Bác sĩ Việt Nam thực hiện mổ tim ít xâm lấn tại hội nghị quốc tế

Hội nghị Phẫu thuật Lồng ngực và Tim mạch châu Á (ATCSA) lần thứ 31 đã chính thức diễn ra tại TP.HCM vào chiều 16.11. Đây là lần thứ 2 Việt Nam đăng cai tổ chức diễn đàn y tế uy tín này, thu hút hơn 500 Giáo sư, nhà nghiên cứu, bác sĩ Việt Nam, Mỹ, Đức, Pháp, Bỉ, Ba Lan, Canada, Úc, Ấn Độ, Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Thái Lan, Indonesia, Singapore, Malaysia, Philippines... tham dự.

Ảnh: Trinh Trần

Điểm nhấn đặc biệt của hội nghị năm nay là Hội thảo khoa học "Phẫu thuật van hai lá xâm lấn tối thiểu" với phiên trình diễn kỹ thuật mổ tim nội soi, ít xâm lấn tại Bệnh viện Tâm Anh TP.HCM. Hội thảo có sự tham dự của hai chuyên gia Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực hàng đầu thế giới và Việt Nam: Giáo sư Tirone E. David (Đại học Toronto, Canada), Giáo sư Tom C. Nguyen (Đại học California San Francisco, Mỹ), Giáo sư Lê Ngọc Thành (Chủ tịch Hội Phẫu thuật Tim mạch và Lồng ngực Việt Nam), Phó giáo sư Đỗ Kim Quế (Trưởng ban tổ chức ATCSA 2023), Bác sĩ Nguyễn Minh Trí Viên…

Ảnh: Trinh Trần

Anh H. được chẩn đoán sa van 2 lá dẫn đến hở van từ hai năm trước. Mức độ hở van nhẹ, chưa biến chứng nên anh được chỉ định theo dõi và điều trị nội khoa. Gần đây anh thấy khó thở, hụt hơi, mệt khi leo cầu thang. Thăm khám tại Bệnh viện Tâm Anh TP.HCM phát hiện van 2 lá hở nặng, biến chứng giãn buồng tim và suy tim độ 2.

"Bệnh nhân cần phẫu thuật sửa chữa lá van, ngăn suy tim tiến triển kèm theo các biến chứng rối loạn nhịp tim, viêm nội tâm mạc… đe dọa tính mạng", TS-BS Nguyễn Anh Dũng, Trưởng khoa Phẫu thuật Tim mạch - Lồng ngực, Trung tâm Tim mạch cho biết.

Ảnh: Trinh Trần

Thay vì mổ theo phương pháp truyền thống bằng cách mở đường giữa ngực, cưa xương ức một đoạn dài khoảng 20cm, các bác sĩ tiến hành phẫu thuật nội soi, ít xâm lấn sửa van tim cho bệnh nhân. Kỹ thuật này chỉ mở 3-4 lỗ nhỏ trên thành ngực và một đường mổ ngắn khoảng 4-5cm dưới ngực phải, tránh đường mổ lớn giữa ngực, không cần cưa xương ức nên hạn chế nguy cơ biến dạng lồng ngực, sẹo lớn, nhiễm trùng, mất nhiều máu, viêm nội tâm mạc, rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim… trong và sau mổ.

Kết hợp hệ thống camera nội soi có khả năng phóng to cực đại cho hình ảnh rõ nét về cấu trúc buồng tim, các van tim, mạch máu lớn… Nhờ đó, các bác sĩ dễ dàng tiếp cận, phân tích tổn thương trên van, và đưa ra hướng xử trí chính xác, trong thời gian ngắn nhất.

Theo bác sĩ Dũng, để thực hiện kỹ thuật này, hệ thống tuần hoàn ngoài cơ thể (Cardiopulmonary Bypass - CPB) được thiết lập qua đường ngoại biên (động mạch và tĩnh mạch đùi) với đường mổ nhỏ từ 3-4cm mang tính thẩm mỹ cao, giảm biến chứng thay vì thực hiện trên động mạch chủ ở ngực với đường mổ lớn trước ngực.

Đặc biệt, kỹ thuật gây mê vô cảm kết hợp gây tê mặt phẳng cơ dựng sống (ESP) được áp dụng thường quy trong phẫu thuật tim tại Bệnh viện Tâm Anh giúp giảm đau hiệu quả, hạn chế dùng morphin sau mổ.

Ảnh: Trinh Trần

Anh H. ít đau, ít mất máu, cai máy thở sớm, có thể vận động bình thường, tập phục hồi chức năng 2 ngày sau mổ và dự kiến xuất viện sau 4-5 ngày, giảm 50% thời gian nằm viện so với phương pháp mổ mở đường giữa ngực (10 - 14 ngày). Đặc biệt, đường mổ ngắn dưới ngực đảm bảo tính thẩm mỹ. Quá trình hồi phục cũng được rút ngắn còn khoảng 4 - 8 tuần so với 10 - 12 tuần như phương pháp mổ mở truyền thống.

"Phẫu thuật ít xâm lấn không đơn giản như phẫu thuật thông thường, nhưng nếu được thực hiện bởi các chuyên gia giải phẫu như trong ca mổ vừa rồi thì đó là một lựa chọn thay thế rất tốt cho bệnh nhân. Ca phẫu thuật diễn ra hoàn hảo, phẫu thuật viên thao tác thành thục và kết quả cuối cùng rất tuyệt vời", Giáo sư Tirone David nhận xét.

Bên cạnh phẫu thuật tim robot, phương pháp mổ tim ít xâm lấn với nội soi hỗ trợ là kỹ thuật tiên tiến, được áp dụng thường quy ở các trung tâm tim mạch lớn trên thế giới. Việt Nam bắt đầu triển khai kỹ thuật này khoảng 10 năm trở lại đây cho các trường hợp tổn thương không quá phức tạp. Tại Bệnh viện Tâm Anh, các bệnh lý van hai lá, thông liên nhĩ, thông liên thất, kênh nhĩ thất, bệnh mạch vành, u nhầy tim, van động mạch chủ,... đã được điều trị bằng phẫu thuật ít xâm lấn (MICS) và nội soi.

Giáo sư Lê Ngọc Thành cho biết, hiện cả nước có 37 đơn vị phẫu thuật tim. Tuy nhiên chỉ có 16 cơ sở có thể mổ nội soi ít xâm lấn và một nửa trong số này tiến hành thường quy, do cần lộ trình đào tạo ê kíp phẫu thuật viên, gây mê, hồi sức cũng như đầu tư hệ thống trang thiết bị chuyên biệt.

Ảnh: Trinh Trần

Hội nghị Phẫu thuật Lồng ngực và Tim mạch châu Á (ATCSA 2023) diễn ra từ ngày 15-18.11, được kết hợp với Hội nghị Khoa học lần thứ 9 - Hội Phẫu thuật Tim mạch và Lồng ngực Việt Nam (ATCSVN) và Hội thảo Hội Phẫu thuật Tim mạch và Lồng ngực Ít xâm lấn Quốc tế (ISMICS). Đây là diễn đàn y tế uy tín trong khu vực châu Á và thế giới; là nơi các bác sĩ, phẫu thuật viên, gây mê hồi sức, điều dưỡng Việt Nam được trao đổi trực tiếp, học hỏi kinh nghiệm từ các chuyên gia hàng đầu thế giới, cập nhật kỹ thuật tiên tiến để ứng dụng vào chẩn đoán, điều trị cho người bệnh.