"Nút thắt" nguồn cung
Ngày 19.5, Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị triển khai Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ (CH) nhà ở xã hội (NOXH) cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp (KCN) giai đoạn 2021 - 2030 (Đề án). Theo Bộ Xây dựng, quá trình triển khai các chính sách về NOXH đã bộc lộ một số tồn tại trong việc quy hoạch bố trí quỹ đất phát triển NOXH; cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển NOXH, nhà ở công nhân (NOCN)… Bộ Xây dựng đã trình và Thủ tướng ban hành Đề án xác định phát triển NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân KCN là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển KT-XH của đất nước. Mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, tổng số CH các địa phương hoàn thành khoảng 1 triệu CH.
Nguồn cung nhà ở xã hội khan hiếm nên gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỉ đồng chưa phát sinh dư nợ
Lê Quân
Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành khoảng 428.000 CH; giai đoạn 2025 - 2030 hoàn thành khoảng 634.200 CH. Đồng thời, giao chỉ tiêu hoàn thành NOXH cụ thể cho các địa phương trong từng giai đoạn (2022 - 2025 và 2025 - 2030). Để triển khai thành công Đề án, cần nhận diện các khó khăn vướng mắc để tìm ra giải pháp, "bắt đúng bệnh mới tìm được thuốc chữa trị".
Tại hội nghị, ông Nguyễn Xuân Bắc, Phó vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế Ngân hàng Nhà nước, cho biết Chính phủ đã thông qua gói tín dụng 120.000 tỉ đồng, cho vay ưu đãi đối với chủ đầu tư và người mua NOXH, NOCN nhưng sau 2 tháng triển khai đến nay chưa thể giải ngân. Đến nay, Ngân hàng Nhà nước chưa nhận được danh mục các dự án theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng nên chưa phát sinh dư nợ thuộc chương trình cho vay 120.000 tỉ đồng.
Theo ông Bắc, quy định về điều kiện được mua NOXH hiện nay cũng đang gặp nhiều ý kiến phản ánh như: điều kiện về cư trú và điều kiện về thu nhập thuộc diện không phải đóng thuế thu nhập cá nhân không còn phù hợp trong bối cảnh giá nhà ngày một tăng cao. Những khó khăn, vướng mắc này cũng sẽ là những nguyên nhân chính, ảnh hưởng tới khả năng hấp thụ chương trình tín dụng 120.000 tỉ đồng.
Để gói 120.000 tỉ đi vào đời sống, đại diện Ngân hàng Nhà nước đề nghị các bộ, ngành rà soát, sửa đổi văn bản pháp luật liên quan để tháo gỡ vướng mắc về mặt pháp lý, trình tự, thủ tục trong đầu tư, xây dựng NOXH, NOCN, tăng nguồn cung phân khúc bất động sản này cho thị trường, đáp ứng nhu cầu thực của người dân. UBND các tỉnh thành cần quan tâm, bố trí quỹ đất để phát triển NOXH; sớm công bố danh mục dự án để đối tượng thụ hưởng có điều kiện tiếp cận vốn vay tại ngân hàng thương mại; đẩy mạnh công tác tuyên truyền tới chủ đầu tư các dự án (DA) NOXH, NOCN cũng như người dân trên địa bàn về chương trình cho vay 120.000 tỉ đồng.
Trong khi đó, Bộ TN-MT chỉ ra nguyên nhân thiếu NOXH là do dành 20% quỹ đất tại các khu đô thị mới, DA nhà ở thương mại chưa thực hiện triệt để hoặc chưa đúng mục đích sử dụng. Tình trạng thiếu quỹ đất để đầu tư xây dựng NOXH tại các vị trí thuận lợi ở các đô thị lớn, KCN vẫn phổ biến. Nhiều UBND tỉnh vẫn chưa thực sự quan tâm đến quỹ đất phát triển NOXH nên cần gắn trách nhiệm lãnh đạo vào vấn đề này. Hiện dự thảo luật Đất đai sửa đổi đã quy định DA NOXH thuộc trường hợp nhà nước thu hồi đất để phát triển, vì lợi ích quốc gia, được miễn giảm tiền sử dụng đất. Trường hợp được miễn tiền sử dụng đất thì không phải thực hiện thủ tục đấu giá, tính tiền sử dụng đất... nên sẽ thuận lợi hơn nhiều.
