Giao lưu trực tuyến Làm sao để nâng cao kỹ năng nghề Việt

Nhưng nhận xét trên cũng không hoàn toàn sai. Đúng là năng suất lao động của người Việt thấp, nhưng đó là khi họ làm việc trong môi trường làm việc thiếu chuyên nghiệp, quản trị kém, không tận dụng và phát huy được khả năng của người lao động. 

Phó tổng thư ký tòa soạn báo Thanh Niên Nguyễn Thị Tuyết Nhung tặng hoa cho khách mời Nguyễn Văn Quân Ảnh Ngọc Thắng

Từ đó, mình đã nỗ lực học tập để khẳng định mình, vượt qua các bạn học để được lựa chọn vào đội tuyển.

Đây là lần đầu tiên có một diễn đàn quốc gia về nâng tầm kỹ năng lao động Việt Nam, do 4 cơ quan đồng phối hợp (Bộ LĐTBXH, Bộ KHĐT, Bộ Công thương, VCCI) và Thủ tướng chủ trì. Diễn đàn có một loạt các sự kiện, thu hút sự quan tâm, tham dự của 1.500 đại biểu cho thấy, quy mô rất lớn, tính chất rất quan trọng.

Đây không phải là khởi động cho một sự bắt đầu, bởi phát triển nguồn nhân lực nói chung, phát triển lao động có kỹ năng nghề nói riêng luôn nhận được sự quan tâm rất lớn của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng nhằm nhiều mục tiêu, như khẳng định tầm nhìn và khát vọng trong chuẩn bị nguồn nhân lực có kiến thức, kỹ năng góp phần nâng cao năng suất lao động, nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng yêu cầu của cách mạng công nghiệp 4.0 và hội nhập quốc tế, góp phần xây dựng quốc gia khởi nghiệp, đưa Việt Nam thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, trở thành nước phát triển vào năm 2045.

Đưa ra thông điệp về vai trò, trách nhiệm của doanh nghiệp trong hoạt động giáo dục nghề nghiệp; chuyển mạnh theo hướng đào tạo nghề nghiệp gắn với doanh nghiệp, theo địa chỉ đặt hàng và thị trường lao động.

Đây cũng là một dịp để đánh giá kết quả việc thực hiện luật Giáo dục nghề nghiệp sau 3 năm triển khai; đẩy mạnh truyền thông, quảng bá về vị trí, vai trò của giáo dục nghề nghiệp đối với xã hội, cộng đồng doanh nghiệp nhằm tiếp tục tăng quy mô và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp.

Chúng tôi kỳ vọng, trong diễn đàn sẽ có nhiều ý kiến phát biểu có giá trị, đóng góp cho phát triển kỹ năng lao động, phát triển GDNN của Việt Nam thời gian tới.

Hy vọng với các giải pháp quyết liệt và hiệu quả sau Diễn đàn, các bộ, ngành, địa phương, các hiệp hội nghề nghiệp, cộng đồng doanh nghiệp vào cuộc mạnh mẽ, hiệu quả hơn nữa trong việc phát triển kỹ năng, đổi mới, tăng quy mô và nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia trong tình hình mới.

Kinh nghiệm nhiều quốc gia cho thấy sự đồng hành giữa nhà nước -nhà trường và doanh nghiệp sẽ đem lại thành công trong phát triển giáo dục nghề nghiệp. Nhờ đó, hiệu quả đầu tư của nhà nước được nâng lên, chất lượng đào tạo của nhà trường tốt hơn, doanh nghiệp sẽ có được nguồn nhân lực có chất lượng cao hơn.

Thực tế thì nhiều doanh nghiệp kêu thiếu lao động có kỹ năng, phàn nàn về chất lượng lao động qua đào tạo nhưng lại chưa tham gia vào quá trình liên kết đào tạo nhân lực, chưa quan tâm cùng nhà nước, nhà trường đầu tư cho việc phát triển kỹ năng, phát triển giáo dục nghề nghiệp.

