Giúp đúng và trúng

Chỗ thì cần tôn và ngói để lợp lại mái nhà; chỗ cần xi măng để xây lại bức tường; nơi cần sách vở vì bị bão làm ướt hết; chỗ lại cần nước sạch vì nguồn nước bị nhiễm bẩn…

Ấy thế nhưng, bà Bùi Thị Quỳnh Vân, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ngãi, thì lại đặt vấn đề mang tính khái quát hơn: “Người dân đang cần được hỗ trợ sớm nhưng nhà nước thì lại cần ở dân sự trung thực trong khai báo thiệt hại. Phải trao đúng người cần, không chấp nhận báo cáo một đường nhưng thực tế một nẻo”.

Sở dĩ bà Quỳnh Vân nói điều đó là vì ngay sau khi bão vừa tan, Thường vụ Tỉnh ủy tỉnh này đã phân công cán bộ về vùng bão để nắm tình hình thực tế từ cơ sở. Kiểm tra ngẫu nhiên ở xã Nghĩa Điền, một xã cận kề thành phố Quảng Ngãi, thì toàn xã có 2 nhà bị tốc mái hoàn toàn chứ không phải “có 7 nhà bị sập hoàn toàn” như báo cáo.

Phải phân biệt “tốc mái” khác với “sập” để hỗ trợ cho chính xác. Cần sự trung thực trong báo cáo chính là chỗ này. Nếu chỉ tốc mái mà hỗ trợ như sập hoàn toàn thì sẽ thiếu công bằng đối với những nhà bị thiệt hại khác. Điều này vừa bất công cho người bị thiệt hại lại vừa gây khó cho công tác hỗ trợ khắc phục của cả nhà nước lẫn các tổ chức thiện nguyện. Hẳn nhiên phải hiểu “báo cáo nhanh” ngay sau khi cây đổ, nhà sập tứ bề thì mức độ chính xác không thể như yêu cầu của cấp trên được.

Ngoài “cần phải trung thực trong báo cáo” như đã nói, vùng bão cũng rất cần ở sự cưu mang từ các nguồn lực ngoài ngân sách nhưng phải làm bài bản và khoa học chứ không nên “mạnh ai nấy giúp”.

Nên chăng, mỗi ngành cần phải có những con số báo cáo cụ thể từ cơ sở, càng chi tiết càng tốt. Ví dụ như trường A ở xã X hiện cần bao nhiêu tôn để lợp, bao nhiêu sách vở để hỗ trợ các em; trạm y tế xã Y cần bao nhiêu tôn để sửa lại mái bị tốc, cần bao nhiêu thuốc khử khuẩn để xử lý số giếng bị ô nhiễm, cần bao nhiêu dụng cụ y tế đã bị nước cuốn trôi; huyện N cần bao nhiêu giống, loại cây gì, con gì để hỗ trợ người dân...

Những thông tin kiểu vậy cần được tập hợp công khai trên Cổng thông tin điện tử của từng tỉnh, huyện, ngành để bất kỳ cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân ở trong hay ngoài nước cũng đều có thể qua đó chọn giúp đỡ trong khả năng và lĩnh vực của mình. Trường học giúp trường học; bệnh viện giúp bệnh viện, trạm y tế... Giúp đúng và trúng.

Quà gì giúp dân lúc này cũng đều quý cả nhưng chúng ta cũng nên ưu tiên những thứ bức thiết hơn, mà tiền mặt là thứ bức thiết nhất để người dân chọn lựa những gì mình cần nhất để mua sắm lúc này.