Cha mẹ Việt thích đăng hình con lên Facebook - Kỳ 1: Mắc gì cho thiên hạ xoi mói?

“Bạn có thể là những ông bố bà mẹ đầy tự hào về những đứa con tuyệt vời của mình. Nhưng hãy cẩn thận. Chúng tôi muốn nhắc các bạn rằng đăng hình con cái trên Facebook không phải là không nguy hiểm!”, cảnh sát Pháp cảnh báo hồi tháng trước.

Nhiều bạn bè trên Facebook hỏi tôi: “Sao không post hình con gái yêu cho mọi người ngắm với?” Tôi hay trả lời nửa đùa nửa “nổ” cho qua chuyện: “Hình ảnh con bé được bán bản quyền rồi!”. Đó là với những người không thân mấy. Còn với những người có quen biết ngoài đời, tôi nói thật: Tôi và ông xã đã nhất trí và cam kết với nhau tuyệt đối không đăng hình con lên mạng xã hội.

Ngay khi đang mang bầu, tôi và ông xã đã bàn với nhau nhiều vấn đề về cách ứng xử và nuôi dạy con về sau, trong đó có việc bảo vệ sự riêng tư và hình ảnh của con. Chúng tôi thỏa thuận với nhau là sẽ chụp hình, quay phim con thường xuyên để lưu lại những khoảnh khắc đáng nhớ và ghi dấu sự phát triển của con, và xem đó là tài sản riêng của con mà chúng tôi sẽ chuyển giao lại cho con quản lý, sử dụng khi nó đủ trưởng thành.

Hình ảnh về con bạn là niềm vui của bạn nhưng chưa chắc là thông tin hấp dẫn đối với người khác - Ảnh: Shutterstock

Hằng ngày trên các mạng xã hội, chúng tôi nhìn thấy bạn bè mình đăng tải nhiều hình ảnh của con cái họ. Thật lòng mà nói, đôi khi chúng tôi cũng thích ngó qua vì có những bé, những bức ảnh rất đẹp, rất đáng yêu. Nhưng ngược lại cũng có quá nhiều trường hợp mà chúng tôi cho rằng cha mẹ rất vô trách nhiệm khi đăng ảnh con trần truồng, gào khóc, hay có những tư thế, cử chỉ chẳng lấy gì làm đẹp mắt.

“Cũng như người lớn, đứa trẻ có những lúc vui, lúc buồn, lúc đáng yêu, lúc trông xấu xí. Rõ ràng khi đứa trẻ có đủ ý thức, chắc chắn nó sẽ không thích những hình ảnh không đẹp của nó. Mà đã bị lộ ra ngoài lại càng tồi tệ hơn. Còn với những bức ảnh đẹp, được nhiều người khen thì sao? Cha mẹ hẳn là tự hào, nhưng biết đâu con họ cũng chẳng thích công khai”, ông xã tôi lập luận. Anh còn nói thêm: “Biết đâu sau này đứa bé lớn lên trở nên nổi tiếng, thành người của công chúng. Bỗng một ngày ai đó trưng ra bức ảnh xấu xí của nó thời thơ ấu, và người ta bắt đầu đem ra bình luận, xoi mói. Có phải là làm mất hình ảnh, ảnh hưởng đến tâm lý và nghề nghiệp của nó không?”

Sự thận trọng, nghĩ xa của anh hoàn toàn thuyết phục tôi. Chả thế mà mới đây một chuyên gia luật người Pháp đã khuyến cáo phụ huynh không nên đăng tải hình ảnh con cái trên mạng xã hội, bởi về sau chính họ có thể bị con mình khởi kiện do vi phạm quyền riêng tư của chúng, chiếu theo sắc luật bảo vệ quyền riêng tư ở nước này.

Làm cha mẹ, ai cũng yêu con. Nhận những lời khen dành cho con mình, ai chả thích. Vậy nên tôi rất hiểu tâm lý thích khoe con đẹp, con tài hoa, con thông minh, con mặc đẹp... của các phụ huynh.

Tuy nhiên, suy bụng ta ra bụng người, tôi tin chắc là đằng sau những cái “like”, những lời bình khen có cánh, không ít người đang “soi” con trẻ chúng ta. Nào thì nó mặc áo quần xịn không? Da nó trắng, đen, ngăm, tái? Nào thì cái tóc, cái mắt nó giống ai? Khuôn mặt này về sau có được hưởng phúc lành không? Vân vân và vân vân.

