Giám sát nguồn lực chống Covid-19: Bất cập xét nghiệm 4,1 triệu người phát hiện 21 ca

Sáng 29.5, tiếp tục kỳ họp 5 Quốc hội XV, Quốc hội tiến hành giám sát tối cao chuyên đề huy động, quản lý, sử dụng nguồn lực phòng, chống dịch Covid-19; thực hiện chính sách pháp luật về y tế cơ sở, y tế cộng đồng.

Huy động 230.000 tỉ đồng chống dịch

Báo cáo của đoàn giám sát cho hay, tổng nguồn lực trực tiếp phục vụ công tác phòng, chống dịch và thực hiện chính sách an sinh xã hội huy động trong giai đoạn 2020 - 2022 khoảng 230.000 tỉ đồng.

GIA HÂN

Cụ thể, năm 2020 là 25.000 tỉ đồng, năm 2021 là 120.600 tỉ đồng, năm 2022 là 84.400 tỉ đồng. Trong đó, ngân sách nhà nước là 186.400 tỉ đồng; huy động các nguồn khác là 43.600 tỉ đồng.

Đối với kinh phí mua và sử dụng vắc xin Covid-19, báo cáo cho hay, tới 31.12.2022, kinh phí đã sử dụng để mua vắc xin phòng Covid-19 là 15.134,76 tỉ đồng/102.383.206 liều. Trong đó, ngân sách nhà nước là 7.467,18 tỉ đồng, Quỹ Vắc xin phòng Covid-19 là 7.667,58 tỉ đồng.

Số kinh phí còn lại chưa sử dụng là 262,5 tỉ đồng, trong đó ngân sách nhà nước là 137,3 tỉ đồng, Quỹ Vắc xin phòng Covid-19 là 125,2 tỉ đồng. Bộ Y tế đã thực hiện nộp trả ngân sách nhà nước và hoàn trả Quỹ Vắc xin theo quy định.

Kinh phí hỗ trợ sản xuất, thử nghiệm vắc xin phòng Covid-19 là 4,6 tỉ đồng/8,8 tỉ đồng từ Quỹ Vắc xin phòng Covid-19. Số này cấp cho Viện Vắc xin - Sinh phẩm y tế để hỗ trợ nghiên cứu, thử nghiệm vắc xin COVIVAC.

Đến 31.12.2022 mới tiến hành thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 1 và 2; số kinh phí còn lại, chưa sử dụng 4,2 tỉ đồng đã hoàn trả.

Về kinh phí mua sắm kit xét nghiệm là 2.593 tỉ đồng, thu phí dịch vụ xét nghiệm là 534,7 tỉ đồng.

Kinh phí mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế, thuốc, sinh phẩm (trừ kit xét nghiệm) là 5.291 tỉ đồng. Kinh phí khám, cấp cứu, điều trị bệnh nhân Covid-19 là 719,871 tỉ đồng.

Đã có những sai phạm nghiêm trọng

Trong khái quát chung, báo cáo đánh giá, việc quản lý, sử dụng, thanh toán, quyết toán kinh phí phòng, chống dịch từ ngân sách nhà nước trong và sau giai đoạn cao điểm phòng, chống dịch phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc nhưng chưa được giải quyết kịp thời, dứt điểm.

Sau khi kiểm soát được dịch, chưa làm tốt việc giải thể, bàn giao, quản lý tài sản, thanh toán, quyết toán liên quan đến các bệnh viện dã chiến, trạm y tế lưu động, cơ sở thu dung, điều trị Covid-19.

Cũng theo báo cáo, đã có những sai phạm nghiêm trọng trong huy động, sử dụng các nguồn lực phòng, chống dịch Covid-19.

ĐẬU TIẾN ĐẠT

Đặc biệt trong công tác nghiên cứu, nghiệm thu, chuyển giao, cấp phép lưu hành, hiệp thương giá, tổ chức sản xuất, mua bán kit xét nghiệm Covid-19 liên quan đến Công ty Việt Á và việc tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước cách ly tại cơ sở dân sự, tự nguyện trả phí trong thời gian dịch Covid-19. Nhiều cán bộ ở T.Ư và địa phương bị xử lý hình sự.

Liên quan tới vắc xin, đoàn giám sát đánh giá việc tiếp cận vắc xin trong giai đoạn đầu chậm. Cùng đó, việc nghiên cứu, sáng chế, thử nghiệm, sản xuất, nhận chuyển giao công nghệ vắc xin trong phòng, chống dịch còn chậm. Tới nay, chỉ có một vắc xin của công ty tư nhân nhận chuyển giao công nghệ từ Mỹ đang tiếp tục triển khai thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3.

Hơn 2.000 tỉ mua kit xét nghiệm Việt Á

Đoàn giám sát cũng chỉ ra nhiều hạn chế trong việc sử dụng kinh phí mua kit xét nghiệm. Cụ thể, việc yêu cầu thực hiện xét nghiệm với quy mô lớn và trong thời gian rất ngắn dẫn đến bất cập trong việc đáp ứng nguồn lực thực hiện với quy định hiện hành, gây quá tải và vượt quá năng lực xét nghiệm ở hầu hết các địa bàn tập trung đông dân cư.

Báo cáo dẫn chứng, việc yêu cầu thực hiện xét nghiệm với quy mô lớn chưa từng có và trong thời gian ngắn, yêu cầu trong 1 tuần từ 9.9.2021 - 15.9.2021 phải xét nghiệm cho toàn bộ người dân TP.Hà Nội (khoảng 8 triệu) dẫn đến bất cập trong việc đáp ứng nguồn lực thực hiện với quy định hiện hành, gây quá tải và vượt quá năng lực xét nghiệm tại thời điểm đó.

Báo cáo của Hà Nội cho biết, thành phố đã tiến hành xét nghiệm cho hơn một nửa số dân Hà Nội, khoảng 4.197.528 mẫu nhưng chỉ phát hiện ra 21 ca dương tính.

Đáng lưu ý, đoàn giám sát nêu rõ, có nhiều vi phạm trong đấu thầu, mua sắm, vay, mượn kit xét nghiệm.

Theo báo cáo của Kiểm toán Nhà nước, trong 2 năm 2020 và 2021, các đơn vị đã mua sắm sinh phẩm, hóa chất, kit xét nghiệm với các mức giá khác nhau, tùy thuộc vào chủng loại, xuất xứ, hãng sản xuất. Trong đó, một số đơn vị mua kit xét nghiệm từ Công ty Việt Á giá trị lên tới 2.161,6 tỉ đồng (trực tiếp hoặc qua đơn vị trung gian phân phối).