
Tại Việt Nam, ung thư da đứng hàng thứ 8/10 loại ung thư thường gặp nhất với tỉ lệ trung bình 2,9-4,5/100.000 dân, tuổi trung bình 54-65, nữ nhiều hơn nam, nguyên nhân chính là do da bị tổn thương bởi tia cực tím.
Nguy cơ mắc ung thư da có ở tất cả những người không thường xuyên bảo vệ da khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, với các nguồn hóa chất, các sản phẩm nhựa, than đá, thạch tín; các vết sẹo bỏng cũ lâu ngày do vôi, xăng, acid; các vết loét hay ổ viêm nhiễm mãn tính và cũng có thể do làm đẹp không an toàn. 95% ung thư da gặp ở vùng da hở, trên 80% xuất hiện ở mặt.
Điều đáng mừng là hầu hết các loại ung thư da đều có thể phòng ngừa được bằng cách tránh tiếp xúc thường xuyên với tia tử ngoại và phát hiện sớm những biến đổi trên da.
Song các hóa chất trong môi trường sống cũng có thể liên quan đến sự phát triển của ung thư da, trong đó có khói thuốc lá với nhiều hóa chất độc hại. Polyaromatic hydrocarbon trong khói thuốc lá có thể gây ung thư ở da và các cơ quan khác. Các nhà điều tra đã tổng hợp và phân tích các nghiên cứu được công bố từ năm 1950 đến tháng 10-2010 về mối quan hệ giữa việc sử dụng thuốc lá và ung thư da không phải u hắc tố.
Theo Jo Leonardi-Bee và cộng sự thuộc Trung tâm Nghiên cứu kiểm soát thuốc lá của Trường đại học Nottingham, Anh, phân tích gộp này cho thấy hút thuốc làm tăng 52% nguy cơ ung thư biểu mô tế bào gai. Những người đang hút và thường xuyên hút thuốc lá có nguy cơ phát triển ung thư biểu mô tế bào gai cao hơn những người đã ngừng hút thuốc.
Theo BS Lê Đức Thọ / Tuổi Trẻ
>> Ca ung thư da giống người ở cá
>> Giảm rủi ro ung thư da nhờ uống cà phê
>> Nội soi: cần thiết trong phát hiện sớm ung thư dạ dày và đại tràng
>> Nguy cơ ung thư da do hút thuốc
>> Đàn ông lớn tuổi dễ bị ung thư da
Bình luận