Mỹ ngừng tăng lãi suất, cơ hội để Việt Nam thu hút vốn ngoại

Áp lực tỷ giá ngoại tệ của VN không còn

Thông báo của Fed sẽ giữ nguyên lãi suất (LS) quỹ liên bang trong phạm vi 5,25 - 5,5%, mức cao nhất kể từ năm 2001. Cùng với quyết định này, Ngân hàng (NH) Trung ương Mỹ dự kiến ít nhất sẽ có 3 lần cắt giảm LS vào năm 2024. Như vậy lần đầu tiên kể từ tháng 3.2021, các nhà hoạch định chính sách của Mỹ phát đi tín hiệu rõ ràng rằng họ đã kết thúc chiến dịch tăng LS mạnh mẽ kéo dài trong gần 3 năm qua.

NGỌC THẮNG

Ông Jerome Powell, Chủ tịch Fed, phát biểu lạm phát đã giảm từ mức cao kỷ lục và điều này xảy ra mà tỷ lệ thất nghiệp không tăng đáng kể. Các quan chức Fed nhận thấy lạm phát lõi (loại trừ giá thực phẩm và năng lượng) sẽ giảm xuống 3,2% vào năm 2023 và 2,4% vào năm 2024, sau đó xuống 2,2% vào năm 2025. Cuối cùng, nó sẽ quay trở lại mục tiêu 2% vào năm 2026.

Ngay sau công bố của Fed, USD trên thị trường quốc tế giảm giá mạnh. Chỉ số USD-Index trong ngày 14.12 đã rớt sâu còn 102,55 điểm. Trong nước, sáng 14.12, NH Nhà nước công bố tỷ giá trung tâm ở mức 23.945 đồng/USD, giảm 9 đồng so với hôm trước đó. Tỷ giá tại các NH thương mại cũng đồng loạt giảm từ 30 - 80 đồng/USD, bán ra trong khoảng 24.350 - 24.390 đồng/USD.

Theo PGS-TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính), quyết định của Fed đưa ra là tin tốt cho cả nền kinh tế Mỹ cũng như kinh tế toàn cầu. Mỹ giảm LS đồng nghĩa việc USD sẽ xuống giá so với nhiều đồng tiền trên thế giới, giúp giảm chi phí sản xuất. Kinh tế Mỹ sẽ từng bước tăng trưởng cao trở lại. Khi đó, thị trường tiêu dùng hàng đầu thế giới này cũng sẽ phát triển, giúp cho hàng hóa nhiều nước như VN vào đây gia tăng hơn. Quan trọng hơn, áp lực lên tỷ giá USD/VND cũng không còn.

"Trước đây khi Fed chưa tỏ rõ dấu hiệu sẽ ngừng tăng LS nên "bóng ma" lên tỷ giá hối đoái của VN vẫn khá lớn. Nhưng với dự kiến giảm LS trong năm tới thì nỗi lo này đã hết và đây cũng là điều kiện để VN duy trì tỷ giá ổn định", TS Đinh Trọng Thịnh nói.

Đồng tình, chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu phân tích: Trước đây khi Mỹ áp dụng chính sách thắt chặt tiền tệ thông qua việc liên tục tăng LS đã đẩy USD tăng cao. Vì vậy, thông điệp mạnh mẽ của Fed sẽ giảm LS trong năm tới khiến áp lực lên tỷ giá ngoại tệ tại VN không còn. Tuy nhiên, từ nay đến cuối năm 2023, do nhu cầu về ngoại tệ để nhập khẩu hàng hóa, nguyên vật liệu cho mùa sản xuất, bán hàng cao điểm cuối năm vẫn cao, nên có thể tỷ giá USD/VND sẽ nhích nhẹ. Dù vậy, ước tính tỷ giá USD/VND sẽ không tăng quá 3% và đây là biên độ bình thường.

