Vì sao ông Putin chọn người không có kinh nghiệm quân sự làm bộ trưởng quốc phòng?

Ông Andrei Belousov, một chuyên gia kinh tế, tín đồ Chính thống giáo yêu thích leo núi, có vẻ là lựa chọn kỳ lạ của Tổng thống Nga Vladimir Putin cho vị trí bộ trưởng quốc phòng nước này vào thời điểm Moscow đang mắc kẹt trong cuộc chiến với Ukraine.

Song 6 nguồn tin - trong đó có những người từng làm việc với ông Belousov - tiết lộ ông là người ăn nói cứng rắn, dày dạn kinh nghiệm làm việc trong chính phủ cũng như từng lãnh đạo một chiến dịch bắt các doanh nghiệp lớn nộp thêm thuế cho nhà nước, cho thấy ông hoàn toàn có khả năng dẫn dắt hệ thống, theo Reuters.

Định hình lại nước Nga

Trong thời chiến, bộ trưởng quốc phòng Nga phải giám sát các dòng tiền khổng lồ cũng như việc lên kế hoạch kinh tế và công nghiệp, và giao việc quản lý chiến trường hàng ngày cho người khác. Khả năng hoàn thành công việc của ông Belousov - người từng giúp ngân khố Nga có thêm khoảng 300 tỉ rúp (3 tỉ USD) từ khoản thuế đánh vào lợi nhuận bất ngờ của doanh nghiệp - có thể đã gây ấn tượng với Tổng thống Putin.

Việc lựa chọn ông Belousov làm lãnh đạo Bộ Quốc phòng Nga cũng là dấu hiệu cho thấy ông Putin có thể đang muốn định hình lại nước Nga trong cuộc chiến lâu dài ở Ukraine.

"(Ông Belausov) rất có tổ chức, có hệ thống, cứng rắn. Ông ấy thích kiểm soát mọi thứ", Reuters dẫn lời một nguồn tin trong chính phủ Nga từng làm việc với ông Belousov.

REUTERS

Tuy nhiên, một số người chỉ trích cựu phó thủ tướng thứ nhất vì ông có quan điểm trung ương tập quyền mạnh mẽ mà họ cho rằng đôi khi gây bất lợi cho các doanh nghiệp tư nhân.

Một nguồn tin cấp cao của Nga am hiểu tình hình cho biết: "Ông Belousov tin vào nhà nước – rằng nhà nước là tối cao và nhà nước nên quyết định cách chi tiêu tiền... Ông Belousov sẽ đối mặt với một công việc rất khó khăn - một số tướng lĩnh có thể sẽ không thích việc ông ấy ở đó".

Ông Belousov sẽ cần phải tìm cách lách các lệnh trừng phạt của phương Tây, đối phó với tình trạng lạm phát dai dẳng và làm việc trong lĩnh vực quân sự mà ông chưa có nhiều kinh nghiệm.

Một số blogger cho biết kỹ năng của ông Belousov sẽ giúp loại bỏ tận gốc tình trạng tham nhũng phổ biến trong quân đội và ngành công nghiệp quốc phòng, nhưng vẫn có nhiều người thích một quân nhân điều hành Bộ Quốc phòng Nga.

Trong phát biểu công khai đầu tiên với tư cách là người được đề cử làm bộ trưởng quốc phòng, ông Belousov hôm 13.5 nói rằng binh lính Nga cần nhà ở, bệnh viện và phúc lợi tốt hơn, những lời lẽ cho thấy ông dường như đang cố gắng thu phục lòng quân.

Ông Sergei Shoigu, bộ trưởng quốc phòng sắp mãn nhiệm và là đồng minh lâu năm của ông Putin, sẽ trở thành thư ký Hội đồng An ninh, một vị trí cấp cao giúp ông gần gũi với chủ nhân Điện Kremlin nhưng được cho là có ít ảnh hưởng hơn.

Giám sát chi tiêu quốc phòng

Theo người phát ngôn Điện Kremlin Dmitry Peskov, lý do chọn ông Belousov liên quan đến các tính toán ngân sách. Trong cuộc họp báo hôm 12.5, ông Peskov cho biết chi tiêu quốc phòng và các chi tiêu liên quan của Nga đã tăng từ mức 3% GDP lên mức 6,7% vì chiến sự ở Ukraine, đồng thời đang tiến tới mức 7,4%. "Việc này cực kỳ hệ trọng và cần được xử lý đặc biệt", ông nói.

Ông Belousov sẽ là người kiểm soát ngân sách đó với nhiệm vụ tăng sản lượng, sức mạnh tổng hợp và giảm tham nhũng, đồng thời đảm bảo chi tiêu quốc phòng được tích hợp hợp lý vào nền kinh tế chung và đủ linh hoạt để tiếp nhận sự thay đổi công nghệ trên chiến trường.

Việc đảm bảo không lơ là nền kinh tế dân sự và duy trì mức sống chấp nhận được có thể cũng là một trong các trọng trách của ông Belousov.

CHỤP MÀN HÌNH BUSINESS INSIDER

Tổng thống Putin hồi tháng 2 cho biết Moscow sẽ không lặp lại sai lầm của Liên Xô khi theo đuổi một cuộc chạy đua vũ trang ngốn quá nhiều ngân sách, mà nên phát triển ngành công nghiệp quốc phòng theo cách thúc đẩy tiềm năng khoa học và công nghiệp tổng thể của Nga.

Từng là cố vấn kinh tế cho ông Putin, bộ trưởng kinh tế, phó thủ tướng thứ nhất cũng như có một thời gian nắm giữ vai trò quyền thủ tướng, ông Andrei Removich Belousov - những người quen biết hay gọi ông là "Remych" - đã trở thành một trong những nhân vật có ảnh hưởng nhất nước Nga.

Đề cử ông Belousov, Tổng thống Putin không chỉ muốn thúc đẩy tổ hợp công nghiệp - quân sự trong cuộc chạy đua vũ trang công nghệ chống lại Ukraine và phương Tây, mà còn khai thác nền kinh tế chung để đạt được mục tiêu đó.

Ông Belousov đã giúp thiết lập chương trình phát triển máy bay không người lái quốc gia. Theo hãng truyền thông RBC của Nga, vào năm 2017, ông Belousov là một trong những người đã thuyết phục ông Putin rằng nền kinh tế kỹ thuật số và blockchain rất quan trọng cho tương lai.

Kinh nghiệm làm việc của ông Belousov sẽ khiến ông khó có thể tham gia sâu vào các quyết định trên chiến trường. Quyền quyết định vẫn sẽ thuộc về tướng Valery Gerasimov, tổng tham mưu trưởng quân đội Nga, và cuối cùng là ông Putin.