Điều này được cảnh báo là nguy hiểm. Dược sĩ Trương Minh Đạt, Giám đốc Trung tâm sức khỏe nhi khoa Century, Viện trưởng Viện Nghiên cứu y dược, đã trao đổi với PV Thanh Niên về vấn đề này.
Dược sĩ Trương Minh Đạt ẢNH: DUYÊN VŨ |
Các phụ huynh thường so sánh con mình với “con người ta” và bị áp lực về cân nặng, chiều cao của con, anh nói gì về điều này?
Cân nặng, chiều cao của trẻ phụ thuộc nhiều yếu tố như nhân chủng, di truyền, dinh dưỡng... So sánh con mình với các trẻ cùng trang lứa để nói con thấp hay gầy hơn là nhận xét cảm tính và không chính xác.
Lưu ý, chỉ số cân nặng tăng sụt rất nhanh, nó là một chỉ số phản ánh dinh dưỡng không được trung thực lắm. Sự tăng trưởng về chiều cao phản ánh dinh dưỡng trung thực hơn. Nếu qua quá trình theo dõi, bé vẫn tăng trưởng chiều cao theo kênh của bé và bé vẫn phát triển trí não, vui chơi lanh lợi bình thường thì có nghĩa là bé vẫn tăng trưởng bình thường.
Cha mẹ tự ý bổ sung thực phẩm chức năng cho con, có vấn đề gì không?
Hầu hết các thực phẩm chức năng là có thể tự mua mà không cần kê đơn. Tuy nhiên, phụ huynh phải lưu ý việc bổ sung đại trà mà không xác định rõ vấn đề của mỗi trẻ khiến mất tiền nhưng chưa chắc có hiệu quả.
Một số phụ huynh dùng nhiều sản phẩm thành phần tương tự nhau mà không biết sẽ gây thừa liều. Ví dụ, sản phẩm bổ sung D3 cũng quảng cáo giúp hấp thụ canxi tăng chiều cao, sản phẩm bổ sung canxi tăng chiều cao cũng có chứa D3. Nếu không chú ý, có thể sử dụng liều D3 quá cao so với nhu cầu của cơ thể trẻ. Thừa các vitamin và khoáng chất dài ngày, cơ thể không tự đào thải được dẫn đến nguy cơ gây hại gan thận.
Đôi khi phụ huynh dùng nhưng không biết tương tác giữa các thuốc. Ví dụ, bổ sung kẽm và sắt cùng lúc mà không biết là sắt làm giảm hấp thụ kẽm, như thế không có tác dụng.
Học sinh một trường THPT tại TP.HCM tham gia các hoạt động thể thao, giúp cơ thể phát triển khỏe mạnh ẢNH: THÚY HẰNG |
Nhiều người tin rằng cho con uống các hormone tăng trưởng (GH) sẽ giúp con cao lớn, không sợ thấp lùn. Việc tùy tiện sử dụng thuốc/thực phẩm chức năng chứa GH có nguy hại?
GH là một hormone tăng trưởng do tuyến yên tiết ra, với một đứa trẻ bình thường giúp phát triển xương đùi, xương cẳng chân, đặc biệt là ở lứa tuổi trưởng thành. GH có ý nghĩa quyết định lớn đối với chiều cao của trẻ. Nếu thiếu GH, trẻ có chiều cao khiêm tốn chứ không ảnh hưởng gì đến sự phát triển trí tuệ.
Thuốc chứa GH là chế phẩm tổng hợp bằng công nghệ sinh học tái tổ hợp gien người (human growth hormone - HGH). Thông thường, các thuốc này được dùng trong một số bệnh, trong đó giúp làm tăng chiều cao, dùng cho trẻ em tuổi đang lớn có chiều cao khiêm tốn do thiếu GH và đã được chẩn đoán bởi bác sĩ.
Việc tự ý dùng thực phẩm bổ sung GH mà chưa qua kiểm tra, đánh giá sẽ gây nguy hại lớn đến sự phát triển của trẻ, hậu quả sẽ khôn lường do dư thừa GH.
Ở trẻ em, dư thừa hormone tăng trưởng có thể khiến xương của trẻ tiếp tục dài ra ngay cả khi đã hết tuổi dậy thì nhưng không đảm bảo rằng xương khỏe mạnh bình thường. Việc dư thừa hormone tăng trưởng cũng có thể dẫn đến yếu cơ, đau đầu…
Nhiều phụ huynh khi thấy con có các triệu chứng ho, sốt… thay vì đưa con đi khám bệnh lại tự mua thuốc, thậm chí đề nghị mua kháng sinh để con mau khỏi. Xin lời khuyên từ anh về điều này?
Đây là việc làm rất đáng báo động ở Việt Nam. Hầu hết các bệnh hô hấp thông thường ở trẻ đến 80% do vi rút gây ra, và kháng sinh không có tác dụng với vi rút. Nhưng theo quan niệm của nhiều người dân thì phải kháng sinh mới khỏi. Không ít người dân và một số cán bộ y tế dùng kháng sinh theo mức độ của bệnh thay vì nguyên nhân gây bệnh. Có những câu nói cửa miệng như: “Ho sù sụ như thế sao chưa mua kháng sinh uống đi”.
Lạm dụng kháng sinh với một đứa trẻ sẽ làm suy giảm hệ miễn dịch của trẻ, gây rối loạn tiêu hóa, nghiêm trọng hơn gây nên tình trạng kháng thuốc kháng sinh.
Kháng thuốc kháng sinh là tình trạng xảy ra khi vi khuẩn không còn bị diệt bởi một hay nhiều loại thuốc kháng sinh nào đó. Nói dễ hiểu, con bạn có thể chết bởi những bệnh “tép riu” mà đáng lẽ ra điều trị khỏi bằng những kháng sinh thông thường trong vài ngày.
Nếu con bị bệnh, phải đưa con đi khám để biết rằng bé có cần thiết phải dùng kháng sinh hay không. Nếu phải dùng thì chọn đúng loại kháng sinh, dùng đúng liều, đúng thời gian để đạt hiệu quả điều trị.
Bình luận