Gia tăng đột biến số người đăng ký hưởng BHXH 1 lần

Tại hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Tổng liên đoàn Lao động Việt Nam khóa 12 vừa diễn ra tại Hà Nội, ông Đào Việt Ánh - Phó tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam cho biết, theo báo cáo của Bộ KH-ĐT, trong 6 tháng đầu năm 2020, tỷ lệ thất nghiệp trên cả nước là 2,26%, cao hơn so với cùng kỳ năm trước là 1,99%; tỷ lệ thất nghiệp của lao động trong độ tuổi lao động ước tính là 2,47%. Còn theo báo cáo của Bộ LĐ-TB-XH, ước tính đến hết quý 2.2020, số người thất nghiệp là khoảng 1,5 triệu người, tăng thêm khoảng 200.000 so với quý 1.

Theo ông Ánh, ngay sau khi dịch bệnh bùng phát, BHXH Việt Nam đã phối hợp các bên liên quan, trong đó các đơn vị có điều tra khảo sát được tất cả các doanh nghiệp. Theo đó, trong số 16 triệu đối tượng ngành BHXH đang phục vụ, tính đến ngày 24.6 đã có hơn 1,7 triệu người trong diện các đơn vị, doanh nghiệp trực tiếp báo giảm và chốt sổ BHXH. Trong đó, lĩnh vực về sản xuất may mặc, da giầy là 594.400 người; lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, thủy sản là 108.700 người; lĩnh vực vận tải, hàng không đường bộ, đường thủy 56.000 người; lĩnh vực nhà hàng, khách sạn, du lịch và 150.000 người; lĩnh vực văn hóa, thể thao là 69.600 người và các lĩnh vực khác là trên 700.000 người.

Ông Ánh chia sẻ: “Dưới tác động của tình hình Covid-19, tình hình sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp và tình hình lao động, việc làm bị ảnh hưởng khá nặng nề. Trong tổng số 16 triệu đối tượng tham gia BHXH, tháng đầu năm đã giảm đi 1,7 triệu người và đã có 1,1 triệu người đã được chốt sổ BHXH.

Cũng theo thống kê của BHXH Việt Nam, số người tham gia BHXH bắt buộc giảm 0,35% so với cùng kỳ năm 2019. Nếu so với cuối năm 2019, số người tham gia đã giảm 604.000 người.

Trong khi đó, số người tham gia bảo hiểm thất nghiệp khoảng 13,4 triệu người, tăng 0,51% so với cùng kỳ năm 2019, nhưng giảm khoảng 700.000 người so với năm 2019. Tương tự, số người tham gia bảo hiểm bảo hiểm y tế (BHYT) cũng giảm 517.000 người so với cuối năm 2019.

“Đối tượng tham gia BHXH, bảo hiểm thất nghiệp, BHYT 6 tháng đầu năm tăng không đáng kể so với năm 2019, nhưng giảm sâu so với cuối năm 2019, khoảng 600-700.000 người, tương đương khoảng 6%; trong đó ảnh hưởng nặng nhất và nhiều nhất là khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. Dự báo, khối này còn tiếp tục giảm trong thời gian tới”, ông Đào Việt Ánh cho hay.

Theo ông Đào Việt Ánh, thông thường mỗi năm có khoảng 600.000 -700.000 người đăng ký hưởng chế độ BHXH một lần. Tuy nhiên, chỉ riêng 6 tháng đầu năm đã có 391.000 người đăng ký hưởng chế độ với số tiền chi trả là 14.774 tỉ đồng. So với cùng kỳ năm 2019, số người đăng ký hưởng chế độ BHXH 1 lần đã tăng 5%, và tăng 18% về số tiền hưởng. Điều này cho thấy số lượng người nhận BHXH 1 lần tăng gấp đôi so với hàng năm.

Về số người hưởng trợ cấp thất nghiệp, trong 6 tháng đầu năm, số người đăng ký giải quyết chế độ hưởng mới là 430.000 người, đây cũng là mức tăng tương đối cao so với cùng kỳ so năm 2019. Trước những biến động trên, ông Đào Việt Ánh cho biết, ngành Bảo hiểm xã hội sẽ tiếp tục theo dõi biến động, để có sự tham mưu, đề xuất điều chỉnh chính sách kịp thời, đảm bảo tốt nhất quyền lợi người tham gia.

Còn theo báo cáo của Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, nhiều công nhân, lao động bị mất việc làm, lâm vào hoàn cảnh khó khăn. Lợi dụng tình hình này, một số đối tượng đã rao mua sổ BHXH của công nhân, người lao động gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi lâu dài của công nhân lao động.

Trước tình hình này, Liên đoàn Lao động các tỉnh, thành phố đã kịp thời chỉ đạo các cấp công đoàn tăng cường nắm bắt thông tin và tuyên truyền cho công nhân, người lao động không cầm cố, thế chấp, mua bán sổ BHXH; hạn chế lĩnh BHXH 1 lần để có thể nhận lương hưu khi hết tuổi lao động. Đặc biệt, Liên đoàn Lao động tỉnh, thành phố cũng chỉ đạo các cấp công đoàn phối hợp với người sử dụng lao động tổ chức chăm lo tại chỗ cho đoàn viên, công nhân viên chức lao động có hoàn cảnh khó khăn, không để trường hợp người lao động cầm cố, thế chấp và mua bán sổ BHXH.

Trước đó, BHXH Việt Nam cũng đã có cảnh báo về tình trạng thu mua sổ BHXH. Theo bà Đinh Thị Thu Hiền, Phó trưởng Ban Thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam), khi lựa chọn hưởng BHXH 1 lần, các quyền lợi của người lao động sẽ bị hạn chế hơn so với khi hưởng lương hưu. “Nếu người lao động nhận BHXH một lần, khi tiếp tục tham gia BHXH sẽ không được cộng nối thời gian đã đóng BHXH, mà chỉ tính thời gian đóng BHXH sau này. Như vậy, người lao động mất đi cơ hội được hưởng lương hưu, không có thu nhập để đảm bảo cuộc sống khi hết tuổi lao động hoặc khi đủ tuổi nghỉ hưu vẫn đủ thời gian tham gia BHXH để hưởng lương hưu thì do thời gian đóng BHXH ít nên số tiền lương hưu sẽ thấp”, bà Hiền khuyến cáo.