Lấn Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long để làm đô thị

Quảng Ninh khẳng định dự án đủ thủ tục

Theo UBND tỉnh Quảng Ninh, dự án (DA) khu đô thị 10B, P.Quang Hanh, TP.Cẩm Phả đã đầy đủ thủ tục. Đặc biệt, phần diện tích của DA được xác định nằm trong vùng đệm của Di sản thiên nhiên thế giới vịnh Hạ Long (Di sản) chiếm 1/10 tổng diện tích của toàn DA, đã được Bộ VH-TT-DL có ý kiến thỏa thuận. DA cũng đã thực hiện đầy đủ Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) theo đúng quy định về luật Bảo vệ môi trường 2020; có quy hoạch 1/500 do UBND TP.Cẩm Phả phê duyệt với diện tích khoảng 31,8 ha tại khu vực cạnh tuyến đường bao biển Hạ Long - Cẩm Phả; phía đông giáp biển, phía tây giáp núi đá vôi, phía nam giáp suối Lộ Phong.

DA được UBND tỉnh Quảng Ninh chấp thuận chủ trương đầu tư theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất và công nhận kết quả trúng đấu giá quyền sử dụng đất từ cuối năm 2021. Công ty TNHH Đỗ Gia Capital trúng đấu giá với số tiền 1.192 tỉ đồng, chênh gần 47 tỉ đồng so với giá khởi điểm là 1.145,3 tỉ đồng. Dự kiến, quý 3/2026 hoàn thành toàn bộ DA đưa vào sử dụng với 451 căn biệt thự, liền kề được xây thô hoàn thiện mặt ngoài. DA còn có các công trình thương mại, dịch vụ, khách sạn 7 tầng…

LÃ NGHĨA HIẾU

Theo ĐTM của DA được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt, có yêu cầu suốt quá trình thi công, vận hành, phải đảm bảo không làm ảnh hưởng đến diện tích rừng lân cận và khu vực dân cư giáp DA; tính toán thiết kế công trình đảm bảo hoạt động của DA không ảnh hưởng đến sinh trưởng của rừng ngập mặn lân cận; nghiêm cấm mọi hành vi xâm hại đến hệ thống núi đá vôi trong và ngoài phạm vi DA...

Đại diện UBND tỉnh Quảng Ninh cho biết DA được tổ chức thi công từ đầu tháng 9.2023. Tuy nhiên, cơ quan chức năng phát hiện đơn vị thi công đổ đất xuống mặt biển tại vị trí thuộc vùng bảo vệ 2 Di sản mà không có kè vây. Theo Ban Quản lý vịnh Hạ Long, việc đổ đất để thi công như vậy mà không có giải pháp bảo vệ môi trường sẽ gây ô nhiễm môi trường nước, ảnh hưởng tới các hệ sinh thái Di sản. Đồng thời, vi phạm các quy định bảo vệ môi trường, bảo vệ di sản theo luật Bảo vệ môi trường, luật Di sản văn hóa, báo cáo tác động môi trường đã được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt.

Mặc dù các sở, ngành vào cuộc kiểm tra, nhắc nhở từ tháng 10 nhưng việc thi công DA vẫn xảy ra sai sót, uy hiếp môi trường Di sản. Sau khi báo chí phản ánh, đoàn liên ngành của tỉnh Quảng Ninh tiếp tục kiểm tra và phát hiện chủ DA đã vi phạm một số lỗi như không đúng với ĐTM được duyệt; không công khai ĐTM tại trụ sở. Với những vi phạm trên, Công ty TNHH Đỗ Gia Capital bị xử phạt vi phạm hành chính 125 triệu đồng.

"DA đang tạm dừng để khắc phục các lỗi vi phạm được đoàn liên ngành kiểm tra, phát hiện. Sau khi khắc phục xong DA sẽ được tổ chức thi công bình thường nhưng phải tuân thủ đúng quy định trong đánh giá tác động môi trường", đại diện UBND tỉnh Quảng Ninh cho hay.

Bộ VH-TT-DL "chưa hề đồng ý" thỏa thuận DA lấn vùng đệm di sản

Theo nguồn tin từ Bộ VH-TT-DL, ngày 20.2, cơ quan này có Văn bản số 507/BVHTTDL-KHTC về việc góp ý kiến thỏa thuận DA khu đô thị 10B Cẩm Phả Quảng Ninh (Văn bản 507) đề nghị UBND tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo cơ quan liên quan và hướng dẫn chủ đầu tư thực hiện một số vấn đề như: bổ sung căn cứ pháp lý; trong quá trình nghiên cứu triển khai DA, đề nghị tổ chức lập ĐTM cần bám sát quy định về ĐTM theo hướng dẫn của Hiệp hội Bảo tồn thiên nhiên thế giới (IUCN). Văn bản cũng dẫn đường link có nội dung hướng dẫn này của IUCN.

Văn bản 507 có đoạn: "Đề nghị đánh giá, nghiên cứu kỹ lưỡng về mật độ xây dựng cũng như tầng cao xây dựng tại khu vực này cũng như khả năng tiếp cận biển của khách du lịch và cộng đồng dân cư địa phương".

