Để có một cây kiểng đẹp, giá trị kinh tế cao, nhiều cơ sở kinh doanh hoa kiểng, nhất là các đại gia chơi kiểng phải nhờ nghệ nhân tài giỏi đến sửa kiểng để đón xuân về hoặc tung ra thị trường hoa kiểng tết.
Nghề ăn khách
Nhiều người ví von nghề sửa kiểng là nghề sửa sắc đẹp, trang điểm cho cây, giúp cây xinh xắn hơn, tàn nhánh hài hòa và giàu ấn tượng nghệ thuật. Ông Nguyễn Quang Hưng, Phó chủ tịch Hội Sinh vật cảnh TP.Cần Thơ, khẳng định: “Nghề sửa kiểng hiện nay đã trở thành một nghề ăn khách. Nhiều nghệ nhân có bàn tay vàng luôn được các đại gia chơi kiểng săn đón như bậc thầy và được các nhà vườn tiếp rước như khách quý”.
Điều đáng mừng là trong những năm gần đây, nhiều tỉnh, thành đã tổ chức lớp dạy nghề cho những người làm nghề hoa kiểng. Khi học xong, họ được cấp giấy chứng nhận nghệ nhân. Ngoài ra, Hội Sinh vật cảnh Việt Nam cũng đã phong tặng danh hiệu nghệ nhân cấp quốc gia cho những nghệ nhân có tay nghề cao.
Nghệ nhân Ngô Quang Nhu “sửa sắc đẹp” cho cây ổi tàu trị giá 500 triệu đồng. ẢNH: THIÊN LỘC |
Ông Nguyễn Phước Lộc, Giám đốc Công ty du lịch hoa kiểng Sa Đéc, nghệ nhân cấp quốc gia, chia sẻ: “Đội ngũ hành nghề sửa kiểng hiện nay rất đông. Nhất là dịp tết, cơ sở nào cũng muốn sở hữu nhiều cây kiểng độc đáo để đủ sức cạnh tranh. Nhà nào cũng cần có vài cây kiểng đẹp để đón tết. Muốn vậy, người kinh doanh và người chơi đều phải rước thầy về sửa kiểng. Nhưng muốn tìm một “thầy kiểng” có tay nghề cao không phải dễ. Một nghệ nhân sửa kiểng nổi tiếng trước hết phải hiểu rõ đặc điểm sinh trưởng của từng chủng loại, kế đến là nắm vững kỹ thuật, cộng thêm với bàn tay tài hoa, lịch lãm mới có thể thổi hồn vào một tác phẩm”.
Bàn tay khéo léo, tư duy nghệ thuật
Nghệ nhân sửa kiểng thường chia làm 3 nhóm chính: Nhóm thứ 1 chuyên về kiểng nghệ thuật như bonsai, kiểng cổ, tiểu cảnh. Nhóm thứ 2 chuyên về sửa kiểng bông, kiểng trái và các kiểng trang trí. Nhóm thứ 3 chuyên về kiểng thú, kiểng hình.
Đặc biệt, nhóm thứ 1 đòi hỏi phải có tay nghề điêu luyện, trình độ chuyên môn vững vàng, thường là những nghệ nhân có giải thưởng cao. Trong quá trình xử lý, các nghệ nhân dựa vào dáng cây tự nhiên để cắt tỉa, uốn sửa thành các thế trực, nghiêng, bán thác đổ hoặc thác đổ. Đôi khi họ còn dựa vào triết lý phương Đông để biến tác phẩm thành thế suy phong mẩu tử, huynh đệ đồng môn hoặc song thụ, tam đa.
Với những cây kiểng to, các nghệ nhân phải bắt giàn sửa để sửa rất vất vả. ẢNH: THIÊN LỘC |
Một cây kiểng đẹp, giá trị nghệ thuật cao, tuổi cây có thể lên tới hàng trăm năm, giá trị bạc tỉ, nếu không cẩn trọng, một nhát kéo có thể làm cho cây bị phá sản. Ông Trần Hiếu, một nghệ nhân ở TP.Cần Thơ, từng đoạt nhiều giải thưởng trong và ngoài nước, cho biết cây kiểng bonsai muốn đạt tiêu chí dự thi quốc tế người chơi phải biết cắt tỉa, tạo dáng theo một quy ước khắt khe và chuẩn xác. Muốn vậy, các nghệ nhân không những có bàn tay khéo léo, có tư duy nghệ thuật mà còn phải có kỹ thuật uốn sữa, đục đẽo, quấn dây, lão hóa để biến một cây kiểng rừng, kiểng thô thành một cây kiểng có giá trị thẩm mỹ cao.
Thu nhập cao
Hiện nay, nhiều đại gia bỏ ra hàng trăm triệu để săn tìm một cây kiểng đẹp không khó, nhưng tìm được một “thầy” sửa kiểng vừa ý lại đắn đo. Bởi vì mỗi nét cắt, mỗi nhát đục tác động lên thân cây đòi hỏi phải tỉ mỉ và chính xác giống như một bác sĩ phẩu thuật. Nếu sai sót có thể làm cho cây bị hụt hẫng, mất hết giá trị thẩm mỹ.
Ông Phạm Hồng Lựu, một nghệ nhân có trên 20 năm kinh nghiệm về sửa kiểng, chia sẻ muốn trở thành một người sửa kiểng có bản lĩnh và tạo được dấu ấn độc đáo trong làng kiểng ít nhất cũng phải lăn lộn với nghề từ vài ba năm trở lên. Tuy nhiên, nghề này không chỉ dành riêng cho người lớn tuổi mà lực lượng trẻ cũng có thể trở thành nghệ nhân xuất sắc. Điều quan trọng là phải đam mê và có năng khiếu.
Nghệ nhân Nguyễn Hoàng Tuấn, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Mai Vàng, ngắm nghía, suy nghĩ kỹ trước khi sử dụng kềm, kéo, đụt kiểng. ẢNH: THIÊN LỘC |
Hoạt động sửa kiểng hiện nay rất đa dạng. Có người đến tận nhà hoặc tận vườn để sửa, có người nhận cây mang về chăm sóc, cũng có người hợp đồng sửa dài hạn. Hằng năm, kể từ đầu tháng 11 âm lịch, tại làng hoa Chợ Lách (H.Chợ Lách, Bến Tre), mỗi xã có tới hàng trăm nghệ nhân sửa kiểng với thù lao từ 400.000 - 600.000 đồng/ ngày. Cuối vụ, mỗi người bỏ túi từ 20 - 25 triệu đồng, thoải mái mua sắm tết. Đặc biệt, cây càng có giá trị thì tiền công càng cao, có thể lên đến 1 triệu đồng/ngày. Đôi khi gặp những chủ vườn hào phóng, họ có thể trả công cao gấp 2 - 3 lần so với mức bình thường và bao luôn cả chi phí ăn uống.
Xem ra, thú chơi kiểng và nghề sửa kiểng không chỉ giúp cho hàng ngàn thanh niên và người cao tuổi có thêm công ăn việc làm, thu nhập ổn định mà còn góp phần làm đẹp cho đời, nhất là mỗi dịp tết đến, xuân về.
Bình luận