Người lao động ở Đồng Tháp đi lao động ở nước ngoài không mất phí
Thảo luận tại tổ về dự án luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng (sửa đổi) sáng 10.6, các đại biểu (ĐB) quan tâm thảo luận việc dự thảo bổ sung thêm đối tượng điều chỉnh là các đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND tỉnh, thành phố, có thẩm quyền đưa người lao động ra nước ngoài làm việc.
Mô hình này nhằm giải quyết việc người lao động bị doanh nghiệp lừa đảo, phải "đút lót", qua cò mồi mới được đi lao động.
ĐB Bùi Sỹ Lợi, Phó chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội, cũng là cơ quan chủ trì thẩm tra dự án luật, cho biết quy định trên được đưa ra bắt đầu từ mô hình của tỉnh Đồng Tháp.
Thời gian qua, tỉnh này đã ký được nhiều hợp đồng với Nhật Bản và Hàn Quốc, đưa được rất nhiều lao động địa phương sang làm việc, mà người lao động không phải mất bất cứ khoản phí nào để đi. Việc quản lý người lao động ở nước sở tại qua mô hình này cũng rất tốt, thể hiện ở việc không có trường hợp người lao động vi phạm, sau thời gian làm việc không trốn ở lại.
Những kết quả này khác hẳn tình trạng vi phạm hợp đồng của người lao động, nạn lừa đảo người lao động mà nhiều doanh nghiệp xuất khẩu lao động gây ra, tạo tiếng xấu cho Việt Nam ở nước ngoài.
Theo ông Lợi, gần đây nhất, Hàn Quốc đã công bố danh sách 3 huyện ở Thanh Hóa mà nước này không tiếp nhận lao động nữa, vì tình trạng lợi dụng chính sách, đi lao động “chui”, rồi trốn ở lại sau khi hết hạn hợp đồng…
Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh - Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết thêm, mô hình đơn vị sự nghiệp thuộc UBND tỉnh, thành phố đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài đã được thí điểm tại 4 địa phương (trong đó có Đồng Tháp, Ninh Thuận…) đều cho thấy hiệu quả. Bản chất của việc này là thỏa thuận lao động được ký kết giữa địa phương với quốc gia khác.
Bộ cũng đã tiến hành tổng kết 2 năm việc thí điểm mô hình, kết quả đánh giá tích cực nên mới quyết định đưa vào luật trong lần sửa đổi này.
Việc đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài hiện tại thực hiện thông qua doanh nghiệp. UBND tỉnh hoạt động trên cơ sở cơ quan tham mưu, chứ không thể thông qua doanh nghiệp như vậy, không đảm bảo khách quan, minh bạch.
Vậy nên, khi để cơ quan tham mưu của chính quyền cấp tỉnh có thể thực hiện việc này, thì luật phải “khuôn” điều kiện cơ quan này là một đơn vị sự nghiệp, không phải doanh nghiệp, hoạt động không vì lợi nhuận và cũng không được cấp phép làm dịch vụ xuất khẩu lao động.
Như ở Đồng Tháp, cơ quan này là trung tâm dịch vụ việc làm, về bản chất, đây là một đơn vị trực thuộc cơ quan nhà nước. Theo đó, đứng ra ký kết thỏa thuận lao động là UBND, đóng vai trò pháp nhân nhà nước, không phải doanh nghiệp.
Tỉnh Đồng Tháp đã đưa được nhiều nghìn lao động sang Nhật Bản và Hàn Quốc làm việc suốt thời gian qua mà không xảy ra sự cố, vướng mắc.
"Đi làm thuê để trở về làm chủ"
Chia sẻ kinh nghiệm của địa phương, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Minh Hoan khẳng định, việc đưa lao động đi làm việc ở nước ngoài của tỉnh này không chỉ hướng tới mục đích “xóa đói giảm nghèo”, để mong mỗi người lao động đi kiếm được 30 triệu đồng/tháng gửi về quê, mà đưa người đi với tư duy “đi làm thuê để trở về làm chủ”.
Bí thư Tỉnh ủy Đồng Tháp Lê Minh Hoan chia sẻ thành công của tỉnh Ảnh P.T |
Theo đó, UBND tỉnh giao trung tâm xúc tiến việc làm thực hiện căn cơ cả 3 giai đoạn: trước khi đi, trong khi làm việc ở nước ngoài và khi trở về.
Đến nay, đã có khoảng 6.000 lao động xuất khẩu đi theo diện này. Tỉnh đang xúc tiến với nhóm đối tượng là bộ đội xuất ngũ, nhiều nhóm đã được giới thiệu, đưa sang Nhật để làm trong hãng ô tô Toyota, đối tác rất đón nhận.
Đồng Tháp cũng chủ trương đưa người dân ra nước ngoài làm việc tại các trang trại, hợp tác xã theo kiểu thời vụ ngắn, 2 - 3 tháng, khi nông nhàn, để người nông dân để tìm hiểu kỹ thuật sản xuất nông nghiệp công nghệ cao của các nước bạn. Nhiều người sau khi về nước đã làm nhà lưới, hệ thống tưới tự động… sản xuất hiệu quả hơn.
Mô hình này cũng giúp kết nối chặt chẽ hơn với người lao động dù họ đang ở nước ngoài. Có những vụ, nửa đêm công dân gọi Zalo cho cán bộ UBND báo bị quấy rối tình dục, chính quyền lập tức liên hệ với nghiệp đoàn phía nước bạn, cử được luật sư xuống hỗ trợ ngay. Việc thẩm định nghiệp đoàn của hai bên, UBND tỉnh cũng giám sát chặt chẽ.
Cũng chia sẻ từ góc nhìn của Đồng Tháp, ĐB Phạm Văn Hòa cho biết, mô hình trung tâm xúc tiến của tỉnh không chỉ tuyển lao động đi nước ngoài, mà còn tuyển lao động cho các doanh nghiệp trong nước. “Cũng có một số doanh nghiệp lôm côm, tào lao, nói đưa lao động đi, nhưng thực tế là cò. Người lao động phải hối lộ để được đi lao động ở nước ngoài. Đồng Tháp không có chuyện đó, thậm chí còn cho các em mượn tiền để đi, chứ không có chuyện lo lót cán bộ để đi nước ngoài”, ông Hòa nói thêm.
Tuy nhiên, ĐB Phạm Văn Hòa đề nghị xem xét lại việc thành lập đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND tỉnh, bởi trong bối cảnh cả nước đang sắp xếp lại đơn vị sự nghiệp hiện nay, luật này lại cho thành lập thêm thì nên tính toán.
ĐB Nguyễn Hữu Quang (Thanh Hóa) thì chia sẻ với ý kiến của ĐB Bùi Sỹ Lợi về việc không quy định 5 năm cấp phép lại 1 lần, mà sẽ cấp phép vĩnh viễn và chỉ thu giấy phép khi vi phạm.
"Người ta đang làm tốt, nhưng đến kỳ lại phải này - kia mới được cấp phép lại”, ông Nguyễn Hữu Quang bày tỏ.
Bình luận