Nguồn tin từ Bộ VH-TT-DL phân tích, cuối Văn bản 507 cũng có câu: "Trên đây là ý kiến của Bộ VH-TT-DL gửi UBND tỉnh Quảng Ninh nghiên cứu tổng hợp". Kết hợp với tên văn bản "Về việc góp ý kiến thỏa thuận khu đô thị 10B Cẩm Phả Quảng Ninh", có thể thấy đây không phải là một văn bản thỏa thuận, trong đó Bộ VH-TT-DL thỏa thuận dự án khu đô thị 10B với UBND tỉnh Quảng Ninh. Thông thường, một văn bản thỏa thuận sẽ có phần tên là "Về việc thỏa thuận" cộng với tên việc thỏa thuận. Phần cuối một văn bản thỏa thuận cũng sẽ có thêm yêu cầu công khai nội dung điều chỉnh cũng như yêu cầu triển khai các bước tiếp theo theo quy định pháp luật hiện hành.

Từ đó, nguồn tin này đánh giá căn cứ vào hình thức của văn bản này, có thể thấy với Văn bản 507, chưa hề có một thỏa thuận đồng ý DA khu đô thị 10B nào được thiết lập giữa Bộ VH-TT-DL và UBND tỉnh Quảng Ninh.

Trong khi đó, Bộ TN-MT cho hay theo quy định của luật Bảo vệ môi trường 2020 và các nghị định hướng dẫn thì DA khu đô thị 10B thuộc thẩm quyền của địa phương. Còn đã là DA lấn biển thì ít nhiều sẽ có tác động nhất định đến hệ sinh thái ngập mặn ven bờ, môi trường biển. Tất cả các yếu tố tác động đến môi trường đều phải được tính toán, có giải pháp trong ĐTM của DA.

Đại diện Bộ Xây dựng cho hay đã nhận được ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Trần Hồng Hà về việc kiểm tra, xử lý liên quan đến thông tin báo chí nêu về DA khu đô thị 10B. Thanh tra Bộ Xây dựng sẽ chủ trì đoàn công tác liên ngành gồm Bộ TN-MT, Bộ VH-TT-DL và UBND tỉnh Quảng Ninh vào cuộc. Hiện mọi công tác kiểm tra DA đang được chuẩn bị triển khai và dự kiến có kết quả ngay trong tháng 11.

Cần rà soát lại quy hoạch phát triển đô thị ven biển

Một số chuyên gia cho rằng cần xem lại quy hoạch phát triển đô thị ở tỉnh Quảng Ninh, cụ thể là xem xét thấu đáo về nhu cầu xây dựng đô thị lấn vào Di sản. Cần đánh giá lại nhu cầu đất ở, đất dịch vụ ở khu vực này xem đất chật người đông chưa để phải phát triển khu đô thị ngay trong vùng đệm Di sản. Thêm nữa, với giá trúng đấu giá là gần 1.200 tỉ đồng cho khu đô thị rộng gần 32 ha thì số tiền nhà nước thu được chỉ chưa đến 4 triệu đồng/m² đất. Giá đất đô thị ở ngay trong vùng Di sản chỉ vài triệu đồng là rẻ mạt.

Ông Trương Văn Quảng, Phó tổng thư ký Hội Quy hoạch phát triển đô thị, bày tỏ lo ngại tương lai Di sản sẽ ra sao khi chỉ tập trung phát triển nhà ở, đất ở nhiều, chạy theo lợi nhuận bất động sản mang lại mà bỏ qua phát triển bền vững, bảo tồn. Nhất là thời gian qua, ở TP.Hạ Long, TP.Cẩm Phả… có nhiều DA phân lô đất, xây biệt thự, shophouse… nhằm vào lợi nhuận bất động sản.

"Quảng Ninh thời gian qua phát triển rất nóng vùng ven biển. Dù tỉnh nêu là chỉ làm ở vùng đệm của di sản nhưng vẫn có những tác động tiêu cực đến Di sản. Đáng lo ngại, gần đây còn đẩy mạnh phát triển theo hướng thu hẹp vùng đệm này lại như trường hợp khu đô thị 10B là ví dụ điển hình. Tôi cho rằng lấn biển phát triển kinh tế là chủ trương đúng nhưng không phải chỗ nào cũng lấn được. Cách thức lấn biển ra sao cũng phải có nghiên cứu khoa học kỹ càng để đảm bảo phát triển bền vững, nhất là phát triển đô thị lấn vào cả vùng đệm Di sản. Lấn Di sản để làm khu đô thị như Quảng Ninh làm thì cần xem xét lại chất lượng quy hoạch. Quy hoạch là cấp tỉnh phê duyệt nhưng có liên quan đến di sản của quốc gia, được quốc tế công nhận nên không thể phó mặc. Các bộ, ngành cần vào cuộc rà soát, xử lý trước khi quá muộn", ông Quảng nói.