Nguồn cung NOXH ở Hà Nội khan hiếm nên dự án NOXH có tên NHS Trung Văn ở Q.Nam Từ Liêm có hàng nghìn hồ sơ đăng ký mua, phải xếp hàng
Lê Quân
Địa phương than khó trăm bề
Tại hội nghị, ông Trần Hoàng Quân, Giám đốc Sở Xây dựng TP.HCM, cho biết phát triển NOXH trên địa bàn TP còn nhiều vướng mắc như thủ tục đầu tư còn phức tạp; thủ tục phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, giao đất, tính tiền sử dụng đất. Bên cạnh đó, ngoài thực hiện thủ tục miễn tiền sử dụng đất, ký quỹ như nhà ở thương mại, các DA NOXH phải thực hiện thêm các thủ tục như thẩm định giá bán, xác nhận đối tượng mua, thuê mua, kiểm toán chi phí để xác định lợi nhuận định mức... Tại các DA nhà ở thương mại, khu đô thị có dành 20% quỹ đất xây dựng NOXH thì chưa có quy định hướng dẫn về xác định chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng, chi phí đầu tư xây dựng hạ tầng và việc phân bổ các chi phí này vào quỹ đất xây dựng NOXH…
Bình Định sắp có căn hộ giá chỉ từ 500 triệu đồng
Sáng 19.5, UBND tỉnh Bình Định tổ chức lễ khởi công dự án nhà ở thuộc quy hoạch khu thiết chế Công đoàn. Dự lễ khởi công có bà Trương Thị Mai, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng ban Tổ chức T.Ư, cùng các lãnh đạo T.Ư và tỉnh Bình Định.
Dự án nhà ở thuộc khu thiết chế Công đoàn tỉnh Bình Định là dự án duy nhất do Tổng liên đoàn Lao động VN phát triển tại Bình Định, Công ty CP đầu tư xây dựng và cơ điện IEC làm chủ đầu tư; được xây dựng tại Khu đô thị Long Vân, P.Trần Quang Diệu (TP.Quy Nhơn) với tổng diện tích 37.617 m², có tổng mức đầu tư hơn 1.100 tỉ đồng. Mục tiêu dự án là xây dựng khu nhà ở dành riêng cho công nhân, đoàn viên công đoàn, người lao động đang làm việc trong các khu công nghiệp. Dự án được hình thành theo đề án "Đầu tư xây dựng các thiết chế của công đoàn tại các khu công nghiệp, khu chế xuất" đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt và Tổng liên đoàn Lao động VN chủ trì triển khai thực hiện.
Dự án bao gồm 4 block cao tầng với 1.500 căn hộ, diện tích các căn hộ được thiết kế linh hoạt từ 50 - 70 m², với giá bán tương ứng từ 500 - 700 triệu đồng/căn. Dự kiến, quý 4/2024 sẽ bàn giao những căn hộ đầu tiên.
Ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định, cho biết thêm: "Trong thời gian tới, tỉnh tiếp tục triển khai các DA NOXH theo kế hoạch, đặc biệt là nhà ở cho công nhân; quyết tâm đầu tư xây dựng khoảng 12.900 căn NOXH trong giai đoạn đến năm 2025, vượt sớm hơn 5 năm theo kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ giao cho tỉnh Bình Định tại Đề án đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 - 2030 đã được phê duyệt ngày 3.4.2023".