Gần đây, với nhiều giải pháp đồng bộ, rất mừng là ngày càng có nhiều doanh nghiệp đã tham gia đồng hành cùng giáo dục nghề nghiệp. Trong thi tay nghề là một ví dụ, một số doanh nghiệp đã tham gia rất hiệu quả và thiết thực (từ việc tài trợ trang phục, dinh dưỡng cho chuyên gia và thí sinh, đến việc tài trợ huấn luyện và đưa đi thi đấu…), không phải vì bề nổi, thành tích mà trước hết là có tinh thần trách nhiệm chung, sau đó chính là có lực lượng lao động lành nghề cho doanh nghiệp.

TS Trương Anh Dũng: "Có nhiều doanh nghiệp đã tham gia đồng hành cùng giáo dục nghề nghiệp" Ngọc Thắng

Thế giới đưa ra 3 bước: nghiên cứu phát triển kỹ năng, nhất là những kỹ năng mới, kỹ năng tương lai; đem ra thử nghiệm, chẳng hạn qua các cuộc thi; chuyển tải vào hệ thống đào tạo.

Ở nhiều nước, việc lựa chọn học nghề là bình thường so với bậc học đại học; thành công không phải là do chọn con đường phát triển kỹ năng nghề hay đại học, chính vì vậy đầu vào không quá chênh lệch. Tuy nhiên, ở Việt Nam chúng ta thì vẫn còn đó tâm lý chuộng bằng cấp đại học, trong khi lại đang rất thiếu lao động có kỹ năng nghề cho phát triển kinh tế.

Bên cạnh một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp có điều kiện đảm bảo chất lượng tốt, thì còn nhiều cơ sở rất khó khăn, đặc biệt là đội ngũ, thiết bị và các điều kiện đảm bảo chất lượng khác…. Do vậy, cũng cần có giải pháp đồng bộ và lộ trình để nâng cao chất lượng giáo dục nghề nghiệp tiếp cận với các nước tiên tiến.

Có chứ, chẳng hạn như điều 6 của luật Về chính sách của Nhà nước về phát triển giáo dục nghề nghiệp đã nêu:

- Phát triển hệ thống giáo dục nghề nghiệp mở, linh hoạt, đa dạng theo hướng chuẩn hóa, hiện đại hóa, dân chủ hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế

- Đầu tư nâng cao chất lượng đào tạo, phát triển mạng lưới cơ sở giáo dục nghề nghiệp theo quy hoạch; tập trung đầu tư hình thành một số cơ sở giáo dục nghề nghiệp trọng điểm chất lượng cao.

- Ưu tiên đầu tư đồng bộ cho đào tạo nhân lực thuộc các ngành, nghề trọng điểm quốc gia, các ngành, nghề tiếp cận với trình độ tiên tiến của khu vực, quốc tế.

Bên cạnh đó, Ban Bí thư T.Ư Đảng cũng đã ban hành Chỉ thị 37 năm 2014 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đào tạo nhân lực có tay nghề cao.

Tuy nhiên, vẫn còn đó những hạn chế như trong báo cáo gần đây của Ban Tuyên giáo T.Ư về sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 37 này, cả về nhận thức, cơ chế chính sách và trong chỉ đạo điều hành nên kết quả chưa đạt được như mục tiêu đề ra.

Ngay cả việc thống kê, dự báo lao động theo kỹ năng của chúng ta hiện nay cũng cần phải được đặt ra và triển khai sớm.

Nuôi gà chọi là đúng, không chỉ Việt Nam mà tất cả các nước dự thi đều như vậy, có nước đầu tư 2 - 3 năm để có gà chọi tốt để đem đi thi. Kỳ thi tay nghề thế giới vừa rồi có nước đầu tư hàng chục chuyên gia cho 1 thí sinh. Trong khi chúng ta thường chỉ được huấn luyện vài tháng, có nghề nhiều nhất là 1 năm, do được tài trợ từ doanh nghiệp.

