Cuộc chiến ngầm bên trong Nhà Trắng giữa đại dịch Covid-19

“Thông tin cho rằng tôi sẽ “cách chức” Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ nhân sinh Alex Azar là tin thất thiệt”, Tổng thống Donald Trump viết trên Twitter chiều 26.4 (giờ Mỹ), đồng thời khen ông Azar làm việc rất tốt.

Động thái này diễn ra sau khi tờ The Wall Street Journal ngày 25.4 loan tin chính quyền Tổng thống Trump có kế hoạch thay thế Bộ trưởng Azar vì quá thất vọng với cách xử lý của ông đối với đại dịch Covid-19, cũng như việc Tổng thống Trump hồi tuần trước cách chức chuyên gia vắc xin Rick Bright - người đứng đầu cơ quan tìm cách điều chế vắc xin phòng Covid-19. Tờ báo dẫn lời một quan chức chính phủ Mỹ cho hay Tổng thống Trump không mấy thiện cảm với ông Azar, nhưng chưa thể “xuống tay” vì dịch bệnh đang hoành hành.

Đại diện Nhà Trắng cùng Bộ Y tế và Dịch vụ nhân sinh (HHS) phủ nhận công việc của Azar đang gặp nguy hiểm. “HHS dưới quyền Bộ trưởng Azar vẫn tiếp tục đi đầu trong việc thực hiện các mục tiêu ưu tiên của Tổng thống Trump”, theo Reuters dẫn lời phát ngôn viên Nhà Trắng Judd Deere. Phát ngôn viên Caitlin Oakley của HHS nói rằng: “Bộ trưởng Azar đang bận đối phó cuộc khủng hoảng y tế công cộng toàn cầu và không có thời gian để tâm đến mâu thuẫn nội bộ”.

Ông Alex Azar từ lâu được cho là có mối quan hệ không mấy tốt đẹp với nhiều quan chức Nhà Trắng. Bất đồng giữa ông Azar với Giám đốc Trung tâm dịch vụ chăm sóc và hỗ trợ y tế Seema Verma lên đến đỉnh điểm vào cuối năm ngoái buộc Tổng thống Trump và Phó tổng thống Mike Pence phải can thiệp. Bà Seema Verma vốn là một đồng minh của ông Pence - người được Tổng thống Trump giao đứng đầu lực lượng đặc trách của Nhà Trắng nhằm ứng phó dịch Covid-19, thay vì Bộ trưởng Azar, theo Đài CNN. Nhưng chính cách xử lý đại dịch Covid-19 và đấu đá nội bộ tại HHS đã khiến Tổng thống Trump và Nhà Trắng càng thêm thất vọng về ông Azar.

Chuyên gia vắc xin Rick Bright đã bị cách chức Giám đốc Cơ quan Nghiên cứu và phát triển y sinh tiên tiến (BARDA) - cơ quan thuộc HHS. Ông Bright đã được điều chuyển sang làm việc tại một vị trí thấp hơn ở Viện Y tế quốc gia hồi tuần trước.

Theo tờ The Wall Street Journal, Tổng thống Trump đã rất tức giận hôm 22.4 sau khi ông Bright thông qua luật sư nói rằng ông bị “đì” vì từng phản đối dùng thuốc sốt rét trị Covid-19. Tổng thống Trump hồi tháng 3 hối thúc đưa thuốc sốt rét vào điều trị Covid-19 dù có ít bằng chứng nghiên cứu về tính an toàn hay hiệu quả của loại thuốc này.

Ba quan chức trong chính quyền Mỹ cho biết các cuộc thảo luận về việc cách chức ông Bright đã được tiến hành trong nhiều tháng tại HHS, vì những mâu thuẫn nội bộ và năng lực làm việc của ông này. Theo nguồn tin trên, các cố vấn Tổng thống Trump giận dữ vì bị ông Azar “dắt mũi” khi vị bộ trưởng nói với họ rằng việc ông Bright chuyển đến Viện Y tế quốc gia là một sự thăng tiến. Trong khi đó, ông Bright hôm 25.4 nói sẽ sớm nộp đơn khiếu nại lãnh đạo HHS, cáo buộc ông Azar bưng bít thông tin với Nhà Trắng. Trong cuộc họp báo tại Nhà Trắng tối 22.4, khi được hỏi về việc ông Bright bị thuyên chuyển công tác, Tổng thống Trump cho hay: “Tôi chưa bao giờ nghe nói về ông ấy”.

Úc chỉ trích Trung Quốc “cưỡng ép kinh tế” Reuters ngày 27.4 dẫn lời Ngoại trưởng Úc Marise Payne cảnh báo về việc Trung Quốc muốn “cưỡng ép kinh tế” nhằm đáp trả việc nước này thúc đẩy điều tra về nguồn gốc SARS-CoV-2 gây bệnh Covid-19. Trước đó khi trả lời phỏng vấn trên tờ The Australian Financial Review, Đại sứ Trung Quốc tại Úc Thành Cạnh Nghiệp gọi việc Thủ tướng Úc Scott Morrison thúc đẩy một cuộc điều tra về Covid-19 là “nguy hiểm”. Ông Thành còn nói rằng việc chính phủ Úc theo đuổi một cuộc điều tra toàn cầu về đại dịch Covid-19 có thể dẫn đến việc tẩy chay của sinh viên và du khách Trung Quốc đối với Úc, cũng như nguy cơ suy giảm xuất khẩu các mặt hàng nông sản phổ biến của Úc như rượu vang và thịt bò đến Trung Quốc. Khánh An