Thanh Quân
Theo ông Quân, công tác bồi thường giải phóng mặt bằng tại một số DA NOXH rất khó khăn, kéo dài, tiến độ thực hiện DA chậm, thậm chí không thực hiện được. Nguồn vốn dài hạn với lãi suất ưu đãi để hỗ trợ các chủ đầu tư vay thực hiện đầu tư DA NOXH, cho các đối tượng được hưởng chính sách NOXH vay mua nhà là chưa ổn định, chưa kịp thời, thủ tục rất phức tạp, khó đáp ứng được tiêu chí. Thủ tục điều chỉnh quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000, quy hoạch chi tiết 1/500 theo trình tự rất khó khăn và kéo dài. Nhà nước chưa có cơ chế huy động nguồn lực từ các đối tượng có nhu cầu về NOXH để hình thành nguồn vốn đầu tư xây dựng NOXH thông qua các ngân hàng, quỹ tín dụng hoặc mô hình quỹ tiết kiệm nhà ở…
Về giải pháp, ông Quân cho biết TP.HCM triển khai rà soát, lập quy hoạch kế hoạch sử dụng đất, bảo đảm đủ quỹ đất thực hiện các DA xây dựng NOXH, NOCN theo quy định của pháp luật; công khai, giới thiệu quỹ đất đầu tư NOXH cho các doanh nghiệp để nghiên cứu, đề xuất đầu tư. TP cũng ban hành quy trình giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa và một số loại đất khác (không phải đất ở) sang mục đích thực hiện dự án đầu tư xây dựng NOXH.
Ông Dương Đức Tuấn, Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội, cho biết TP.Hà Nội xác định mục tiêu đến 2025 phát triển mới khoảng hơn 1,2 triệu m2 sàn nhà ở, chuẩn bị đầu tư một số khu NOXH tập trung. Ông Tuấn phản ánh quy định bắt buộc dành quỹ đất phát triển NOXH còn nhiều bất cập. Đơn cử, những DA ở vị trí xa trung tâm TP.Hà Nội như H.Ba Vì, Ứng Hòa, Mỹ Đức… không phù hợp bố trí NOXH. Hoặc DA nhà ở thương mại quy mô trên 2 ha mà vẫn phải dành 20% quỹ đất làm NOXH là không phù hợp, manh mún. Dù vậy, muốn không bố trí vẫn phải thực hiện báo cáo Thủ tướng xem xét cho nộp tiền sử dụng đất thay vì xây nhà, dẫn tới thủ tục kéo dài không cần thiết. Hà Nội mong muốn được chủ động bố trí thay thế quỹ đất xây dựng NOXH cho các DA này tại các khu NOXH tập trung. Đồng thời, giao quyền cho TP.Hà Nội điều chỉnh quy hoạch các KCN, khu chế xuất để bổ sung quỹ đất xây dựng NOXH cho thuê.
Chưa đạt mục tiêu, ưu đãi kém hấp dẫn
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị thừa nhận thời gian qua, mục tiêu phát triển NOXH chưa đạt so với mục tiêu. Cơ chế chính sách quy định phát triển NOXH có một số nội dung chưa đáp ứng, chưa theo kịp thực tiễn, bổ sung kịp thời. Trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, quản lý mua bán, chính sách mua bán được thực hiện qua nhiều bước nhiều khâu, thực hiện kéo dài. Chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư chưa đủ hấp dẫn, ngân sách nhà nước còn gặp khó khăn trong bố trí nguồn cho vay ưu đãi, địa phương cần quan tâm hơn. Bộ đang xây dựng nghị quyết về NOXH để trình Chính phủ, trình Ban Bí thư ban hành nhằm tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp, công nhân.