Cơ hội thu hút vốn ngoại, dư địa giảm lãi suất

Phân tích về tác động của chính sách từ Fed đối với kinh tế VN, TS Lê Đạt Chí, Trưởng khoa Tài chính Trường ĐH Kinh tế TP.HCM, cho rằng việc này tác động tích cực đến nhiều hoạt động, từ tài chính tiền tệ đến xuất khẩu, thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI).

Đầu tiên, áp lực tỷ giá ngoại tệ không còn nữa. Trước đây khi Fed vẫn để ngỏ khả năng tăng LS đã tạo áp lực tâm lý cho nhiều NH trung ương, bao gồm VN. Khi câu chuyện giảm LS đã được xác định rõ thì "bóng ma" tâm lý cũng tan biến. Kỳ vọng tâm lý không còn thì nhu cầu găm giữ, đầu cơ hay phòng thủ bằng ngoại tệ cũng không còn, từ đó giảm bớt nhu cầu nói chung về ngoại tệ, cơ hội để cơ quan điều hành kéo giảm LS trên thị trường mạnh mẽ hơn.

Thứ hai, Fed giảm LS đồng nghĩa chính sách tiền tệ nới lỏng hơn hiện tại; từ đó kích thích tiêu dùng gia tăng, các đơn đặt hàng từ nước ngoài sẽ hồi phục và hàng hóa của VN xuất sang thị trường Mỹ sẽ tăng trở lại. Tăng trưởng kinh tế, tiêu dùng sẽ không chỉ dừng lại trong phạm vi nước Mỹ mà sẽ lan tỏa ra nhiều thị trường khác như châu Âu, châu Mỹ… Đây là những thị trường tiêu thụ hàng hóa hàng đầu của VN, nên kim ngạch xuất khẩu sang năm có thể tăng trưởng nhanh hơn dự báo trước đây.

Thứ ba, dòng vốn nước ngoài sẽ có xu hướng chảy ra khỏi Mỹ để tìm cơ hội đầu tư trên toàn cầu. Trong đó, thị trường châu Á nói chung và VN nói riêng cũng có thể đón được các dòng vốn đầu tư mới. Ngoài ra, dư địa để NH Nhà nước tiếp tục thực hiện chính sách kéo giảm LS để hỗ trợ hoạt động của doanh nghiệp, góp phần kích thích kinh tế tăng trưởng. Tuy nhiên, ông Chí cũng thừa nhận việc thu hút vốn ngoại sẽ còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như tăng trưởng chung của nền kinh tế, các chính sách đầu tư…

Đồng tình, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng USD giảm so với các đồng tiền khác thì nhiều tập đoàn, nhà đầu tư ở Mỹ sẽ có xu hướng dịch chuyển dòng vốn sang đầu tư ở các nước khác như đã từng diễn ra trước khi Fed nâng LS. Trong đó, VN vốn được xem là một "ngôi sao" trong nhóm các nước đang phát triển nên việc thu hút vốn FDI cũng sẽ có nhiều cơ hội gia tăng. 

Việc thu hút vốn ngoại thì câu chuyện tỷ giá hối đoái ở VN rất quan trọng. Những năm qua, khi tiền đồng có mức giảm giá thấp hơn nhiều so với đồng tiền của nhiều nước thì dòng vốn FDI vào VN vẫn duy trì ở mức cao, thậm chí vẫn tăng trong khi dòng vốn rút ra ở nhiều nước. Đối với nhiều tập đoàn nước ngoài, tính ổn định là quan trọng nhất. 

Bởi điều đó giúp họ đưa vào được kế hoạch, lập chiến lược kinh doanh mang tính dài hạn mà không phải quá lo lắng về giá trị đồng tiền của nước sở tại. Việc giữ ổn định tỷ giá hối đoái cũng sẽ giúp hoạt động xuất nhập khẩu của VN phát triển, do cả xuất khẩu hay nhập khẩu của chúng ta hầu hết đều sử dụng USD. Việc Fed giảm LS sẽ tạo điều kiện để NH Nhà nước duy trì chính sách tỷ giá ổn định và có thể chỉ biến động trong biên độ hẹp như đã diễn ra nhiều năm trước.