Chủ tịch Hạ viện Mỹ bị bãi nhiệm trong cuộc bỏ phiếu lịch sử

Cuộc bỏ phiếu hôm 3.10 tại Hạ viện Mỹ cho kết quả 216 phiếu thuận - 210 phiếu chống, trong đó 8 nhà lập pháp đảng Cộng hòa đứng cùng phía với 208 thành viên đảng Dân chủ để bãi nhiệm ông McCarthy, người của đảng Cộng hòa. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Chủ tịch Hạ viện Mỹ bị lật đổ theo cách này, theo Reuters.

REUTERS

Cuộc bỏ phiếu diễn ra sau khi hạ nghị sĩ Cộng hòa Matt Gaetz, thành viên của một nhóm nghị sĩ cực hữu trong Hạ viện Mỹ, đệ trình "kiến nghị bãi nhiệm" ông McCarthy. Nhóm của ông Gaetz đã đối đầu gay gắt với ông McCarthy, cáo buộc vị lãnh đạo của đảng chiếm đa số tại hạ viện đã không làm đủ để cắt giảm chi tiêu liên bang hay ngăn chặn nghị trình của Tổng thống Joe Biden thuộc đảng Dân chủ.

"Kiến nghị bãi nhiệm" - thủ tục truất quyền chủ tịch hạ viện hiếm khi được sử dụng - được đệ trình ra sau khi ông McCarthy nhờ đến sự trợ giúp của đảng Dân chủ để thông qua dự luật ngân sách tạm thời. Thỏa thuận giờ chót này đã giúp chính phủ Mỹ không phải đóng cửa sau ngày 30.9 nhưng cũng khiến nhóm của ông Gaetz giận dữ.

"Ông Kevin McCarthy đã lên nắm quyền bằng cách thu tiền lãi đặc biệt và phân phát lại số tiền đó để đổi lấy sự ưu ái. Chúng tôi giờ đây đã hạ được cơn sốt", ông Gaetz nói với các phóng viên sau cuộc bỏ phiếu lịch sử.

Theo tiền lệ tại Hạ viện Mỹ, "kiến nghị bãi nhiệm" được xem là ưu tiên và chủ tịch hạ viện phải đưa nghị quyết ra tranh luận trong vòng 2 ngày. Nghị quyết chỉ cần đa số quá bán để được thông qua nhưng cũng có thể bị ngăn chặn bởi những thủ tục khác. Đến nay, "kiến nghị bãi nhiệm" mới chỉ được đệ trình 2 lần và chưa ai mất chức chủ tịch hạ viện vì hành động này.

Việc ông McCarthy bị bãi nhiệm về cơ bản sẽ khiến hoạt động lập pháp tại Hạ viện Mỹ bị đình trệ, trong bối cảnh chính phủ Mỹ có thể sẽ bị đóng cửa sau ngày 17.11 nếu quốc hội không thông qua được các dự luật quan trọng về ngân sách liên bang.

Hiện chưa rõ ai sẽ thay thế ông McCarthy. Nhà Trắng bày tỏ hy vọng Hạ viện Mỹ sẽ nhanh chóng lựa chọn được một chủ tịch mới. Đây là vị trí thứ hai trong danh sách kế vị tổng thống Mỹ sau phó tổng thống.

Hạ nghị sĩ Kevin Hern, Chủ nhiệm Ủy ban Nghiên cứu của đảng Cộng hòa, cho biết ông McCarthy không có kế hoạch tranh cử chức chủ tịch hạ viện lần nữa. Ông McCarthy từng phải vượt qua 15 cuộc bỏ phiếu mới có thể đắc cử chức vụ này hồi tháng 1, cũng vì sự chống đối của nhóm ông Gaetz.

Các lãnh đạo khác của đảng Cộng hòa khác như Steve Scalise và Tom Emmer có thể là ứng cử viên, mặc dù cả hai đều chưa công khai bày tỏ ý định tranh cử. Hạ nghị sĩ Patrick McHenry đã được bổ nhiệm vào vị trí này tạm thời.