Giảm tổn thương vì dịch bệnh đối với giáo dục

Hôm qua, Bộ GD-ĐT tổ chức hội nghị trực tuyến tổng kết năm học 2020-2021 và triển khai nhiệm vụ năm học mới với giáo dục tiểu học.

Sau năm đầu tiên thực hiện đổi mới chương trình, sử dụng sách giáo khoa (SGK) mới với lớp 1, Bộ GD-ĐT đánh giá: năm học đầu tiên ngành giáo dục thực hiện chương trình giáo dục phổ thông mới trong dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp. Đối với giáo viên (GV) lớp 1, các địa phương đã tập huấn trực tuyến. Tuy nhiên, cách làm mới này khiến một số GV lúng túng khi triển khai thực hiện.

Hội nghị trực tuyến tổng kết năm học 2020-2021 và triển khai nhiệm vụ năm học mới với giáo dục tiểu học Thế Đại

Bộ GD-ĐT cũng thẳng thắn nhìn nhận: đông đảo nhân dân và dư luận xã hội có ý kiến về chương trình, SGK môn tiếng Việt lớp 1 theo chương trình mới còn nặng so với chương trình cũ; có sự băn khoăn, bức xúc về sự độc quyền, có hiện tượng lợi ích nhóm trong việc in ấn, phát hành SGK và giá SGK lớp 1 mới cao hơn lớp 1 cũ; phản ánh gay gắt về việc SGK môn tiếng Việt lớp 1 của NXB Đại học Sư phạm TP.HCM (bộ SGK Cánh Diều) có một số ngữ liệu đưa vào sách chưa phù hợp...

Bộ GD-ĐT cũng khẳng định các nội dung này cần được nghiên cứu nghiêm túc và có những giải pháp điều chỉnh, bổ sung phù hợp trong thời gian tới.

Dù chỉ ra nhiều thách thức sau năm học đầu tiên triển khai chương trình mới, nhưng đại diện Bộ GD-ĐT cho rằng: “Tất cả các trường tiểu học đã hoàn thành chương trình theo đúng kế hoạch, chất lượng học sinh (HS) lớp 1 bảo đảm theo chuẩn đầu ra, yêu cầu cần đạt của chương trình, có một số mặt nổi trội hơn so với chương trình hiện hành”. Cụ thể, theo Bộ GD-ĐT HS lớp 1 năm nay mạnh dạn, tự tin hơn, biết nêu quan điểm cá nhân và cơ bản là đọc thông, viết thạo ngay trong học kỳ 1, sau đó được củng cố tăng cường bền vững ở học kỳ 2.

Với bậc trung học, năm học này, cấp THCS sẽ lần đầu tiên thực hiện chương trình mới đối với lớp 6. Do đó, nhiệm vụ quan trọng được đề ra là triển khai hiệu quả chương trình này và chuẩn bị các điều kiện để thực hiện tiếp đối với lớp 7, lớp 10 cho năm học tiếp theo.

Học sinh lớp 5 năm nay vào năm học mới sẽ bắt đầu chương trình giáo dục mới NGỌC THẮNG

Theo báo cáo của Bộ, 63 tỉnh, thành đều chọn xong SGK, tuy nhiên một số địa phương chọn sách chậm so với quy định, không thông báo công khai trên các phương tiện thông tin đại chúng. Việc đăng ký mua SGK diễn ra chậm còn làm ảnh hưởng đến việc in ấn, phát hành sách của các nhà xuất bản, sách đến HS cũng bị muộn hơn.

Chuẩn bị triển khai chương trình với lớp 6, đến cuối năm học 2020 - 2021 đã có hơn 579.000 lượt GV được bồi dưỡng các module về hướng dẫn thực hiện chương trình mới; phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá theo hướng phát triển phẩm chất năng lực HS.

Tuy nhiên, việc đổi mới trong thời gian tới cũng đang gặp phải những thách thức, như: chất lượng giáo dục còn chưa đồng đều giữa các vùng, miền; còn tình trạng thừa, thiếu GV cục bộ tại một số vùng khó khăn, vùng sâu, vùng xa, vùng có nhiều khu công nghiệp, đặc biệt ở các môn học đặc thù như: mỹ thuật, âm nhạc, tin học, công nghệ, trải nghiệm, hướng nghiệp...

Năm học 2021 - 2022 được xác định vẫn sẽ diễn ra trong dịch Covid-19. Do đó, nhiệm vụ đầu tiên mà giáo dục trung học đề ra là phòng, chống dịch Covid-19, bảo đảm trường học an toàn và nâng cao chất lượng giáo dục. Việc xây dựng và thực hiện kế hoạch năm học phải linh hoạt với các tình huống của thiên tai, dịch bệnh.

Tại hội nghị, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng: “Không như các lĩnh vực khác, một khi nền giáo dục bị tổn thương, thời gian để phục hồi sẽ rất dài. Vì thế, phải cố gắng hết sức để giảm những tổn thương đối với giáo dục”, đồng thời ông Sơn nhấn mạnh cần ưu tiên mọi biện pháp để toàn ngành chuyển trạng thái, thích ứng và giảm thiểu các tổn thương, các tác động tiêu cực.

Chuyển sang trạng thái bình thường mới, theo ông Sơn, là tùy vào từng nơi, bối cảnh, để hạn chế thấp nhất những tổn thương, ảnh hưởng; chuyển đổi và thích ứng với tình hình mới trong chỉ đạo, điều hành, kế hoạch, mục tiêu, phương pháp, cách thức.

Trong dịch bệnh, ông Nguyễn Kim Sơn cho rằng đối tượng bị ảnh hưởng nhiều nhất là bậc tiểu học, do hạn chế về sức khỏe, sử dụng thiết bị công nghệ, khả năng tương tác học tập trực tuyến… Bậc học này còn có số lượng trường, điểm trường lớn, phân tán, cơ sở vật chất khó khăn. Ngoài ra, biến động của các gia đình do dịch bệnh, kinh tế khó khăn, dẫn tới nguy cơ trẻ em không đến trường, bỏ học… cũng sẽ là thách thức cho bậc tiểu học trong năm học mới.

Dạy những gì cốt lõi trong “thời gian vàng” được đến trường Về kế hoạch năm học, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn lưu ý các địa phương triển khai kế hoạch sao cho linh hoạt, hiệu quả và phù hợp với tình hình thực tiễn. Trong đó, tận dụng tối đa "thời gian vàng" để dạy trực tiếp. Đồng thời, linh hoạt trong quá trình thực hiện kế hoạch năm học, trong thực hiện chương trình và triển khai nội dung dựa theo chuẩn đầu ra và yêu cầu nội dung cốt lõi chương trình học. Trên cơ sở chương trình chung, Bộ trưởng yêu cầu Vụ Giáo dục tiểu học sớm ban hành hướng dẫn những nội dung căn bản cho bậc tiểu học, ưu tiên giảng dạy những nội dung cốt lõi theo hình thức trực tiếp nếu có thể. Đồng thời, cân nhắc về kiểm tra, đánh giá sao cho phù hợp.