ASEAN, Nhật tăng cường an ninh biển

Vấn đề này sẽ được đưa vào Tuyên bố chung ASEAN - Nhật Bản tại hội nghị thượng đỉnh song phương diễn ra giữa tháng 11 ở Indonesia, nước Chủ tịch ASEAN 2011. Báo Yomiuri Shimbun ngày 15.10 dẫn một số nguồn tin cho hay đó là Tuyên bố chung ASEAN - Nhật Bản đầu tiên kể từ sau Tuyên bố Tokyo tháng 12.2003. Khi đó, hai bên kêu gọi tăng cường hợp tác kinh tế nhưng không đề cập an ninh biển. Thông qua tuyên bố chung lần này, Chính phủ Nhật dự định kêu gọi bảo đảm tự do đi lại cũng như giám sát thực thi luật biển quốc tế ở biển Hoa Đông và biển Đông. Ngoài ra, Tokyo sẽ kêu gọi thiết lập một khuôn khổ an ninh biển mới tại Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á, cũng vào tháng 11 ở Indonesia, theo Kyodo News.

Ngoại trưởng Nhật Gemba (trái) cùng người đồng cấp Indonesia Natalegawa tại Jakarta ngày 14.10  - Ảnh: Reuters

Trong thời gian qua, Nhật đã có hàng loạt động thái nhằm hợp tác tăng cường an ninh biển với ASEAN, Ấn Độ, Mỹ và Úc. Trong cuộc gặp ngày 14.10 ở Indonesia, Ngoại trưởng Nhật Koichiro Gemba và người đồng cấp Marty Natalegawa nhất trí rằng cần tạo ra một cơ chế đa phương để hỗ trợ giải quyết tranh chấp ở biển Đông, theo Kyodo News. Cùng ngày, ông Gemba thảo luận với TTK ASEAN Surin Pitsuwan và cam kết Nhật Bản sẽ tiếp tục giữ vững và ngày càng tăng cường quan hệ với khối.

Những diễn biến đáng quan ngại gần đây trong khu vực không chỉ thu hút sự quan tâm của Nhật mà còn cả Mỹ và Ấn Độ. Hôm qua, AFP dẫn lời phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ George Little kêu gọi các bên liên quan giải quyết hòa bình tranh chấp ở biển Đông theo luật pháp quốc tế, không đe dọa vũ lực hoặc dùng vũ lực. Tuyên bố này được đưa ra sau khi người đứng đầu Cơ quan Phòng vệ Đài Loan Cao Hoa Trụ lên tiếng ủng hộ đề xuất đưa tên lửa đến đảo Ba Bình thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam và quần đảo Đông Sa đang tranh chấp với Trung Quốc. Đông Sa nằm ở đông bắc biển Đông, giữa Đài Loan và Hoàng Sa của Việt Nam. 

Trong khi đó, tờ Tribune dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ AK Antony ngày 12.10 tuyên bố các tàu chiến nước này sẽ tiếp tục đến biển Đông, trước là diễn tập chung với các nước, sau nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp tại đây. Hai ngày sau, hải quân Ấn Độ cho biết sẽ tăng cường đáng kể về nhân lực và cơ sở hạ tầng trên bờ biển để bắt kịp các dự án mua sắm khí tài mới trong vòng 15 năm tới với tổng trị giá 60 tỉ USD. Theo tờ The Times of India, hải quân Ấn Độ sẽ cần nhân sự lớn hơn nhiều so với 60.000 người hiện nay và xây thêm nhiều căn cứ ở đất liền cũng như một số đảo của nước này.

Văn Khoa