Đó là chưa kể những người không có thiện cảm, ganh tỵ với bạn và âm thầm theo dõi bạn. Đứa con ngây thơ của bạn vô tình trở thành thứ gai mắt đối với họ.

Tôi có đứa cháu lấy chồng người Úc. Ngày sinh con, nó đăng ảnh đứa bé lên Facebook. Lập tức có ngay những lời bình đại loại: “Không giống bố gì cả!”, do đứa bé không có làn da trắng như cha nó. Tôi đồ rằng, đằng sau những lời bình kiểu vậy, không thiếu những suy nghĩ đầy ác ý: “Chả biết đứa bé có phải con thằng đó không!?” Cho đến khi cháu tôi đăng những bức hình khác cho thấy đứa bé có đôi mắt và sống mũi giống hệt cha nó, thì có ngay những bình luận: “Bây giờ mới thấy giống bố đây!”

Đứa bé có tội tình gì mà phải nhận sự xoi mói, đàm tiếu của người lớn như vậy? Cha mẹ sao phải mắc công làm thỏa mãn tính hiếu kì của người đời vậy?

Ông xã tôi từng là quản lý IT của một tập đoàn đa quốc gia nên anh hiểu rõ những mối nguy đối với dữ liệu trong các thiết bị điện tử và trên mạng internet. Vì vậy, anh luôn cảnh báo tôi về việc đặt Facebook ở chế độ công cộng và một số hình ảnh cá nhân mà tôi từng đăng từ nhiều năm trước.

Chuyện ai đó lấy hình ảnh của bạn rồi cắt ghép, đăng vào những trang web có nội dung xấu, phạm tội hình sự... là điều không hiếm, như trường hợp hình ảnh của Hoa hậu Kỳ Duyên mới đây. Chưa kể, bằng cách lần theo hình ảnh của bạn trên Facebook, kẻ xấu có thể tìm ra bạn trong đời thực để thực hiện những hành vi đen tối của họ.

Mối nguy khi đăng hình con trẻ trên mạng xã hội là có thật - Ảnh: Shutterstock

Đối với con, ông xã tôi càng cẩn thận, vì trẻ nhỏ không có khả năng tự vệ như người lớn. Lo lắng cho sự an toàn của con mình trước những kẻ xấu, đặc biệt là những kẻ mang bệnh ấu dâm, là lý do lớn nhất mà chũng tôi quyết định tuyệt đối không khoe con trên thế giới ảo.

Câu chuyện về một phụ nữ mất đứa con gái 5 tuổi, ngay sau khi cô đăng lên Facebook bức ảnh con ở trường học hồi năm 2015 là một bài học cảnh tỉnh cụ thể nhất. Kẻ bắt cóc con cô ngay tại trường và rao bán cho những kẻ ấu dâm với giá 5.000 USD chính là một người “bạn” mà cô vừa kết trên Facebook.

Truyền thông thế giới nhiều năm qua cũng đăng nhiều tin liên quan. Như chuyện một phụ nữ Anh choáng váng khi phát hiện những bức ảnh của con gái mà bà đăng trên Facebook trước đó 5 năm giờ xuất hiện trên website quảng cáo ấu dâm.

Hoặc mới đây, các chuyên gia an ninh mạng phát hiện những kẻ trong mạng lưới ấu dâm luôn “canh me” để lấy những bức ảnh mà các bà mẹ hăng hái đăng lên mạng tham gia cuộc chơi “Thử thách Tình mẹ” (Motherhood Challenge). Cuộc chơi khuyến khích phụ huynh đăng những bức ảnh đẹp của họ với con trẻ. “Bạn có thể là những ông bố bà mẹ đầy tự hào về những đứa con tuyệt vời của mình. Nhưng hãy cẩn thận. Chúng tôi muốn nhắc các bạn rằng đăng hình con cái trên Facebook không phải là không nguy hiểm!”, cảnh sát Pháp cảnh báo như thế hồi tháng trước.

Facebook mới đây cho biết sắp tới họ sẽ cài một cảnh báo tự động khi phát hiện phụ huynh sắp sửa đăng ảnh của con trẻ.

Đừng coi thường những cảnh báo như vậy!