Chuyện Em ơi Hà Nội phố...

Dù không phủ nhận thích nhất ca khúc Chiều không em mà nhạc sĩ Phú Quang phổ thơ của mình, nhưng nhà thơ Nguyễn Thụy Kha nhìn nhận, ca khúc mà với ông và với cả nhiều khán giả yêu nhạc Phú Quang được nhớ nhiều nhất là Em ơi Hà Nội phố, tiếp đó là Hà Nội ngày trở về, hay Nỗi nhớ mùa đông…

Điểm khác biệt trong âm nhạc của Phú Quang là việc ông thường phổ nhạc cho thơ. “Chính điều đó đã tạo nên cái riêng cho âm nhạc Phú Quang. Có lẽ từ những lời thơ hay mà âm nhạc của anh dễ đi vào lòng người”, nhà thơ Nguyễn Thụy Kha chia sẻ với Thanh Niên.

Em ơi Hà Nội phố là một trong số những ca khúc đã được bà Trịnh Anh Thư, vợ nhạc sĩ Phú Quang, lựa chọn để làm hồ sơ xét Giải thưởng về văn học, nghệ thuật cho chồng khi ông đang trên giường bệnh.

Có những câu chuyện xung quanh những ca khúc được đề cử này. Ca khúc Em ơi Hà Nội phố được viết dựa theo lời bài thơ Em ơi! Hà Nội phố của nhà thơ Phan Vũ. Sinh thời, nhà thơ Phan Vũ cho biết, ông viết bài thơ vào tháng 12.1972 trên một căn gác nhỏ ở phố Hàng Bún trong những ngày Mỹ ném bom Hà Nội.

Ca sĩ Phương Anh thể hiện ca khúc Em ơi Hà Nội phố trong chương trình Giai điệu tự hào năm 2016

TL

Nhà thơ lúc sinh thời nói rằng nếu kẻ thù muốn làm mất Hà Nội của ông, thì ông muốn đáp trả lại bằng những câu thơ giữ Hà Nội. Hơn 10 năm sau, năm 1986, nhạc sĩ Phú Quang cùng nhạc sĩ Trần Tiến và nhà thơ Phan Vũ gặp nhau ở TP.HCM. Biết Phú Quang là người Hà Nội, nhà thơ Phan Vũ đã đọc cho ông nghe bài thơ.

Nghe xong, nhạc sĩ đã rất xúc động và nói ông có cảm tưởng như nhà thơ đang viết cho mình và nói sẽ phổ nhạc bài thơ này, ca khúc sẽ rất hay và nổi tiếng. Em ơi Hà Nội phố đã ra đời 2 ngày sau cuộc gặp đó.

Phú Quang có nhiều đồng cảm với bài thơ cũng bởi nhạc sĩ đã phải trải qua nỗi đau mất mát không bao giờ có thể quên trong cuộc đời. Phú Quang đã nhiều lần khóc khi kể lại ký ức đau thương và ám ảnh của cuộc đời ông về trận bom tàn phá khu phố Khâm Thiên, nơi gia đình ông sinh sống, vào tháng 12.1972.

Ông đã đau đớn khi khu phố thân thuộc bị bom san phẳng, người chết ở khắp nơi. Ở đó có những người mà ông yêu thương, những người bạn, người hàng xóm… Có lẽ, ông quá thấm thía nỗi đau trong câu thơ của Phan Vũ: “Mùa đông năm ấy tiếng dương cầm trong căn nhà đổ, Tan lễ chiều sao còn vọng tiếng chuông ngân”.

Em ơi Hà Nội phố là một trong những ca khúc về Hà Nội được thu âm và thể hiện nhiều nhất, gắn liền với tên tuổi của nhiều nghệ sĩ như NSND Lê Dung, NSƯT Thanh Lam, Hồng Nhung, Mỹ Linh, Tuấn Ngọc, Bằng Kiều…

Ông từng chia sẻ, sau khi bài hát được thu âm xong, nhiều người nghĩ viết về Hà Nội là phải ca ngợi, hào hùng chứ không nhẹ nhàng như Em ơi Hà Nội phố.

"Nhưng tình yêu đích thực đâu phải lúc nào cũng cứ ồn ào. Nếu người ta không biết yêu những điều bé nhỏ thì không biết yêu điều lớn lao”, Phú Quang từng nói.

Bài hát cũng đã được trao giải thưởng sáng tác về Hà Nội, nhưng khi đó nhạc sĩ Phú Quang không muốn nhận. Nhà thơ Phan Vũ đã khuyên ông đi nhận giải cho cả hai. Một năm sau khi giải đã công bố, nhạc sĩ Phú Quang mới nhận giải thưởng này.