VN hiện là nước sản xuất cà phê Robusta lớn nhất thế giới, với diện tích hơn 540.000 ha, sản lượng hằng năm trên 1 triệu tấn. Trong 10 năm qua, ngành cà phê có bước tiến nhảy vọt, từ kim ngạch xuất khẩu 483 triệu USD năm 2000 lên đến con số kỷ lục 2,1 tỉ USD vào năm 2008, giá trị sản lượng chiếm 2% GPD cả nước.
|
|
Tuy nhiên, theo ông Đoàn Xuân Hòa, Cục Chế biến thương mại nông lâm thủy sản và nghề muối (Bộ NN-PTNT), bên cạnh đó, ngành cà phê VN đang gặp không ít thách thức. Đó là diện tích cà phê xấu, già cỗi chiếm tỷ lệ cao (20%) và ngày càng tăng, khó duy trì sản lượng và chất lượng cà phê hiện có; năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp (DN) chế biến, kinh doanh cà phê còn thấp; thiếu sự liên kết trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm...
TS Phan Huy Thông, Phó cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), nhìn nhận việc thiếu tính bền vững của ngành cà phê ở các khía cạnh canh tác, công nghệ chế biến và cả hệ thống thu mua, tiêu thụ sản phẩm. Theo ông Thông, diện tích cà phê hiện nay đã vượt quá quy mô định hướng của Chính phủ, thâm canh quá mức để khai thác triệt để năng suất cà phê, chi phí giá thành cao, vấn nạn thu hái quả xanh… là những vấn đề đáng lo ngại.
Ông José Sette, Giám đốc điều hành Tổ chức Cà phê quốc tế (ICO); ông Roberio Silva, Vụ trưởng Vụ Cà phê - Bộ Nông nghiệp Brazil, cũng bày tỏ băn khoăn trước thực tế giá cà phê trên thị trường thế giới đang ở mức cao, nông dân VN có thể đổ xô tăng diện tích trồng mới cà phê, dẫn đến sản lượng cung lớn hơn cầu như đã từng xảy ra hơn 10 năm trước…
Đảm bảo để tránh rủi ro
Ngành cà phê VN đang cần có hướng phát triển vững chắc, khắc phục tình trạng “chông chênh” hiện nay. Đó là nhận định của hầu hết các nhà khoa học, các DN và cơ quan quản lý. Ông Lương Văn Tự, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê - ca cao VN (Vicofa), đề nghị các tỉnh phải giữ ổn định diện tích cà phê, ngăn chặn việc phát triển trồng mới ồ ạt, bất chấp hậu quả tác động giá thị trường. Theo ông Tự, VN phải đi vào chế biến sâu, giảm xuất khẩu thô, tăng sản lượng cà phê tinh chế mới có lợi nhuận cao và bền vững. “Cần phải hình thành một nguồn quỹ để tạm trữ cà phê bán quanh năm, tránh bán ồ ạt đầu vụ để giữ giá ổn định cho người nông dân. Đồng thời phải mở rộng thị trường cho cà phê VN”, ông Tự nhấn mạnh.
Theo TS Phan Huy Thông, để định hướng bền vững cho ngành cà phê, Chính phủ cho phép xây dựng Chương trình phát triển cà phê bền vững đến năm 2020, thành lập Ủy ban điều phối quốc gia ngành hàng cà phê để điều phối hoạt động sản xuất, thu mua, xuất khẩu có hiệu quả; thành lập quỹ hỗ trợ rủi ro cho ngành cà phê; xem xét đưa cà phê vào mặt hàng cần can thiệp về giá mua như mặt hàng gạo, bảo đảm cho người sản xuất có mức lợi nhuận tối thiểu cần thiết khi có rủi ro về thị trường…
Trần Ngọc Quyền
Bình luận (0)