Xa quê, đến ngụ ở một con hẻm Sài Gòn đã qua năm thứ 21, nồi bánh tét vẫn hương vị ấy. Nhưng cảm giác mỗi khi gói, buộc và nổi lửa nấu nồi bánh ở thành phố phương Nam này còn mang nhiều hương vị khác. Đó là một nỗi hoài hương trắm tríu, một nỗi hoài niệm ùa về, một cảm thức cố níu giữ lấy cái truyền thống, đôi khi có thể xem ra vô hình nhưng không vô định… Huống chi, cái tết dịch giã Covid-19 với bao câu chuyện đang chộn rộn ùa vào ngóc ngách mọi nhà, thì cái sự gói một nồi bánh trước để cúng gia tiên, sau để dùng mấy ngày tết “thúc thủ”, không di chuyển đi đâu, lại mang một màu sắc có vẻ… “hư ảo” và đầy chiêm nghiệm.
Nồi bánh sẽ cháy lên với 7 lượt thay những viên than tổ ong
Ảnh: Trần Thanh Bình |
Bánh tét vừa gói xong
Ảnh: Trần Thanh Bình |
Bánh tét được xếp vào nồi
Ảnh: Trần Thanh Bình |
Xong, là nếp và đậu xanh. Chọn loại nếp cái hoa vàng, người ta thường nấu rượu. Loại nếp này là một thứ truyền thống… “rất lạ” của đồng bằng Bắc bộ, bởi nấu rượu cũng ngon, không quá nồng mà dịu, uống vào say la đà chút mà ngọt hậu. Còn để gói bánh thì rất nhuyễn mà dẻo, hạt nếp quyện lấy nhau quyến luyến lắm, không hề rời rạc. Mà cái hay hơn nếp nương của nếp cái hoa vàng là bánh gói để lâu không hề bị rã, ung dung thế có khi để đến qua rằm tháng giêng, nếu chịu khó nấu kỹ.
Nhận cặp bánh người viết tặng, người bạn trân trọng treo lên và nhắn “nhìn ngon quá anh ơi”!
Ảnh: Trần Thanh Bình |
Gói xong nồi bánh 10 kg, thì đã về đêm. Khuya, trở dậy lục tục nhóm lửa bếp lò. Than tổ ong lâu cháy, nếu khéo thì nhóm lửa rực cũng phải nửa tiếng, còn vụng một chút thì mất cả tiếng như chơi. Trời dần sáng, bếp lung linh. Bỏ bánh vào nồi bắc lên. Lúc ấy mới có thể ung dung chút đỉnh, lướt web online xem nơi này cách ly, nơi kia phong tỏa vì dịch giã hay nghe chuyện mưa nắng quê nhà, hỏi han tết nhất buồn vui… Nồi bánh tết năm nay vì thế xung quanh nó đẫm chất thời sự trộn lẫn với bao thứ hoài niệm quá khứ, hy vọng tương lai. Tôi tưởng chừng như thế!
Trời dần về chiều. Đã qua 3 lượt thay than châm nước. Nắng tết có lúc hoang dại một chút trên đầu trần không đội nón. Một đám mây xám lướt qua lại nghe hồi hộp mưa xuống bếp tắt. Nhưng không sao, tôi lơ mơ hình dung ra chuyện trời đất cuối tháng chạp, với năm nhuận rồi cũng sẽ không đến nỗi nào.
Năm nay, nồi bánh gói hơi to, đùa nhau rằng điềm lành Tân Sửu e no đủ. Vì bởi, sao cứ cố gắng gói thon lại chút, mà cũng thành ra mỗi đòn bánh lại to hơn mọi năm.
Cũng thành ra, năm trước nấu nồi bánh khoảng 14 tiếng đồng hồ với 5 lượt thay than. Năm nay nồi bánh nhà tôi nấu từ 6 giờ sáng đến hơn 10 giờ đêm với 7 lượt thay than. Vớt bánh ra, gửi cặp bánh cho người bạn dùng thử, gửi luôn cả cái tình trong đó. Tôi nhận lại câu nhắn “nhìn ngon quá anh ơi”!
Nghe lòng mình bừng lên chút rộn rã. Hy vọng ùa vào như khỏa lấp những tất bật khó khăn. Ngồi vào bàn viết, canh đồng hồ, loáng thoáng lướt qua trong đầu lời nhắc, còn 5 tiếng nữa là đón giao thừa!
