Cảnh nóng trong phim Việt xưa: Số đỏ suýt bị cấm chiếu vì cảnh 'hở hang'

 

Những cảnh quay mạnh bạo trong phim Số đỏ - Ảnh: T.L

Bộ phim Số đỏ do đạo diễn Hà Văn Trọng và Lộng Chương thực hiện là một trong những bộ phim video đầu tiên. Đạo diễn Hà Văn Trọng có lần đã chia sẻ về sự ra đời đầy ngẫu nhiên của bộ phim này: Có lần, một người anh họ bảo ông xem có kịch bản nào hay thì hãy làm phim đi, còn tiền đầu tư ông ấy sẽ lo. Sau nhiều lần bàn bạc, đạo diễn Hà Văn Trọng quyết định làm bộ phim Số đỏ khi đó được nhà văn Hứa Văn Định hứa chuyển thể kịch bản từ tiểu thuyết của nhà văn Vũ Trọng Phụng. Và bộ phim đã được thực hiện với kinh phí 130 triệu đồng, ghi dấu tài năng diễn xuất của nhiều nghệ sĩ đã nổi tiếng khi ấy và các nghệ sĩ sau này thành danh như: NSND Như Quỳnh (vợ Văn Minh), NSND Trần Tiến (TYPN), cố NSND Trịnh Thịnh (thầy Min đơ), cố NSƯT Trịnh Mai (thầy Min toa), NSƯT Phạm Bằng (ông Cố Hồng)... Nhạc sĩ Trần Hiếu góp mặt với vai Victor Ban. Đặc biệt, sau hơn 20 năm, khán giả vẫn nhắc đến nghệ sĩ Quốc Trọng với cái tên Xuân tóc đỏ vì ấn tượng vai diễn của ông.

Những trò lố, những tấn bi kịch của một xã hội dở Tây dở ta được mô tả đầy trào phúng trong tiểu thuyết Số đỏ của Vũ Trọng Phụng. Những lề thói xưa bị phá vỡ, những con người xảo trá, mưu mẹo và “rửng mỡ” chạy theo công cuộc Âu hóa. Tất cả đã được đưa lên màn ảnh. Và không phải ngẫu nhiên đạo diễn đưa vào Số đỏ nhiều cảnh quay táo bạo, bởi nếu không bộ phim sẽ giảm đi tính trào phúng sâu cay. Đạo diễn Hà Văn Trọng và Lộng Chương đã khắc họa hình ảnh những con người - “sản phẩm” của một xã hội lố bịch như người đàn bà đã có chồng là cô Hoàng Hôn vẫn thích đi ngoại tình, hay một cô Tuyết xinh đẹp muốn hư hỏng “một cách có khoa học” với những cảnh quay vô cùng mạnh bạo. Đó là cảnh Hoàng Hôn nằm lả lơi trên giường, để lộ cả bầu ngực và tấm lưng trần, quấn quýt bên người tình, hay cảnh cô Tuyết nằm khỏa thân trên giường sau cuộc ân ái với Xuân tóc đỏ.

Tôi nghĩ khi ấy người ta không cấm Số đỏ vì cảnh nóng, mà có thể muốn dẹp một tác phẩm có thể gây hại cho một bộ phận người trong xã hội Nhà văn - nhà phê bình Ngô Thảo

Cơn sốt Số đỏ

Trong câu chuyện mà nghệ sĩ Nguyễn Quốc Trọng (người vào vai Xuân Tóc đỏ) từng chia sẻ, ông nhớ, khi phim ra rạp chiếu ngày nào cũng cháy vé. Khán giả đông đến nỗi lực lượng công an đứng dày đặc vì sợ vỡ rạp. Là diễn viên tham gia trong phim, ông được tiêu chuẩn 5 vé mỗi buổi chiếu mà cũng không đủ cho người thân và bạn bè. NSND Như Quỳnh (người vào vai bà Văn Minh) nhớ lại: “Hồi đó, phim ra mắt không được tổ chức hoành tráng như bây giờ, nhưng không vì thế mà không được chú ý. Đây là một trong những bộ phim được khán giả đón nhận nhiều nhất khi ấy. Ngay như trong nhà tôi, bố mẹ tôi xem một cách chăm chú vì các cụ đã sống từ thời người Pháp còn ở đây”.

Tuy nhiên, vào đúng thời điểm Số đỏ tạo nên cơn sốt, một vị lãnh đạo ở ngành điện ảnh đã bất ngờ ra lệnh cấm chiếu bộ phim vì cho rằng có nhiều cảnh hở hang, phản cảm. Đã có nhiều ý kiến phản ứng. Đạo diễn Hà Văn Trọng kể lại rằng, khi biết việc này, Tổng bí thư Nguyễn Văn Linh đã yêu cầu được xem bộ phim. Đích thân đạo diễn đã được mời tới chiếu phim cho ông xem. Lúc xem xong, Tổng bí thư không những khen phim tốt mà còn tặng đạo diễn một cây thuốc lá Bông sen và một gói bánh. Bộ phim đã thoát khỏi lệnh cấm sau đó.

“Tôi nghĩ khi ấy người ta không cấm Số đỏ vì cảnh nóng, mà có thể muốn dẹp một tác phẩm có thể gây hại cho một bộ phận người trong xã hội”, nhà văn - nhà phê bình Ngô Thảo bày tỏ. Ông nhận định: “Trước đó, ngay tác phẩm văn học loại đó cũng khó được lưu hành. Cảnh nóng có khi chỉ là một lý do dễ được nói ra thôi. Số đỏ là một tiểu thuyết hoạt kê, mà sức sống vượt qua thời gian, không gian, nhưng một thời gian dài chúng ta (dư luận chính thống) đã nhìn nó như một tác phẩm độc hại. Hiện thực đời sống đã chứng tỏ một điều ngược lại; những chàng Xuân tóc đỏ, những mụ Phó Đoan không hề bị thời gian làm cho già nua, trái lại vẫn nhởn nhơ, trơ tráo tồn tại”.

Đến bây giờ, nhiều tác phẩm của Vũ Trọng Phụng, trong đó có Số đỏ vẫn còn nguyên giá trị thời đại. Và bộ phim Số đỏ vẫn được nhắc đến như một tác phẩm điện ảnh để đời.