Quan trọng là ta rút ra gì sau quá trình nuôi gà chọi và đưa gà chọi đi thi để rồi nhân rộng ra toàn hệ thống đào tạo của chúng ta.

Phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao là 1 trong 3 khâu đột phá trong Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Để chuẩn bị nhân lực kỹ năng tay nghề cao cho phát triển đất nước, chúng ta cũng đã triển khai nhiều giải pháp. Ban Bí thư Trung ương Đảng đã ban hành Chỉ thị 37 năm 2014 về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác đào tạo nhân lực có tay nghề cao.

Ông Trương Anh Dũng trả lời độc giả Thanh Niên Ảnh Ngọc Thắng

Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Đề án phát triển trường nghề chất lượng cao, chuyển giao các bộ chương trình; đào tạo, bồi dưỡng giáo viên và cán bộ quản lý dạy nghề; đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị đào tạo tiên tiến, hiện đại cho các trường; đào tạo thí điểm các nghề trọng điểm các cấp độ. Đến nay chúng ta đã có hàng chục trường nghề có chương trình đào tạo đạt tiêu chuẩn kiểm định uy tín của Mỹ, Anh, Pháp, 25 trường được công nhận đủ điều kiện đào tạo 12 nghề chuyển giao từ Úc, 45 trường được công nhận đủ điều kiện đào tạo 22 nghề chuyển giao từ Đức. Hàng trăm trường nghề đang đào tạo các nghề trọng điểm phục vụ các ngành kinh tế mũi nhọn của đất nước.

Tuy nhiên, quy mô, cơ cấu và chất lượng nhân lực có kỹ năng nghề vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu nâng cao năng suất lao động và tăng năng lực cạnh tranh quốc gia, nhất là trong bối cảnh phát triển mạnh mẽ của kinh tế số, kinh tế tri thức, dưới tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Tôi nghĩ là vậy, nhưng tất nhiên cần có lộ trình và giải pháp đồng bộ, phù hợp. Trong đó đặc biệt là:

- Nhà nước, doanh nghiệp cần đầu tư đúng tầm cho giáo dục nghề nghiệp, cho phát triển lao động có kỹ năng.

- Có cơ chế, chính sách và hình thức tôn vinh thỏa đáng đối với người dạy, người học và doanh nghiệp tham gia hoạt động giáo dục nghề nghiệp, nhất là lao động tay nghề cao.

- Khai thác, lan tỏa những giá trị mà những chuyên gia, thí sinh đã tham gia kỳ thi tay nghề khu vực và thế giới có được, nhất là những nghề mà chúng ta đã có thành tích cao, làm sao để chuyển tải thành các mô đun đào tạo trong hệ thống giáo dục nghề nghiệp.

Tại Kỳ thi tay nghề thế giới tổ chức tại Liên bang Nga tháng 8 vừa qua, tôi dự thi ở bộ môn Cơ điện tử. Tại kỳ thi này có  68 thí sinh đến từ các quốc gia, để đạt được kết quả cao, tôi đã nỗ lực rất nhiều trong gần 2 năm tập luyện ở trong nước và nước ngoài. Kết quả tôi đã đạt được Chứng chỉ tay nghề xuất sắc. Tôi rất tự hào vì sau hơn 10 năm, năm nay đội Việt Nam mới đoạt  giải ở bộ môn này. 

Nguyễn Văn Quân trả lời bạn đọc Ảnh Ngọc Thắng

Sau khi gặt hái được thành công tại kỳ thi tay nghề thế giới, tôi đã được rất nhiều nhà tuyển dụng liên hệ trực tiếp và có ý mời về thử việc và làm việc tại công ty. Tuy nhiên, hiện đang học năm cuối và phải hoàn thiện nốt chương trình học, sau đó mới tính đến đi làm.