Người giàu, phụ nữ dễ bị sỏi mật

Vì sao sỏi túi mật gặp nhiều ở nữ và người giàu?

Về nguyên nhân gây nên sỏi trong túi mật là do thành phần cholesterol trong mật cao, từ đó hình thành những viên sỏi có màu trắng ngà, cứng trong túi mật (thành phần cấu tạo của sỏi chủ yếu là cholesterol), ngoài ra còn có sỏi màu đen, màu nâu vàng. Cholesterol trong mật cao là do chế độ dinh dưỡng nhiều chất béo. Càng lớn tuổi càng dễ bị, phụ nữ bị sỏi túi mật nhiều hơn nam giới là do đặc tính về dinh dưỡng, ăn uống của phụ nữ và do các kích tố nữ (Estrogen - làm tăng lượng cholesterol trong máu, Progesterone - làm cho túi mật ít vận động thoát lưu mật).

Tỷ lệ mắc bệnh giữa nữ và nam vào phẫu thuật tại Bệnh viện Bình Dân là  4/1. Tương tự, bác sĩ Phạm Văn Tấn cũng cho biết: "80% trường hợp sỏi túi mật là phụ nữ. Yếu tố được đề cập tại sao phụ nữ gặp nhiều hơn nam giới đó là: béo phì; sinh đẻ nhiều, kích tố nữ... Người ta cũng ghi nhận, người dân thành thị bị sỏi túi mật nhiều hơn ở nông thôn, thành phần trung lưu, khá giả mắc bệnh nhiều hơn người nghèo (bởi liên quan đến chế độ dinh dưỡng). Các yếu tố thuận lợi cho việc hình thành sỏi ở túi mật là: dùng nhiều thuốc tránh thai; Estrogen; thuốc làm tăng cholesterol; bệnh nhân cắt hồi tràng (ruột non) trước đó; và tăng mỡ trong máu...".

Khi nào cần cắt bỏ túi mật?

Theo bác sĩ Nguyễn Cao Cương, có những người bị sỏi túi mật nhưng không có cơn đau, không có biểu hiện, được phát hiện tình cờ qua siêu âm trong dịp khám sức khỏe tổng quát. Biểu hiện thường gặp của sỏi túi mật là: xuất hiện cơn đau dưới hạ sườn bên phải (hay 1/4 bụng trên bên phải) sau khi ăn; đau quặn khoảng 5 phút đến nửa giờ, thường đau một cơn rồi hết luôn mấy tháng, khiến người bệnh dễ bỏ qua. Nếu sỏi túi mật gây viêm túi mật cấp thì cơn đau sẽ dữ dội, sốt, nôn ói... lúc này buộc bệnh nhân phải vào viện cấp cứu. Còn bác sĩ Phạm Văn Tấn cho biết, bệnh nhân sỏi túi mật có khi đau ở vùng thượng vị, rất dễ lầm với cơn đau dạ dày. Có trường hợp triệu chứng rất giống với loét dạ dày tá tràng (chỉ khác ở chỗ,  sỏi túi mật sau khi nôn ói vẫn không hết đau, còn loét dạ dày tá tràng, sau ói thì bớt đau).

Biến chứng do sỏi túi mật gây ra là: viêm túi mật cấp (thống kê cho thấy, có 90% - 95% trường hợp viêm túi mật là do sỏi túi mật), hoại tử túi mật, rò túi mật - tá tràng (có thể gây tắc ruột, do sỏi qua lỗ rò rơi xuống ruột non), thấm mật phúc mạc, viêm phúc mạc (do túi mật bị thủng), nhiễm trùng ổ bụng. Nếu xử trí không kịp thời có thể dẫn đến tử vong.

Để chẩn đoán sỏi túi mật không có gì khó khăn, qua siêu âm, bác sĩ sẽ nhìn thấy sỏi dễ dàng.

Thanh Tùng