Châu Âu ứng phó tư tưởng cực hữu cực đoan

Đài DLF ngày 8.12 dẫn lời người đứng đầu cơ quan nội vụ bang Thuringia (Đức) Georg Maier dự báo giới chức nước này sẽ tiếp tục truy quét và bắt giữ thêm các nghi phạm trong vài ngày tới, liên quan nhóm cực hữu âm mưu lật đổ chính phủ Đức.

Cảnh sát đặc nhiệm Đức bắt giữ “thân vương” Heinrich XIII tại Frankfurt ngày 7.12

AFP

Sáng sớm 7.12, khoảng 3.000 cảnh sát bất ngờ khám xét hơn 130 ngôi nhà, văn phòng và nhà kho trên khắp nước Đức, cũng như tại Áo và Ý, và bắt giữ 25 người. Theo văn phòng công tố liên bang Đức, vẫn còn hàng chục nghi phạm khác liên quan băng nhóm âm mưu đảo chính có vũ trang.

“Thân vương” muốn làm vua

Theo các công tố viên, kế hoạch của nhóm cực hữu nói trên là đưa một người tự xưng là “hoàng tử” Heinrich XIII (71 tuổi) lên lãnh đạo quốc gia. Các nhà điều tra nghi ngờ một số thành viên trong nhóm có kế hoạch vũ trang xông vào trụ sở hạ viện (Bundestag) ở Berlin.

Nhóm cực hữu này bị ảnh hưởng bởi các thuyết âm mưu được truyền bá bởi hai phong trào Reichsbuerger và QAnon. Các thành viên của Reichsbuerger (Công dân của Đế chế) không công nhận nước Đức ngày nay là một quốc gia hợp pháp. Một vài người trong số họ tôn thờ Đế quốc Đức dưới chế độ quân chủ, trong khi một số người ủng hộ các ý tưởng của Đức Quốc xã và những người khác tin rằng nước Đức vẫn đang bị quân đội chiếm đóng.

Các công tố viên còn cho biết ông Heinrich, người sử dụng danh hiệu thân vương và xuất thân từ dòng dõi nhà Reuss, gia tộc từng cai trị các vùng phía đông nước Đức, đã liên hệ với một số đại diện người Nga. Tuy nhiên, Điện Kremlin nói Nga hoàn toàn không liên quan đến âm mưu lật đổ nhà nước Đức của nhóm này.

Làn sóng cực hữu

Theo cơ quan tình báo nội địa Đức, phong trào Reichsbuerger thu hút khoảng 21.000 người tham gia, với khoảng 5% thành viên được coi là những kẻ cực đoan cực hữu. Reuters dẫn lời giới công tố viên Đức cho hay trong số những người bị bắt còn có một cựu nghị sĩ, trong khi cơ quan chức năng còn điều tra một binh sĩ tại ngũ và một số quân nhân dự bị.

Giới phân tích cho rằng dù tư tưởng cực đoan cực hữu có lịch sử lâu đời tại châu Âu, sự liên quan của phong trào QAnon dẫn đến lo ngại tư tưởng này trỗi dậy ở châu lục. QAnon được cho là “thuyết âm mưu bao trùm” và có tính thích nghi cao đối với những bối cảnh chính trị mới, theo trang Grid. Do đó, QAnon đã cắm rễ ở châu Âu, nhất là tại Đức, khi được sự ủng hộ của những kẻ cực đoan cực hữu và theo chủ nghĩa Tân quốc xã. QAnon đang ngày càng thu hút sự chú ý, nhất là sau khi phong trào này lợi dụng việc một số người phản đối chính sách tiêm vắc xin và phong tỏa trong đại dịch Covid-19. Một báo cáo gần đây của Cảnh sát Liên minh châu Âu (Europol) ghi nhận những mối đe dọa gia tăng nhằm vào các chính trị gia và giới chức y tế.

Theo báo Irish Independent, sự ủng hộ đối với các đảng theo Chủ nghĩa hoài nghi châu Âu (Eurosceptic) cũng là xu hướng đáng lo ngại. Trong năm nay, ứng viên cực hữu Marine Le Pen giành tỷ lệ đáng kể là 41% số phiếu trong bầu cử tổng thống Pháp. Còn tại Ý, liên minh cánh hữu do đảng Anh em Italia giành thắng lợi giúp bà Giorgia Meloni trở thành thủ tướng. Tại Thụy Điển, đảng cực hữu lớn nhất nước là đảng Dân chủ Thụy Điển cũng xếp thứ 2 trong tổng tuyển cử.