Địa phương cần quan tâm hơn đến NOXH
Ngọc Thắng
Địa phương cần có cơ chế, giải pháp cụ thể, rút ngắn thủ tục hành chính về lập, phê duyệt dự án, giao đất, cho thuê đất, giải phóng mặt bằng, thủ tục đầu tư xây dựng... Cân đối bố trí ngân sách địa phương để khuyến khích, ưu đãi thêm để hỗ trợ, khuyến khích, thu hút doanh nghiệp triển khai đầu tư xây dựng NOXH. Bên cạnh đó, địa phương cần rà soát, phối hợp với các bộ, ngành liên quan giải quyết các DA còn gặp vướng mắc về pháp lý trong giai đoạn vừa qua nhằm giải phóng các nguồn lực này, đặc biệt là các DA đã có đất sạch, có thể chuyển sang giai đoạn xây dựng được ngay, tạo nguồn cung cho thị trường.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh
Chưa có hướng dẫn sử dụng tiền nộp nghĩa vụ NOXH
TTXVN
Pháp luật chưa có hướng dẫn sử dụng nguồn tiền thu được từ những DA thương mại thực hiện nghĩa vụ phát triển NOXH bằng cách nộp tiền. Do vậy, các bộ, ngành T.Ư cần sớm ban hành hướng dẫn việc quản lý, sử dụng khoản tiền này. Cần có quy trình rút ngắn thời gian lựa chọn nhà đầu tư DA nhà ở nói chung, DA đầu tư xây dựng NOXH nói riêng. Trường hợp thực hiện lựa chọn nhà đầu tư theo hình thức đấu thầu, cần có quy định quy trình đấu thầu riêng (đơn giản hóa, rút ngắn trình tự, thời gian thực hiện) đối với loại hình NOXH.
Ông Dương Đức Tuấn, Phó chủ tịch UBND TP.Hà Nội
Nhiều bất cập phát triển NOXH
TTXVN
Nhu cầu NOXH, nhà ở cho công nhân tại địa phương là rất lớn nhưng cơ chế phát triển loại hình nhà ở này còn nhiều bất cập như đối tượng thụ hưởng trong diện hẹp, trình tự thủ tục mua, bán NOXH còn phức tạp. Việc xác định giá NOXH trước khi bán, cho thuê, thuê mua đối với DA được đầu tư bằng vốn ngân sách phải được cơ quan cấp tỉnh thẩm định cũng gây kéo dài, tốn kém. Huy động vốn cho DA NOXH gặp nhiều khó khăn do nguồn vốn hỗ trợ của Chính phủ eo hẹp, cơ chế khó cho chủ đầu tư DA NOXH tiếp cận…
Ông Nguyễn Văn Dành, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương
Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, hiện nay Bộ đã hoàn thiện dự thảo luật Nhà ở sửa đổi, đã được Chính phủ thông qua, và sẽ trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV. Theo đó, Bộ Xây dựng đã đề xuất Chính phủ trình Quốc hội cho phép các chính sách về NOXH có hiệu lực sớm sau khi luật Nhà ở sửa đổi có hiệu lực thi hành (dự kiến từ 1.1.2024), bao gồm nhóm chính sách về: đối tượng, điều kiện thụ hưởng; việc quy hoạch, dành quỹ đất phát triển NOXH; việc lựa chọn chủ đầu tư; trình tự thủ tục thực hiện DA; các cơ chế chính sách ưu đãi của nhà nước… Đồng thời có chính sách riêng về nhà lưu trú công nhân, nhà ở dành cho lực lượng vũ trang để có cơ chế khuyến khích, ưu đãi phát triển.
"Thời gian tới, các bộ, ngành tiếp tục phối hợp với các cơ quan của Quốc hội, để hoàn thiện, ban hành luật Nhà ở sửa đổi đồng bộ với luật Đất đai sửa đổi, luật Đấu thầu sửa đổi, pháp luật về thuế… Báo cáo Thủ tướng Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 và giai đoạn 2026 - 2030 để thực hiện chính sách NOXH. Chỉ đạo, phối hợp hướng dẫn các địa phương, các tổ chức tín dụng cho vay, giải ngân nhanh chóng, đúng trọng tâm, trọng điểm, đúng đối tượng đối với các doanh nghiệp, DA bất động sản đủ điều kiện theo đúng quy định của pháp luật; ưu tiên danh mục cho vay các DA NOXH đảm bảo an sinh, xã hội", ông Sinh nói.
Bình luận (0)